Einde aan gratis gebruik persoonsgegevens
ALPHEN AAN DEN RIJN, 20150806 -- Om persoonlijke gegevens te gebruiken is voor de meeste commerciële doeleinden toestemming vereist van de betreffende persoon. Het recht om te bepalen of, hoe en wanneer deze persoonlijke gegevens mogen worden gebruikt, wordt datarechten genoemd. Datarechten zijn vermogensrechten vergelijkbaar met auteursrechten. Desondanks worden persoonsgegevens volop gebruikt zonder de vereiste toestemming en zonder dat een redelijke vergoeding wordt betaald voor het gebruik ervan. Aan dit gratis gebruik komt nu een einde. Stichting Datarechten begint nu met de handhaving van de datarechten van consumenten.
Bedrijven en instellingen moeten voortaan betalen om van persoonsgegevens gebruik te maken. Stichting Datarechten spoort gebruikers van persoonsgegevens actief op en maant hen aan een licentie af te sluiten. De ontvangen licentievergoeding wordt in de vorm van royalty's aan aangesloten consumenten uitgekeerd.
Voorzitter van de Stichting Datarechten Olaf van der Vlies meldt dat met de handhaving van datarechten en het afsluiten van de eerste licentieovereenkomsten is begonnen:
'Dagelijks neemt het gebruik van persoonsgegevens toe. Inmiddels gaan er in de handel met persoonsgegevens miljarden euro's om. Daarbij worden de gegevens gebruikt als grondstof voor nieuwe producten en diensten. Data wordt 'daarom de nieuwe olie' van de economie genoemd.
Het probleem is dat de leveranciers van deze grondstof niet betaald worden. Stichting Datarechten brengt daarin verandering.
Veel aandacht gaat –terecht- uit naar de bescherming van de privacy van consumenten. De Autoriteit Consument & Markt en het College Bescherming Persoonsgegevens verrichten veel goed werk. Maar een financiële vergoeding voor de individuele consument regelen zij niet. Daar moet je zelf achteraan, en indien nodig moet je zelf procederen. Veel consumenten hebben daarvoor niet de kennis, de tijd of het geld, waardoor ten onrechte gratis wordt geprofiteerd van de persoonsgegevens. Daaraan komt nu een einde.'
Wereldwijde primeur
Nederland heeft de wereldwijde primeur van een dergelijk collectief handhavingsinstrument, maar op korte termijn wordt ook in andere Europese landen gestart met de handhaving van datarechten.
Stichting Datarechten maakt het voor consumenten en bedrijven makkelijk om datarechten goed te regelen. Om in aanmerking te komen voor uitkering van dataroyalty's moeten consumenten zich aanmelden via de website van de stichting (www.datarechten.nl).
De stichting handelt niet in gegevens, maar onderzoekt het gebruik van data en treedt handhavend op tegen dit bestaand gebruik. Consumenten hoeven dan ook geen profiel aan te maken met voorkeuren of andere gegevens te verstrekken die niet strikt noodzakelijk zijn voor de handhaving van hun datarechten en betaling van de royalty.
Bedrijven kunnen online een licentie afsluiten. Met een geldige licentie mag men het Keurmerk Databewust voeren zodat voor consumenten duidelijk is dat legaal en zorgvuldig met (persoonlijke) gegevens wordt omgegaan. Door databewust te ondernemen voorkomt men juridische procedures en bestuurlijke boetes. Bovendien is het een voorwaarde om het vertrouwen van consumenten te krijgen en te behouden.
Door het afsluiten van een licentie verkrijgt een bedrijf geen onbeperkt recht data te gebruiken: het gebruik wordt alleen toegestaan indien dat voldoet aan de eisen die daaraan worden gesteld in Europese en Nederlandse wet- en regelgeving én de door de Stichting Datarechten opgestelde Datarichtlijn.
Stichting Datarechten is een onafhankelijk instituut zonder winstoogmerk. Daarbij wordt een zo effectief mogelijk bureau gevoerd. De statuten bepalen dat bestuursleden van de Stichting Datarechten geen beloning ontvangen voor hun werkzaamheden. Naast het verhalen van een eerlijke vergoeding voor de rechthebbenden komt de Stichting Datarechten op voor wet- en regelgeving op nationaal en Europees niveau en tracht zij het bewustzijn bij consumenten en bedrijfsleven over datarechten te vergroten door deelname in het publieke debat en het geven van voorlichting.
Meer informatie is te vinden op www.datarechten.nl