De lange weg naar een nationale herdenkingsplaats
* Naar de inhoud
* Naar het servicemenu
* Naar de navigatie
Nationaal Archief. Collectie, tentoonstellingen en activiteiten
Home >> Over ons >> Nieuws en pers >> Nieuwsarchief >> De lange weg naar een nationale herdenkingsplaats
De lange weg naar een nationale herdenkingsplaats
10 augustus 2015
Den Haag
Op 15 augustus 1945 capituleert Japan. Een jarenlange strijd, met veel slachtoffers in Zuidoost- Azie, komt hiermee tot een einde.
Stichting Herdenking 15 augustus 1945
Onder de Indische gemeenschap in Nederland ontstaat dan ook de behoefte aan een plaats waar men het leed en de capitulatie gezamenlijk kan herdenken. Het duurt 25 jaar tot op 15 augustus 1970 de eerste officiele nationale herdenking wordt gehouden. De herdenking is een eenmalig initiatief. In
1980 wordt de Stichting Herdenking 15 augustus 1945 opgericht. Deze stichting stelt zich ten doel om jaarlijks op 15 augustus een nationale herdenking te organiseren.
In 1985 wordt er een initiatiefgroep Nationaal Indisch Monument geformeerd, die al snel op zoek gaat naar een vaste locatie voor een nationaal herdenkingsmonument. Belangrijke leden uit deze groep zijn o.a. de voorzitter R. Boekholt, dr. I. Samkalden (oud-bestuursambtenaar NL-Indie en
burgemeester van Amsterdam) en dr. A.J. Piekaar (oud directeur generaal van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen). De burgemeester van Den Haag, de heer Havermans, is samen met de initiatiefgroep van mening dat het monument in Den Haag moet komen. De zoektocht naar een locatie in de
stad voor het monument begint. Men vindt een geschikte plaats in de Scheveningse Bosjes.
Vijftien kunstenaars
Ook de zoektocht naar een kunstenaar heeft een duidelijke doelstelling: "Het scheppen van een punt van erkenning en herkenning voor de huidige en toekomstige generaties van al datgene die betrokken waren bij de Japanse bezetting van het voormalig Nederlands-Indie hebben doorgemaakt." Vijftien
kunstenaars ontvangen een uitgenodiging om een ontwerp voor het monument te maken. Deze ontwerpen en voorstudies bevinden zich in de collectie A.J. Piekaar. De ontwerpen hebben bijna allemaal een een podium als basis, maar de ontwerpen zijn zeer verschillend.
Onvrijheid en lotsverbondenheid
De keuze valt uiteindelijk op het ontwerp van kunstenares Jaroslawa Dankowa. Het monument bestaat uit figuren die in relief geplaatst zijn tegen een stalen netwerk. Dit netwerk symboliseert volgens Dankowa zowel onvrijheid als lotsverbondenheid. De gevallenen liggen in het midden van het
monument met daaromheen de treurenden. Naast de treurenden staan figuren die elkaar troosten en daarnaast een moeder en kind die de vrijheid tegemoet treden. Op deze manier ontstaat een sculptuur die in het midden laag is en naar de zijkanten toe steeds hoger wordt. Het beeld staat op een
podium waarop bloemen kunnen worden gelegd en waarbij de beelden van onderaf worden belicht.
De onthulling
Op 15 augustus 1988 wordt het monument onder grote belangstelling en in aanwezigheid van Koningin Beatrix onthult. Sindsdien kan een ieder die de oorlog in Nederlands Indie of de capitulatie van Japan wil herdenken de nationale plechtigheid bij het Indisch Monument te Den Haag bijwonen.
Nationaal Archief
2.21.283, Archief collectie 540 Dr. A.J. Piekaar, inv. nr. 82 en 83