04 september 2015

Een integraal architectuurconcept met optimale aandacht voor duurzaamheid en innovatie: wat dit kan opleveren bewijst de nieuwbouw van de Life Sciences Incubator (LSI) op het Utrecht Science Park. Onlangs ontving dit indrukwekkende gebouw, dat in opdracht van de Universiteit Utrecht wordt gerealiseerd, het BREEAM-NL ontwerpcertificaat Outstanding, de hoogst haalbare kwalificatie. Het eerste laboratorium in Nederland dat dit niveau behaalt, wordt hiermee een feit. Voor de bouw van de LSI zijn subsidies toegekend door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), gemeente Utrecht en Provincie Utrecht. De Universiteit Utrecht heeft als doel om haar gebouwen op duurzame wijze te ontwikkelen en te gebruiken. Haar streven naar een lange levensduur voor gebouwen staat verwoord in het `Programma Duurzaam Huisvesten'.

Integraal ontwerpproces

LSI Utrecht wordt een toegankelijk, flexibel en bovenal gezond gebouw met een hoge gebruikskwaliteit, dat zowel laboratoria als kantoren gaat huisvesten. In het integrale ontwerpproces van Giesbers/Mecanoo en haar samenwerkingspartners zijn alle ontwerpbeslissingen getoetst aan de impact op gebruikswaarde, belevingswaarde en toekomstwaarde voor de eigenaar, gebruikers en omgeving, gemeten in levenscycluskosten. Het resultaat is een gebouw waarin architectonische keuzes, bouwtechnische oplossingen en duurzaamheidskwaliteiten met elkaar zijn vervlochten.

De karakteristieke schuine gevel is een innovatieve ontwerpoplossing die de basis vormt voor het energetische concept en het gebouw een herkenbaar profiel en bijzonder ruimtelijk interieur geeft. De gevel bestaat uit glas en recyclebaar composiet. Doordat deze materialen vloeiend in elkaar overlopen hebben water en vuil er nauwelijks vat op, en is de gevel duurzaam en onderhoudsvriendelijk. De gekantelde ramen van triple glas vormen een natuurlijke zon- en warmtewering.

Het atrium is een indrukwekkende verblijfsruimte met veel daglicht dat binnenvalt door lichtstraten in het dak. Loopbruggen en trappen dwars door het atrium vormen shortcuts en bevorderen daarmee ontmoeting en samenwerking tussen de gebruikers van de `incubator'. Dit dynamische gebruik van de ruimte geeft het atrium een sterke eigen identiteit. Het gebouw is ontworpen om mee te kunnen veranderen met de behoeften van gebruikers. Dergelijk flexibel duurzaam vastgoed wordt de standaard. De duurzaamheidsambitie Outstanding beperkt zich overigens niet tot het gebouw alleen, maar betreft ook het direct omliggende terrein, bijvoorbeeld door het realiseren van laadpalen voor elektrische auto's.

Vernieuwend met oog voor het milieu

Hoogwaardige isolatie, een zeer hoge kierdichtheid, warmte- en koudeopslag, LED-verlichting en PV-panelen zorgen voor circa 40% minder energieverbruik dan het huidige Bouwbesluit vereist. Alle maatregelen tezamen leveren een CO[2]-reductie op van meer dan 30%. Het gebouw heeft de hoge BREEAM-score te danken aan een optimale balans tussen de toepassing van de laatste technologieen en eenvoudige basisprincipes. Om de impact van de nieuwbouw op het milieu tot een minimum te beperken zijn er veel milieubesparende maatregelen getroffen en innovatieve bouwmethoden ingezet. Zo is onder meer een technologisch innovatieve oplossing bedacht die geleid heeft tot een flexibele, gewichts- en betonbesparende constructie. Hierdoor zijn minder transportbewegingen, materialen en toeslagstoffen nodig. De behaalde gewichtsbesparing is circa 15% ten opzichte van traditionele bouw. Een andere belangrijke verdienste is dat 95% van de hoofdcomponenten van het gebouw geproduceerd is door ISO 14001-gecertificeerde bedrijven.

`Vleermuizenkraamkamer'

Op verzoek van de Universiteit Utrecht is bij het ontwerp ook aandacht geweest voor de ecologische waarde van de omgeving. Giesbers/Mecanoo heeft dit onder meer vertaald naar een winterverblijfplaats en `zomerkraamkamer' voor dwergvleermuizen die gerealiseerd zijn rondom de liftschacht op het dak. Deze voorzieningen bieden een meerwaarde die op regionaal niveau van betekenis is voor de vleermuispopulatie.

Sterke samenwerking

De aanbesteding van LSI Utrecht is gegund volgens het principe van Best Value Procurement (BVP), waarbij de prestatie en innovatiekracht van marktpartijen en het creeren van de hoogste waarde centraal stonden. Ontwikkel- en bouwpartners Giesbers en Mecanoo architecten hebben hierbij, als onderbouwing van de gecreeerde toekomstwaarde, de ambitie neergelegd om het gewenste duurzaamheidsniveau te overstijgen van BREEAM Excellent naar BREEAM Outstanding. En dat is gelukt.

Met een certificaatscore van 88,62%, ruim boven de norm voor BREEAM-NL Outstanding. Dit zou niet bereikt zijn zonder de samenwerkingspartners C2N, Croes Bouwtechnisch Ingenieursbureau, Deerns, DKC Totaaltechniek, DWA, Hermeta, LBP|SIGHT, Pacer en Vitruvius Bouwkostenadvies.

LSI

De LSI is een verzamelgebouw voor startende bedrijven op het gebied van Life Sciences. Na een Bespoke-procedure is met de opdrachtgever Universiteit Utrecht, namens Stichting Incubator Utrecht, een intensieve samenwerking opgebouwd om de ambities waar te kunnen maken. Voor de bouw van de LSI zijn subsidies toegekend door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), gemeente Utrecht en Provincie Utrecht. Niet eerder behaalde een met gemeenschapsgeld gefinancierd gebouw deze hoge BREEAM-NL score.

Stichting Bewuste Bouwers heeft de nieuwbouw van LSI, die eind 2015 in gebruik zal worden genomen, als Best Practice beoordeeld op het onderdeel `Sociaal'. Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Unie.