Prijzen en subsidies

27 augustus 2015 | NIEUWSBERICHT

Subsidie voor onderzoek naar polyomavirus bij bloeddonoren en bloedproducten

Dr. Mariet Feltkamp (Medische Microbiologie LUMC) en prof. dr. Hans Zaaijer (Sanquin) ontvangen een Sanquin-subsidie van 622.000 euro voor onderzoek naar humane polyomavirussen. Deze virussen kunnen bij mensen met een onderdrukte afweer ernstige infecties veroorzaken.

Ernstige infecties

Mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan of bijvoorbeeld MS-patienten hebben een onderdrukte of verstoorde afweer. Humane polyomavirussen (HPyV) zijn niet zo bekend maar kunnen bij deze mensen ernstige infecties veroorzaken, bijvoorbeeld nier-, vaat-, huid- en herseninfecties. Het is nog onduidelijk in welke mate deze virussen aanwezig zijn bij bloeddonoren en in bloedproducten en of zij een gevaar vormen voor de ontvangers van de bloedproducten.

Risico's schatten

Met de subsidie kunnen een onderzoeker in opleiding en een analist aangesteld worden. Zij gaan samen met medisch viroloog en polyomavirus-expert Feltkamp en hoogleraar bloedoverdraagbare infecties Zaaijer serologische en moleculaire detectiemethoden ontwikkelen voor alle bekende humane polyomavirussen (inmiddels 13 soorten). Met deze methoden wordt bepaald hoe vaak deze infecties voorkomen bij gezonde bloeddonoren en wordt gekeken naar de aanwezigheid van HPyV in bloedproducten en bloedcellen.

Met de resultaten zal de kennis over de verspreiding van deze infecties aanzienlijk toenemen en kan het potentiele risico op bloedproduct-gerelateerde HPyV-overdracht worden geschat.

Onderzoek naar antivirale geneesmiddelen ontvangt grote EU-subsidie

De groep Moleculaire Virologie van de afdeling Medische Microbiologie ontvangt een EU-subsidie (Horizon 2020) van 510.000 euro voor deelname aan het Innovative Training Network ANTIVIRALS, dat een totaal budget heeft van circa 3,8 miljoen euro.

ANTIVIRALS is een vierjarig project dat onderzoek en training op het gebied van antivirale geneesmiddelen cooerdineert voor 15 getalenteerde jonge onderzoekers. Twee van deze onderzoekers in opleiding beginnen in september met hun training in het LUMC.

Volksgezondheid

Uitbraken van RNA-virussen zijn een aanzienlijk risico voor de volksgezondheid en veroorzaken veel economische schade. Recente voorbeelden, naast de uitbraak in 2014-2015 van het ebolavirus in West-Afrika, zijn de uitbraken van de zooenotische SARS- en MERS-coronavirussen in respectievelijk Azie (2003) en het Midden-Oosten (2012), en het door muggen overgebrachte chikungunyavirus dat miljoenen mensen heeft geinfecteerd, eerst in Azie (2005-2006) en meer recent ook op het Amerikaanse continent.

Deze virussen blijven evolueren en kunnen zich snel over de wereld verspreiden om op onverwachte locaties weer nieuwe uitbraken te veroorzaken. Vaccins om deze virusinfecties te voorkomen zijn nog altijd in ontwikkeling, en ook antivirale geneesmiddelen om geinfecteerde patienten te behandelen en verdere verspreiding te voorkomen of verminderen ontbreken.

Onderzoek

Onder begeleiding van dr. Martijn van Hemert, dr. Clara Posthuma en prof. Eric Snijder, gaan de twee ANTIVIRALS-onderzoekers in het LUMC verschillende categorieen moleculen testen op hun vermogen om de replicatie van het chikungunyavirus en de SARS- en MERS-coronavirussen te remmen. Zij zullen de moleculaire mechanismen die ten grondslag liggen aan de antivirale activiteit onderzoeken en samenwerken met andere ANTIVIRALS-partners om de werkzaamheid van de gevonden moleculen te verbeteren.

