Een 4-jarige studie, uitgevoerd in opdracht van KNGF Geleidehonden door prof. dr. Marie-Jose Enders-Slegers, hoogleraar Antrozooelogie aan de Open Universiteit, toont aan dat gedragsaspecten van kinderen met autisme positief worden beinvloed door de KNGF-cursus PAWS (Parents Autism Workshops & Support). Deze speciaal voor ouders van autistische kinderen ontwikkelde cursus leert hen om de eigen huishond waar mogelijk constructief in te zetten ten behoeve van het kind. Hierdoor blijkt onder meer de zelfredzaamheid, het zelfgevoel en het sociaal gedrag van het kind significant toe te nemen. Woede-uitbarstingen, wegren- en herhalingsgedrag nemen juist af. De ouders die voor en na het volgen van de speciale PAWS cursus werden geinterviewd, zien duidelijk positieve verandering in het gedrag van het kind. Ook ervaren zij een verbetering van de kwaliteit van het gezinsleven dankzij de speciale inzet van de hond. Al neemt het de opvoedingsstress die veel ouders met een autistisch kind ervaren vaak niet weg.

KNGF Geleidehonden introduceerde de PAWS cursus in 2012, omdat de organisatie zo veel aanvragen naar autismegeleidehonden te verwerken kreeg, dat zij niet iedere aanvraag kon honoreren en de vaak wanhopige ouders toch graag wilde helpen. Bij het onderzoek waren meer dan 100 gezinnen betrokken die bij KNGF Geleidehonden van start gingen met de PAWS workshops. Het betrof gezinnen die hun bestaande huishond wilden inzetten ten behoeve van hun kind met autisme of gezinnen die de intentie hadden een hond hiervoor aan te schaffen. Het onderzoek had drie meetmomenten: 1. bij de start van de workshop, 2. drie maanden na workshop of aanschaf van de hond, en 3. zes tot negen maanden daarna. De ouders melden significante gedragsverschillen tussen de eerste en de tweede meting. Denk daarbij aan positieve veranderingen bij het kind wat betreft angst, stress, stemming, zelfvertrouwen en sociaal-communicatieve vaardigheden. De derde meting toonde daarentegen juist weer weinig verschil met de tweede meting. Marie-Jose Enders zegt daarover: "Kennelijk is het effect van de speciale inzet van de hond snel merkbaar in het gedrag van het kind en blijven de veranderingen daarna in dezelfde mate bestaan." Er werd ook onderzocht of de speciale inzet van de hond verlichting brengt in de opvoedingsstress die de meeste ouders van kinderen met autisme ervaren. Hier blijkt geen duidelijke verandering waarneembaar te zijn.

Ontroerend

Ellen Greve, directeur KNGF Geleidehonden, vindt de resultaten bemoedigend: "De PAWS workshops die we aanbieden zijn laagdrempelig en uniek in Nederland. We hadden vanaf de start de intentie te onderzoeken wat het effect van dit soort trainingen is. Het is onze missie om door de speciale inzet van getrainde honden de kwaliteit van leven te verbeteren van mensen met een beperking of stoornis. Het onderzoek toont deze meerwaarde duidelijk aan. Naast deze resultaten vind ik ook de persoonlijke reacties van ouders vaak erg ontroerend. Deelnemers zijn dolblij met de scholing en ondersteuning die we hen dankzij PAWS kunnen bieden. Onderling ontstaan spontaan kennis- en ervaringsnetwerken. Ouders zijn vaak al lang zoekende naar wat werkt voor hun kind. Het is ook mooi om de diversiteit binnen deze workshops te zien. Er participeren niet alleen heel verschillende gezinnen, maar ook uiteenlopende honden van allerlei rassen of kruisingen en formaten. Zowel jong en oud als van rashond tot asielhond. Al met al zie ik veel doorgroeipotentie in trainingen zoals PAWS."

Over PAWS

PAWS (Parents Autism Workshops & Support) is een trainings- en begeleidingstraject voor ouders van autistische kinderen. De workshops vinden plaatsen gedurende drie dagen en daarna start de verdere begeleiding. PAWS helpt de ouders bij het trainen van hun eigen huishond of begeleidt hen bij het zoeken naar een passende huishond voor deze taak. Zo'n speciaal getrainde huishond kan een zeer positief effect hebben op het gedrag van een kind met een autisme spectrum stoornis. De PAWS workshops zijn een initiatief van KNGF Geleidehonden en mede ontwikkeld in samenwerking met Dogs for the Disabled in Groot-Brittannie en de Nederlandse Vereniging voor Autisme.

Marie-Jose Enders-Slegers

Prof. dr. Marie-Jose Enders-Slegers (1945) is als bijzonder hoogleraar Antrozooelogie - de studie die de relatie mens-dier onderzoekt - verbonden aan de Open Universiteit te Heerlen. Zij is als psycholoog en onderzoeker al vele jaren werkzaam in dit wetenschapsveld. Ze is meer dan 20 jaar verbonden geweest als docent en onderzoeker aan de afdeling klinische- en gezondheidspsychologie van de Universiteit Utrecht, waar ze in 2000 promoveerde op de kwaliteit van leven van ouderen en de invloed van huisdieren daarop. Ze werkt nu in haar onderzoek samen met diverse nationale en internationale instellingen op het gebied van dier-ondersteunde interventies en de mens-dier relatie. Zij is fellow aan de University of Denver (VS) en leidt sinds 2008 het onderzoeksproject over autismegeleidehonden van KNGF Geleidehonden. Daarnaast is ze onder andere Vice President van de International Association of Human-Animal Interaction Organizations (IAHAIO), lid van de centrale management- adviesraad van de HABRI (Human Animal Bond Research Initiative Foundation) en oprichter en bestuurslid van de Stichting Cirkel van Geweld.

KNGF Geleidehonden (Stichting Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds)

KNGF Geleidehonden wil zoveel mogelijk mensen met een beperking een beter leven geven met een speciaal opgeleide hond. Een (geleide)hond vergroot hun bewegingsvrijheid en zelfstandigheid. KNGF Geleidehonden is van geboorte tot pensioen betrokken bij haar honden. Sinds de oprichting in 1935 zijn duizenden honden geschoold voor blinde en zeer slechtziende mensen. Daardoor bezit de organisatie een schat aan kennis en ervaring op het gebied van hond en handicap. Deze vakkennis zet de Nationale Zorghonden Autoriteit tegenwoordig ook in voor mensen met andere handicaps: bijvoorbeeld mensen met een motorische beperking, (oud-)geueniformeerden met PTSS of kinderen met autisme. Voor het opleiden van deze honden is de stichting grotendeels afhankelijk van giften en nalatenschappen.