Het Fonds Podiumkunsten moet een nieuw besluit nemen over de subsidieverlening aan Stichting Holland Opera voor de periode 2013-2016. Dit heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bepaalt in een uitspraak van vandaag (15 juli 2015). Tussen het fonds en de stichting loopt al enige tijd een bestuursrechtelijke procedure over de weigering om subsidie aan het operagezelschap te verlenen. Tegen de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak is geen hoger beroep mogelijk.

Rangorde en ontoereikend subsidiebudget

Het Fonds Podiumkunsten heeft in 2012 een subsidieaanvraag van Holland Opera afgewezen en op hetzelfde moment aan drie andere gezelschappen, Tafel van Vijf, Stichting Nederlands Vocaal Laboratorium (nu: Silbersee) en de Veenfabriek, wel subsidie verleend. Het fonds heeft zich daarbij gebaseerd op een advies van de adviescommissie muziektheater. Zij heeft de aanvragen op basis van het aantal punten dat aan elke aanvraag is toegekend in een rangorde gezet en geadviseerd de aanvraag van Holland Opera te honoreren mits de beschikbare middelen dat toelaten. Het subsidiebudget was echter ontoereikend om alle aanvragen waarover positief is geadviseerd, te honoreren. Daarom heeft het fonds aan de drie andere gezelschappen subsidie verleend en aan Holland Opera niet, omdat deze met een totaal van 7 punten lager in rangorde is geeindigd dan de andere gezelschappen waaraan respectievelijk 8, 12 en 12 punten zijn toegekend.

Inzage krijgen in de stukken van andere aanvragers

Omdat de gezelschappen aanspraak willen maken op hetzelfde subsidiebudget is het naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak noodzakelijk dat een gezelschap zich niet alleen moet kunnen verdedigen tegen de beoordeling van de eigen aanvraag maar ook tegen die van concurrerende aanvragen. Zij moeten dan ook inzage kunnen krijgen in de aanvragen van alle gezelschappen, de desbetreffende adviezen en besluiten om de onderlinge rangschikking te kunnen controleren. Het Fonds Podiumkunsten weigerde deze inzage aanvankelijk te geven.

Holland Opera een punt extra, Tafel van Vijf een punt minder De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelt in haar uitspraak dat aan Holland Opera een punt extra had moeten worden toegekend voor het criterium 'ondernemerschap', terwijl het fonds voor datzelfde criterium aan Tafel van Vijf een punt minder had moeten toekennen. Het advies van de adviescommissie biedt "geen grondslag meer voor het oordeel dat er kritische kanttekeningen zijn te plaatsen bij het ondernemerschap van Holland Opera, waardoor voor dit criterium de waardering 'zeer goed' had moeten worden toegekend", aldus de hoogste algemene bestuursrechter. Aan de andere kant kan volgens de Afdeling bestuursrechtspraak, gelet op het aantal kanttekeningen, niet anders worden geoordeeld dan dat aan het ondernemerschap van Tafel van Vijf de waardering 'ruim voldoende' had moeten gegeven, waardoor zij een punt minder had moeten krijgen. Het totaal aantal punten van Holland Opera komt daarmee een hoger uit dan het totaal aantal punten van Tafel van Vijf, waardoor Holland Opera in de rangorde boven Tafel van Vijf had moeten eindigen. Het eerdere besluit van het Fonds Podiumkunsten om Holland Opera geen subsidie te verlenen, kan dan ook niet in stand blijven, aldus de Afdeling bestuursrechtspraak.

Gevolg van de uitspraak

Gevolg van de uitspraak is dat het Fonds Podiumkunsten een nieuw besluit moet nemen over de subsidieverlening aan Holland Opera, waarbij het fonds gehouden is aan de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak over de rangorde tussen Holland Opera en Tafel van Vijf. De reeds verleende subsidie aan Tafel van Vijf komt met deze beslissing overigens niet in gevaar, omdat dat besluit door de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak definitief is geworden. In de uitspraak heeft zij immers geoordeeld dat Holland Opera geen rechtstreeks belang heeft bij de besluiten waarbij aan de andere gezelschappen subsidie is verleend, waardoor haar bezwaren tegen deze subsidiebesluiten niet-ontvankelijk zijn.

Holland Opera is een gezelschap dat zich bezighoudt met muziekeducatie en moderne opera voor kinderen en jongeren en is gevestigd in Amersfoort.