Netwerk

Het ANTIVIRALS-netwerk bestaat uit zes vooraanstaande Europese academische partners en vier industriele partners. Net als een voorgaand project, het EUVIRNA-trainingnetwerk (2010-2014), wordt ANTIVIRALS gecooerdineerd door prof. Frank van Kuppeveld en dr. Clasien Oomen van de Universiteit Utrecht. De partners vullen elkaar uitstekend aan wat betreft hun kennis en technologische expertise en zijn elk leider op het eigen vakgebied. Hierdoor kunnen de jonge onderzoekers kennis maken met de nieuwste ontwikkelingen en technieken in het veld. ANTIVIRALS maakt onderdeel uit van het Europese Marie Skl/odowska-Curie programma.

Training

Europa heeft goed opgeleide experts met multidisciplinaire vaardigheden nodig om de ontwikkeling van antivirale geneesmiddelen vooruit te helpen. De 15 jonge onderzoekers worden opgeleid met een individuele promotieonderzoek, workshops op het gebied van onderzoek en intersectorale stages. Het programma wordt aangevuld met cursussen algemenere vaardigheden en activiteiten op het gebied van wetenschapscommunicatie. Dit moet deze nieuwe generatie onderzoekers optimaal voorbereiden op een toekomstig leidende rol binnen het Europese antivirale geneesmiddelenonderzoek.

Kijk voor meer informatie op de ANTIVIRALS-website.

Veni-subsidie voor jonge onderzoeker

LUMC-onderzoeker dr. Camiel Boon (Oogheelkunde) heeft een Veni-subsidie van NWO toegekend gekregen. Deze subsidie is bedoeld voor jonge, talentvolle onderzoekers. Zij kunnen met dit geld hun onderzoeksideeen gedurende drie jaar verder ontwikkelen.

Stress, steroiden en slechtziendheid

Boon gaat op zoek naar genetische factoren, de gevolgen op celniveau en betere behandelingen voor een veel voorkomende oogziekte: centrale sereuze chorioretinopathie (CSC). CSC is geassocieerd met gebruik van corticosteroiden en stress (`managersziekte'). Er is weinig bekend over hoe de ziekte ontstaat en de behandelmogelijkheden zijn beperkt. In 2013 ontving Boon het Gisela Thier Fellowship voor onderzoek naar de ziekte.

Vernieuwingsimpuls

De Veni-subsidie maakt deel uit van de Vernieuwingsimpuls van NWO. Dit financieringsinstrument biedt wetenschappers in verschillende stadia van hun carriere een mogelijkheid tot financiering. Wetenschappers die tot maximaal drie jaar geleden zijn gepromoveerd kunnen een aanvraag voor een Veni-subsidie doen. De Veni-subsidie bedraagt maximaal 250.000 euro. In totaal ontvangen dit jaar 161 wetenschappers een Veni.

Onderzoek naar nieuwe therapie prostaatkanker krijgt twee subsidies

Dr. Marianna Kruithof-de Julio en dr. Gabri van der Pluijm (beiden Urologie) ontvangen 573.000 euro subsidie van KWF Kankerbestrijding voor onderzoek naar het eiwit cripto bij prostaatkanker. De onderzoekers hebben sterke aanwijzingen dat het cripto-eiwit de kankercellen veel agressiever maakt, waardoor ze moeilijker te behandelen zijn.

"We hopen dat we de groei van prostaattumoren kunnen afremmen door de functie van cripto te blokkeren. Hierdoor kunnen we de kankercellen wellicht ook gevoeliger maken voor bestaande therapieen", legt Van der Pluijm uit.

Leids Universiteits Fonds

De afdeling Urologie ontving ook een subsidie van 25.000 euro van het Leids Universiteits Fonds (Nypels-van der Zee Fonds) voor het opzetten van een methode om plakjes van prostaattumoren te kweken. "Het kweken van dunne plakjes tumorweefsel, die afkomstig zijn van verwijderde tumoren van patienten, kan een belangrijke schakel vormen tussen laboratorium en de kliniek", leggen de onderzoekers uit. De wetenschappers hopen met deze nieuwe techniek te kunnen vaststellen voor welke bestaande of nieuwe geneesmiddelen de kankercellen van deze patient gevoelig zijn. Het doel op de lange termijn is een therapie op maat te ontwikkelen voor individuele kankerpatienten.

