Juist wel regels nodig ter bescherming werknemer

door Agnes Jongerius op 24 augustus 2015

Regelgeving is in veel gevallen geen hinder, maar biedt mensen in Europa bescherming. Bescherming als consument, als werknemer en als burger. Daarom moet het proces van betere regelgeving doen wat het zegt: betere en dus ook meer doeltreffende regelgeving voorop stellen, en niet simpelweg regels die door bedrijven als lastig worden ervaren schrappen of blokkeren. Dat schrijf ik samen met Dennis de Jong (SP) en Catelene Passchier (FNV) in een opiniestuk in Trouw.

Het volledige stuk zoals verschenen in Trouw op 24 augustus:

Niemand is tegen de bestrijding van overbodige administratieve rompslomp. En wie is er geen voorstander van betere regelgeving? Klinkt goed, maar de werkelijkheid is anders.

De Europese Commissie is gestart met een proces van better regulation. Deze 'betere regelgeving' lijkt vooral een kwantitatieve exercitie te worden: minder regelgeving is de boodschap. De commissie lijkt regels vooral goed te vinden als grote bedrijven er belang bij hebben. Regels waar werknemers, consumenten of het MKB baat bij hebben, worden echter afgeserveerd als overbodige administratieve lasten. De bescherming van werknemers lijkt onder die overbodige regels te vallen.

In Europa sterven 100.000 werknemers per jaar aan kanker door blootstelling aan kankerverwekkende stoffen op het werk. Dit is schrikbarend. Los van het enorme leed dat niet in geld is uit te drukken, is het verlies aan arbeidsproductiviteit door werkgerelateerde ziekten hoog, evenals de economische kosten. Om de bescherming van werknemers een administratieve last te noemen, is dus schrijnend.

Grenswaarden

Er is een Europese richtlijn met basisregels om werknemers te beschermen tegen kankerverwekkende stoffen en chemische risico's, maar deze laat veel te wensen over. Maximum toegestane concentraties in de vorm van wettelijke grenswaarden zijn er nauwelijks.

Grenswaarden geven helderheid: zit je boven de grenswaarde van een stof dan is de werkplek gevaarlijk, eronder is het veilig. Simpel dus en niet overbodig. Daarmee zou het naadloos passen in de visie van de Europese Commissie om wetgeving te verbeteren en te vereenvoudigen.

Er worden in Europa jaarlijks dertig miljoen werknemers blootgesteld aan kankerverwekkende stoffen. Opvallend is dat er op Europees niveau in 34 jaar tijd slechts drie bindende grenswaarden voor kankerverwekkende stoffen zijn vastgelegd. Een gemiste kans. Niet alleen om werknemers beter te beschermen, maar ook om regelgeving simpel en doeltreffend te laten zijn.

Bovendien veroorzaakt dit binnen Europa een ongelijk beschermingsniveau voor werknemers, omdat in het ene land strengere regels gelden dan in het andere. Een ongewenste situatie, want werknemers in Europa hebben allemaal evenveel recht op veilig en gezond werken. Bovendien kunnen bedrijven (en landen!) zo met elkaar concurreren op arbeidsomstandigheden.

De commissie zou dus met voorstellen moeten komen voor betere bescherming. Bijvoorbeeld door het vaststellen van grenswaarden. Regelgeving die eenvoudig is en daarmee makkelijker te handhaven. Better regulation zorgt dan voor een goed en gelijk beschermingsniveau voor alle werkenden. Hier kan Europa zijn meerwaarde laten zien.

Met het traject dat de Europese Commissie nu in gang heeft gezet, kiest zij voor het tegendeel. De beperkte regelgeving die er is, ligt onder vuur en de commissie heeft besloten om alle nieuwe wetgeving op deze onderwerpen voorlopig te blokkeren. Daarmee zet ze de veiligheid en gezondheid van miljoenen werknemers op het spel.

Regelgeving is in veel gevallen geen hinder, maar biedt mensen in Europa bescherming. Bescherming als consument, als werknemer en als burger. Daarom moet het proces van betere regelgeving doen wat het zegt: betere en dus ook meer doeltreffende regelgeving voorop stellen, en niet simpelweg regels die door bedrijven als lastig worden ervaren schrappen of blokkeren.

Hierover moet snel een openbaar debat komen. De belangen die op het spel staan zijn simpelweg te groot: het gaat om heel veel mensenlevens.