The hermeneutic niche. Language within Darwinism (Promotie)

Datum maandag 7 september 2015

Tijd vanaf 12:30

Locatie Academiezaal Aula, Comeniuslaan 2

Faculteit Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

Promovendus de heer drs. M.W. in 't Veld

Promotor(es) prof. dr. M.V.P. Slors, prof. dr. G.J. van der Heiden

Subtitel The hermeneutic niche. Language within Darwinism

Beschrijving

Maurits in 't Veld verdedigt de stelling dat de Darwinistische visie niet zonder interpretatie kan, methodisch e en inhoudelijk. Dat is een afwijzing van `naturalisme', de visie dat de mens evolutionair kan worden verklaard met alleen natuurwetenschappelijke methodes. Mensen zijn geevolueerd als taalwezens; het proefschrift gaat dus over taalevolutie. Darwinisme heeft interpretatie methodisch nodig omdat taal gaat over betekenis. Wij kunnen alleen vaststellen of iets een taal is wanneer wij - interpretatief - betekenis herkennen. Inhoudelijk is interpretatie nodig omdat taal een sociale omgeving veronderstelt waarin mensen alert zijn op bedoelingen van de ander. Die omgeving noemt In 't Veld `de hermeneutische niche', die ontstond ten tijde van homo ergaster of eerder: homo habilis. Pas in de hermeneutische niche kon de stap naar taal worden gezet, over de 'symbolische drempel'. ` Wij zijn mens dankzij onze niche; de niche bestaat dankzij anderen. Wij zijn geevolueerd met de neiging om in elke ander een medemens te herkennen, alsmede met de hiermee conflicterende neiging om sommigen (`vreemden') buiten te sluiten. Darwinisme zegt niet dat een van beide neigingen belangrijker, sterker of echter is. Het laat ons daarmee de verantwoordelijkheid om dit krachtenspel te onderzoeken en erover te spreken hoe wij de niche van morgen willen vormgeven.'

Biografie

Maurits In 't Veld (1966) studeerde Filosofie en Geschiedenis in Utrecht en Amsterdam. Hij werkt als leraar geschiedenis en filosofie in het voortgezet onderwijs. Dit proefschrift schreef hij als buitenpromovendus, naast werk en gezin.