DNBulletin: Nieuw Europees afwikkelplatform effectentransacties is s..


Op 22 juni 2015 heeft het Eurosysteem het TARGET2-Securitiesplatform (T2S)gelanceerd. T2S is een geintegreerd platform voor het afwikkelen van effectentransacties tegen geld dat aangehouden wordt bij centrale banken. Het platform maakt geen onderscheid tussen binnenlandse en
grensoverschrijdende effectentransacties en is geschikt voor euro's en andere valuta's. Doel van het platform is het harmoniseren en integreren van de Europese effectenmarkt, om zo financiele stabiliteit te ondersteunen. T2S sluit goed aan bij het recente initiatief van de Europese Commissie
om te komen tot een geintegreerde Europese kapitaalmarkt.

T2S in de effectenketen

Dagelijks doen vele media verslag van de ontwikkelingen op de effectenbeurzen in de wereld. Maar de handel in effecten alleen leidt er niet toe dat een koper van effecten ze in bezit krijgt, noch dat de verkoper over de verkoopopbrengst kan beschikken. Daarvoor zullen de transacties eerst
afgewikkeld moeten worden.

In het afwikkeltraject zijn verschillende partijen actief. De transacties die op een handelsplatform tot stand zijn gekomen worden doorgestuurd naar een centrale tegenpartij (Central Counterparty - CCP). De CCP administreert de transacties en plaatst zich tussen de koper en de verkoper in en
neemt hun verplichtingen over. Vervolgens berekent de CCP de netto-verplichtingen van de kopers en verkopers aan hem, zodat de kopers maar een ontvangst per fonds hebben en verkopers maar een levering. Daarna stuurt de CCP de instructies voor de afwikkeling van de transactie naar de centrale
bewaarplaats (Central Securities Depository - CSD).

De meeste CSDs wikkelen effectentransacties af tegen geld dat wordt aangehouden bij centrale banken, het zogenoemde centralebankgeld; De centrale bank zal dan betrokken worden bij het afwikkelproces. T2S brengt de effecten die aangehouden worden bij de CSD op een technisch platform samen met
het centralebankgeld. Het voordeel van een dergelijk geintegreerd systeem is dat alleen binnen dit model een gelijktijdige uitwisseling van geld en effecten mogelijk is, waardoor een `echte' ontvangst of levering tegen betaling ontstaat.

T2S verbetert de financiele stabiliteit

Bijna alle Europese landen hebben een eigen infrastructuur voor het afwikkelen van effectentransacties. Daardoor is de Europese effecteninfrastructuur sterk gefragmenteerd. De belangrijkste reden om het T2S-platform te ontwikkelen was om deze gefragmenteerde infrastructuur te harmoniseren en
integreren. Daarnaast verbetert het nieuwe platform de efficientie van afwikkelproces, omdat gebruik gemaakt wordt van het geintegreerde model. Hierdoor kunnen alle transacties, binnenlandse en grensoverschrijdende, afgewikkeld worden op hetzelfde platform. Vooral voorhet grensoverschrijdend
verkeer betekent dit een grote verbetering van de efficientie en daarmee een verlaging van de kosten.

Verder zal de behoefte aan onderpand en liquiditeit van de kopers en verkopers dalen, enerzijds omdat ze hun effectenportefeuille kunnen concentreren bij minder CSDs. Anderzijds biedt T2S het voordeel dat effecten die een participant in zijn effectenrekening heeft of de effecten die aangekocht
worden, als onderpand gebruikt kunnen worden voor gratis intraday liquiditeit verstrekt door de centrale bank.

Tevens krijgen uitgevende instellingen toegang tot een grotere, meer liquide markt. Onlangs van kracht geworden nieuwe Europese wetgeving maakt het voor hen mogelijk om hun effecten in een of meerdere CSDs buiten hun land van vestiging uit te geven. T2S kan tenslotte ook een impuls geven aan
de concurrentie tussen aanbieders van afwikkeldiensten, wat voor klanten tot een betere en/of goedkopere dienstverlening kan leiden.

T2S kan alleen werken als veel CSDs aansluiten

Op dit moment hebben vierentwintig CSDs aangegeven aan te sluiten op T2S (figuur 1).

Landen van CSDs die aansluiten op T2S

Dat zijn de CSDs van de Eurolanden, aangevuld met die van Denemarken, Hongarije, Roemenie en Zwitserland voor hun afwikkelingen in euro. Denemarken zal als enige vanaf 2018 ook aansluiten met haar eigen valuta, de Deense kroon.

Het zou te risicovol zijn als alle CSDs tegelijkertijd op T2S zouden overgaan, daarom is besloten tot een gefaseerde ingebruikname. T2S is op 22 juni gestart met een viertal kleine CSDs, gevolgd door de eerste grotere CSD op 31 augustus 2015. De Nederlandse CSD Euroclear Nederland zal
aansluiten op 28 maart 2016. Uiteindelijk moet de volledige migratie naar T2S in februari 2017 afgerond zijn. De Nederlandsche Bank heeft haar systemen grotendeels gereed voor T2S. Sinds de lancering van T2Sis al een beperkt deel van de aanpassingen in gebruik. Zodra de Nederlandse CSD in 2016
overgaat op T2S zal DNB de overige aanpassingen in gebruik nemen en start DNB ook met het bieden van liquiditeit op basis van de effectenportefeuille of de aangekochte effecten van een participant.

Meer informatie is te vinden op www.t2s.eu.