Miljonairs zijn guller dan eerdere studies doen geloven. Dat blijkt uit een wetenschappelijk onderzoek onder ruim zeshonderd miljonairs in Nederland. Zij namen deel aan een experiment waarin zij 100 euro konden weggeven, al dan niet in interactie met de ontvanger. Het is de eerste keer dat dit experiment werd uitgevoerd met echte miljonairs, die het geld ook daadwerkelijk weggaven. De resultaten van de studie verschijnen op 10 augustus in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

Van de 100 euro die de miljonairs mochten weggeven aan mensen met een laag inkomen, gaf men gemiddeld 71,40 euro weg (waarvan 45,6% het totale bedrag weggaf). Uit een meta-analyse van ruim 100 vergelijkbare studies (de zgn. dictator game, uitgevoerd over de hele wereld, met bv studenten en CEO’s) kwam naar voren dat de gemiddelde schenking flink lager was: 28,40 euro, waarbij slechts 5,4% de volle 100 euro weggaf. Miljonairs geven dus meer dan in andere dictator games. Dit gaat in tegen het beeld dat mensen vaak hebben van ‘gierige rijken’. Ook het inkomen van de ontvanger maakt verschil: in het experiment was er ook een groep miljonairs die het geld kon schenken aan een andere miljonair. Zij gaven gemiddeld 49,61 euro weg.

Onderhandelingspositie maakt miljonairs minder gul

In een ander deelexperiment (de zgn. ultimatum game) hadden de ontvangers met een laag inkomen zelf ook een rol: zij bepaalden of ze het geboden bedrag wel of niet van de miljonair zouden accepteren. Daarmee komt de gever in een onderhandelingspositie terecht, met grote gevolgen voor het geefgedrag, zo blijkt uit deze studie. Men zou verwachten dat hij/zij een hoger bod doet om de kans op afwijzing van het bod door de ontvanger (en dus gezichtsverlies) te minimaliseren. Echter, tegen de verwachtingen in maakt zijn onderhandelingspositie de gever juist minder gul. De strategische afweging uit vrees voor afwijzing is blijkbaar minder sterk dan de gedragsverandering die ontstaat doordat de gever in de onderhandelingsmodus komt.

Lessen voor de praktijk

Volgens de onderzoekers kunnen goededoelenstichtingen en private bankers wijze lessen trekken uit deze resultaten. Het experiment toont nl. aan dat miljonairs guller zijn in een geefmodus, als zij geen tegenprestatie verwachten. Goededoelenstichtingen kunnen dus bijvoorbeeld beter geen minimumbedrag voor een schenking vaststellen. Private bankers doen er goed aan om een duidelijke scheiding te maken tussen liefdadigheid en beleggingen bij het adviseren van hun beleggende klanten.

De miljonairs die aan dit experiment deelnamen, zijn klanten van ABN AMRO MeesPierson, de private bank van ABN AMRO. De ontvangers werden door onderzoeksbureau Flycatcher geselecteerd uit hun panel van Nederlanders met een laag inkomen.

Volledige titel van de publicatie: Giving Behavior of Millionaires, Paul Smeets, Rob Bauer & Uri Gneezy, Proceedings of the National Academy of Sciences. In de embargoperiode is het manuscript alleen verkrijgbaar via EurekAlert: www.eurekalert.org/account.php.