In Nederland wordt jaarlijks bij 11.000 mannen prostaatkanker vastgesteld en overlijden ongeveer 2.600 patienten door prostaatkanker. Het is daarmee de tweede doodsoorzaak bij mannen.

ZonMw-subsidie voor onderzoek naar borstkanker bij oudere patienten

Hoe doelmatig zijn de behandelingen bij oudere borstkankerpatienten? Dr. Esther Bastiaannet, dr. Gerrit-Jan Liefers (Heelkunde) en dr. Perla Marang (Medische Besliskunde) hebben een subsidie van 384.641 euro ontvangen van ZonMw, om de komende 48 maanden onderzoek te doen naar de verschillen in behandeling van oudere patienten met borstkanker. De LUMC-wetenschappers werken hiervoor samen met het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).

Overbehandeling

Het onderzoek richt zich op de doelmatigheid van behandelingen bij oudere borstkankerpatienten (70+). De onderzoekers gaan kijken of het weglaten van onderdelen van de behandeling leidt tot eenzelfde kwaliteit van zorg. Meer en meer wordt namelijk duidelijk dat veel borstkankerbehandelingen, met name bij mensen met veel bijkomende ziekten, weinig bijdragen aan de gezondheid maar wel schadelijk kunnen zijn. Met dit project hopen de onderzoekers overbehandeling in de toekomst te voorkomen.

Kika-subsidie voor onderzoek bij kinderen die stamceltransplantatie ondergaan

LUMC-onderzoekers dr. Arjan Lankester (Willem-Alexander Kinderziekenhuis) en dr. Juliette Zwaveling (Klinische Farmacie en Toxicologie) krijgen een subsidie van 270.000 euro van Kika. Daarmee gaan zij onderzoek doen naar het verbeteren en individualiseren van farmacotherapie rondom stamceltransplantatie bij kinderen met acute leukemie.

Drug monitoring

Lankester en Zwaveling onderzoeken het effect en de toxiciteit van het chemotherapeuticum treosulfan. Het uiteindelijke doel is om de zorg voor individuele patienten met behulp van therapeutic drug monitoring te optimaliseren. Dit onderzoek is het resultaat van een jarenlange vruchtbare samenwerking tussen de afdelingen Kindergeneeskunde en Klinische Farmacie en Toxicologie.

Ton Rabelink genomineerd voor Huibregtsenprijs

Prof. Ton Rabelink (Nierziekten) is genomineerd voor de Huibregtsenprijs 2015. Rabelink dingt mee met het project 'De ontwikkeling van weefselregeneratie tot klinisch toepasbare behandeling'. De Huibregtsenprijs is bestemd voor een onderzoeksproject dat wetenschappelijk vernieuwend is en dat zicht biedt op een maatschappelijke toepassing.

Minister

Tijdens de avond van Wetenschap en Maatschappij, op 5 oktober, ontvangt de onderzoeksleider van het winnende project de prijs in de Ridderzaal in Den Haag uit handen van Jet Bussemaker, minister van OCW. De prijs bestaat uit een sculptuur ('De Denker') en een geldbedrag van 25.000 euro, te besteden aan onderzoek. Van de genomineerde projecten wordt een film gemaakt door de NTR, die op de avond van Wetenschap en Maatschappij wordt vertoond.

2 miljoen voor kankeronderzoek

Zes onderzoeksprojecten van het Leids Universitair Medisch Centrum hebben een subsidie van KWF Kankerbestrijding ontvangen. De subsidies bedragen in totaal bijna 2 miljoen euro en maken onderzoek mogelijk op veel verschillende gebieden.

De LUMC-onderzoeken richten zich o.a. op een verdere verbetering van chirurgische technieken door gebruik te maken van nieuwe imaging-technieken. Hierdoor kan de chirurg tijdens een operatie nog beter in de mens kunnen kijken. Verder vindt er onderzoek plaats op het gebied van borstkanker, gepersonaliseerde immuuntherapie en prostaatkanker.