24 AUGUSTUS 2015. Al meer dan 70 jaar lang vragen wetenschappers zich af hoe het komt dat de zonne-atmosfeer zoveel warmer is dan de zon zelf. Onderzoekers van de KU Leuven konden voor het eerst vaststellen hoe magnetische golven hierbij een rol spelen. Zij deden deze vaststellingen in samenwerking met collega's uit Japan en de Verenigde Staten.

24 AUGUSTUS 2015. Al meer dan 70 jaar lang vragen wetenschappers zich af hoe het komt dat de zonne-atmosfeer zoveel warmer is dan de zon zelf. Onderzoekers van de KU Leuven konden voor het eerst vaststellen hoe magnetische golven hierbij een rol spelen. Zij deden deze vaststellingen in samenwerking met collega's uit Japan en de Verenigde Staten.

De atmosfeer rond de zon of corona, is wat we vanop de aarde kunnen zien bij een zonsverduistering. Deze corona is miljoenen graden warm en 100 keer warmer dan de zon zelf. In deze atmosfeer ontstaan zonnewinden en zonnestormen, die het `weer' in de ruimte bepalen. De corona heeft daarmee een grote invloed op onze gps en telecommunicatie via satelliet. Onderzoekers ontdekten nu dat golven in het magnetische veld van de zon een grote rol spelen bij de verhitting in de corona.

"Het kolkende zonsoppervlak lanceert zijwaartse magnetische golven in de corona. Deze golven kan je vergelijken met de golven in de rok van een danseres," legt professor plasma-astrofysica Tom Van Doorsselaere uit. "De danseres wiegt met haar heupen en de rok maakt golven. De golven in de rok worden aangedreven door de heupbeweging, waardoor er een kleine vertraging zit op de golven. Zo ook met de zijwaartse magnetische golven rond de zon, zij zijn iets trager dan de beweging van het kolkende zonsoppervlak. Deze vertraging in de magnetische golven zorgt ervoor dat de zijwaartse golven, naarmate ze verder uitdeinen, worden omgezet in lokale draaiende golven." Het zijn deze draaiende magnetische golven in de zonne-atmosfeer die de onderzoekers voor het eerst konden observeren met behulp van de Japanse satelliet Hinode en de Amerikaanse satelliet IRIS.

De omzetting van zijwaartse magnetische golven naar lokale draaiende magnetische golven noemt men `resonante absorptie'. Dit veroorzaakt heel wat wrijving. Daardoor worden de golven afgeremd en komt er hitte vrij. Het fenomeen van `resonante absorptie' werd in de jaren '70 voor het eerst theoretisch geformuleerd, maar nu pas voor het eerst effectief waargenomen.

Het volledige onderzoek vindt u hier: http://arxiv.org/abs/1506.09108 en http://arxiv.org/abs/1506.08965

Contact: professor Tom Van Doorsselaere, afdeling Plasma-astrofysica