De nieuwe toelatingstoetsen voor de lerarenopleiding basisonderwijs, de pabo, zorgen voor een drastische afname in het aantal aanmeldingen. Vorige week stond de teller op gemiddeld 30 procent minder per pabo. Bij sommige opleidingen halveert het aantal startende studenten.

"We zagen dit aankomen," zegt Barbara de Kort, voorzitter van het landelijk overleg lerarenopleidingen basisonderwijs (lobo). "We hebben de hele tijd gewaarschuwd: let op het afschrikwekkende effect van deze toetsen. Dat is nu realiteit."

Toetsen en bijspijkeren

Nederland kent 25 pabo-instellingen waar in 2014 nog 5.730 studenten zijn gestart. Wie dit jaar juf of meester wilde worden, moest voor het eerst voldoen aan minimaal een havo-3 niveau voor de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuur-en techniek. En aangezien geen enkel havo-profiel alledrie deze vakken kent, was vrijwel elke aankomende pabo-student verplicht in zijn eindexamenperiode of in de zomervakantie een toets te maken, de meesten twee. Mbo'ers, tot dit jaar goed voor eenderde van de instroom op de pabo, moesten standaard alle drie de toetsen halen en zich laten bijspijkeren. Een vwo'er mocht meteen door.

In Groningen, de pabo van de Hanzehogeschool, zijn ze de laatste toetsuitslagen aan het verwerken. Teamleider Claar Wachters: "Duidelijk is dat wij de helft minder eerstejaars zullen hebben dan vorig jaar. Ik denk dat dat gemiddeld voor alle pabo's zo zal uitpakken. De landelijke aanmeldcijfers zien er op dit moment nog iets gunstiger uit, maar hier zitten nog de studenten tussen die de toetsen niet hebben gehaald en de studenten die lastminute besluiten toch iets anders te gaan studeren."

Niveau omhoog

Dat het niveau van de pabo-student omhoog moest, daar was iedereen het wel over eens, maar deze cijfers komen toch `hard aan', aldus Jeroen van Til, woordvoerder van de Marnix Academie, een zelfstandige pabo in Utrecht. "We hebben er wel rekening mee gehouden. Aflopende tijdelijke contracten zijn niet verlengd en een aantal collega's zijn op minder uren gezet."

Het lobo heeft aangeklopt bij zowel de Vereniging Hogescholen als het ministerie van Onderwijs. "We willen extra financiering om dit tekort op te vangen." De pabo's hopen dat het effect enigszins teniet wordt gedaan door minder uitval in het eerste jaar. De Kort van het lobo: "Maar dat moet wel nog blijken. Tot nu toe was ongeveer eenderde van de uitval ook te wijten aan studenten die er in het eerste jaar achter komen dat voor de klas staan niets voor hen is. Dat zal wellicht zo blijven."