Werk in uitvoering Berenschot's watermolen en stuw
Gepubliceerd op 26 augustus 2015
Het Rijksmonument Berenschot's Watermolen wordt flink opgeknapt. Waterschap Rijn en IJssel en de eigenaren, familie Buunk, zijn deze week gestart met het renoveren en automatiseren van de stuw, het herstellen van de kademuren, het vervangen van het waterrad en het verleggen van de bestaande
brug. Daarnaast wordt een vispassage aangelegd, zodat het leefgebied van de vissen vergroot wordt. Met de renovatie blijft de waardevolle cultuurhistorie behouden en krijgen natuur en economie een impuls.
De werkzaamheden nemen ongeveer vier maanden in beslag. Tijdens de werkzaamheden blijft het restaurant gewoon bereikbaar.
Werk in uitvoering
De nog altijd werkende watermolen uit 1652 is hard aan renovatie toe. De familie Buunk heeft dit voorjaar de binnen- en buitenzijde van de watermolen al gerenoveerd. De volgende stap is het aanpakken van de stuw. Het waterschap start met het plaatsen van een damwand om een bypass voor de
tijdelijke waterafvoer te realiseren naast de Boven Slinge. Op deze manier kan de stuw tijdens de werkzaamheden worden drooggelegd, maar blijft het water op peil en de afvoer gegarandeerd. Vervolgens wordt de stuw gerenoveerd, de kademuren gerestaureerd en de brug vernieuwd.
Willem en Tineke Buunk, eigenaren van de molen: "Dit is voor ons het moment om het waterrad te vervangen. Hierdoor blijft de watermolenfunctie in gebruik en een waardevol stukje cultuurhistorie bewaard."
Stuwrecht wordt overgedragen
Op dit moment is de stuw bij de watermolen een van de laatste stuwen in Nederland die vanuit particulier bezit nog handmatig wordt bediend. De familie Buunk heeft de stuwrechten en is verantwoordelijk voor het in stand houden van het waterpeil in de beek en het onderhoud van de stuw. Willem:
"Ik heb zestig jaar het waterbeheer geregeld. Dit betekent soms midden in de nacht in actie komen als het waterpeil heel hard stijgt." In goed overleg met het waterschap is besloten de stuwrechten over te dragen aan het waterschap. De stuw wordt technisch verbeterd en geautomatiseerd en kan
straks op afstand worden bediend door het waterschap.
Antoinet van Helvoirt, heemraad van Waterschap Rijn en IJssel: "Met de renovatie wordt de stuw vernieuwd en geautomatiseerd. Op deze manier kunnen we het waterpeil nog beter regelen. Ook aan de vissen wordt nu gedacht; zij ondervinden geen barriere meer van de stuw. Mensen, natuur en economie
profiteren er dus van. En het is natuurlijk prachtig dat dit gecombineerd kan worden met het behoud van cultuurhistorisch erfgoed."
watermolen rad schuin
Vis kan passeren
Het waterschap maakt de hele rivier de Boven Slinge zoveel mogelijk passeerbaar voor vissen, om het leefgebied van vissoorten te vergroten en de vispopulatie te versterken. Daarom wordt ook bij de watermolen een vispassage aangelegd. De bypass, die eerst gebruikt wordt om het water in de beek
tijdelijk te kunnen afvoeren en om het stuwpeil te handhaven tijdens de werkzaamheden, wordt later omgevormd tot een vispassage. De vispassage is een kokervormige constructie van schotten met openingen waardoor vissen met kleine stapjes tegen de stroom omhoog kunnen zwemmen. Bekijk ook de
video over hoe een vispassage werkt.
Berenschot's Watermolen
In 1652 werd een dubbele watermolen gebouwd aan de Boven Slinge. In 1749 werd de waterkorenmolen, nu bekend als Berenschot's Watermolen, herbouwd. Tot 1960 is de molen in bedrijf geweest. Toen stond er ook een oliemolen aan de andere kant van de beek. De molen heeft geen productiefunctie meer,
maar door zijn nog steeds werkende waterrad een prachtige blikvanger in het gebied. Regelmatig worden rondleidingen verzorgd en maken mensen kennis met de oude ambacht. De watermolen aan de Wooldseweg is al ruim 100 jaar in familiebezit. De vijfde generatie Berenschot is inmiddels actief in
het restaurant.