Nieuwsbericht | 02-09-2015 | 06:34

Rijksmonumenten staan voor grote uitdagingen om ervoor te zorgen dat hun gebouwen minder energie gebruiken. Om te onderzoeken welke maatregelen het best werken, krijgen 18 rijksmonumenten de komende twee jaar een bijdrage voor energiebesparende maatregelen. Minister Bussemaker (Cultuur) stelt hiervoor de komende twee jaar 10 miljoen euro beschikbaar.

Bij aanpassingen aan gebouwen om ze duurzamer te maken, zijn vaak kostbare innovatieve ingrepen nodig om de cultuurhistorische waarde in tact te houden.

Dat geldt bijvoorbeeld voor de voormalige gevangenis Blokhuispoort in Leeuwarden: gevangenissen zijn van oorsprong niet gebouwd op comfort voor de inwoners. Het vergt veel creativiteit om het gebouw geschikt te maken voor nieuwe functies en het energieverbruik laag te houden. Met de extra investering kunnen zij ervoor zorgen dat het gebouw behouden en herkenbaar blijft, maar comfortabeler wordt voor de huidige bewoners waaronder kunstenaars, onderwijsinstellingen, horeca en een bibliotheek. De voormalige gevangenis zal een belangrijke rol spelen voor Leeuwarden als Culturele Hoofdstad 2018.

Na de verbouw van de Hermitage Amsterdam bleek dat er meer gebruik werd gemaakt van koeling van de expositiezalen dan van verwarming. Het gebouw kampt daardoor met een teveel aan opgeslagen warmte waar een duurzame oplossing voor wordt gezocht. De oplossing ligt dichtbij: met de extra investering zullen de Hermitage Amsterdam en de Hortus Botanicus Amsterdam het komende jaar door 425 meter lange buizen duurzaam met elkaar worden verbonden. Het warmte-overschot van museum Hermitage Amsterdam kan zo gebruikt worden voor de verwarming van de planten in de monumentale Palmenkas in de Hortus Botanicus. De Hortus levert gekoeld water terug aan de Hermitage voor de koeling van de kunst.

Creatieve oplossingen voor duurzaamheidsvraagstukken

Aan de pilot doen onder meer musea, molens, boerderijen en voormalige fabrieken mee. Zij krijgen een eenmalige subsidie voor duurzaamheidsingrepen als aanvulling op de te maken kosten bij de herbestemming of restauratie van het gebouw. De regeling richt zich op projecten die al in de startblokken staan en uiterlijk in 2016 moeten worden afgerond.

`Bij renovatie of herbestemming wordt er nog onvoldoende gekeken naar mogelijkheden om energie te besparen. Dat is logisch, want het vergt veel creativiteit om de cultuurhistorische waarde in tact te houden. Deze rijksmonumenten laten zien dat er volop ideeen zijn in de sector waar anderen van kunnen leren,' aldus minister Bussemaker.

Evaluatie

Bij de evaluatie van de pilot worden de energielasten op verschillende momenten, de eventuele aantasting van de cultuurhistorische waarde van de monumenten en de uiteindelijke opbrengsten meegenomen. Op basis van de ervaringen bij de deelnemers van het pilotprogramma wil het ministerie van OCW inzicht krijgen in de kansen en uitdagingen van verduurzaming in deze sector en de hierbij best passende stimuleringsmaatregelen.

De 18 rijksmonumenten die in aanmerking komen voor subsidie: Hortus en Hermitage, Josephkerk (Amsterdam), vm HBS Kocatepe (Rotterdam), Duvelhok, Blokhuispoort, Enka Westhal, Nicolaaskerk (Kloosterburen), Landlust, vm Karottenfabriek, Heimolen, Zuidpolder molen, Boerderij te Oostwolde, Molen Hersteller, vm drukkerij Wyt, Westergasfabriek, Boerderij Wayenstein, Kantoor Jongerius, Huis ten Donck.