Het verhaal achter de 'Klap van Wittem'
klap-wittem
Onlosmakelijk zijn we verbonden ons verleden. Denk hierbij aan historische gebeurtenissen, monumenten, gebruiken, geloofsovertuigingen, de manier van opvoeden, onze omgeving en nog veel meer. Dit noemen we ons `materieel' en `immaterieel' erfgoed, ofwel, cultureel erfgoed. Dit zijn de wortels
van ons bestaan en een belangrijk onderdeel van onze identiteit, normen en waarden. Het behouden van ons cultureel erfgoed is niet alleen waardevol maar ook heel belangrijk voor de volgende generaties. Daarom geven we het samen door. Bijvoorbeeld in de vorm van verhalen, het doorzetten van
tradities en het herdenken van belangrijke gebeurtenissen uit het verleden. Zoals de `Klap van Wittem', een historische gebeurtenis over de lokale verzetsstrijders in de tweede wereldoorlog.
Terug in de tijd
Op vrijdag 21 juli 1944 werden twee Simpelveldse verzetsleden, Huub Hamers en Sjeng Bisschof van de Landelijke dienst voor Onderduikers, gearresteerd door de Duitsers toen ze een Duitser wilden laten onderduiken. Die dag volgden nog meer arrestaties en binnenvallen in Epen, Gulpen, Wittem,
Simpelveld, Haanrade en Vaals. Tien personen werden gearresteerd, onder wie twee kapelaans en pater Baars, redemptorist van Wittem. Slechts drie van hen zouden de tijd in gevangenis en concentratiekampen overleven. Hiermee werd op die 21e juli 1944 een zware slag aan het verzet toegebracht,
die bekendstaat onder de naam `Klap van Wittem'.
De 10 verzetshelden
Zeven van de tien gearresteerden zouden de tijd in gevangenis en concentratiekampen niet overleefd hebben: Bernard Baars (31 jaar), Rotterdam, redemptorist Wittem | Sjeng Bisschoff (22 jaar), Simpelveld | Huub Hamers (23 jaar), Simpelveld | Huub Houben (29 jaar), Eys, Kapelaan in Epen | Sjeng
van Houtem (29 jaar), Wijlre | Emile Merckelbach (46 jaar), Wittem | Leo Penders (30 jaar), Voerendaal, kapelaan in Gulpen | Paul Horbach, Gulpen | Gerard Pirovano, Delft, ondergedoken in Epen | Huub Ortmans, Wittem.
Een oude brief
Mede dankzij een brief van de eerder genoemde student Huub Hamers die tijdens de oorlog in 1944 als verzetsstrijder in de gevangenis belandde is dit stukje historie bewaard gebleven. Een citaat luidt: "Ik wilde pater Baars waarschuwen. Ik fluisterde hem `verraad' toe. We sprongen beide op de
Duitse verrader en werden hem meester. Deze wist echter met luid geroep de andere Duitsers te alarmeren, die met automatische wapens binnenstormden. Ze brulden naar pater Baars "Jetzt ist dein Spiel ausgespielt!" We werden ingerekend en samen met de andere gearresteerden naar het gebouw van de
Sicherheitsdienst in Maastricht gebracht." De daaropvolgende gebeurtenissen zijn welbekend en zullen nooit met woorden te bevatten zijn.
Plaquette ter nagedachtenis
Heemkundeverenigingen De Bongard uit Simpelveld/Bocholtz en Galopia uit Gulpen laten de gedenkwaardige 21 juli als zwarte dag voor het verzet na 71 jaar niet ongemerkt voorbij gaan. Ter nagedachtenis van deze verzetshelden hebben zij een plaquette gemaakt. De officiele onthulling vond plaats
op dinsdag 21 juli 2015, op de hoek van de Capucijnenweg en Gulkoelerweg in Wahlwiller. Wethouder Philip Laheij was bij deze bijzondere gelegenheid aanwezig. In zijn toespraak onderstreepte hij hoe belangrijk het is dat we de Klap van Wittem, ook een vorm van cultureel erfgoed, niet mogen
vergeten maar door moeten geven. "Dat doen we met het plaatsen van deze plaquette en door er jaarlijks samen bij stil te staan", zoals op afgelopen dinsdag 21 juli.
Foto: Al Rekko