16 jaar en gevlucht uit Syrie
08 juli 2015, Voorburg
Stel, je bent 16 jaar en gevlucht uit je vaderland, Syrie. Je belandt in een vreemd land waar je geen kans hebt op onderwijs of behoorlijk werk.
De verveling slaat toe. Dagen worden doorgebracht op straat, waar ook gewapende groepen rekruteren. Je wordt gevraagd om je aan te sluiten bij Al Nusra of Daesh, beter bekent als ISIS.
De kans dat dit verhaal werkelijkheidheid wordt, is groot voor Syrische jongens die gevlucht zijn naar een van Syrie's buurlanden groot.. Deze jongens worden vaak gezien als probleemjongeren, maar eigenlijk zijn ze vooral heel kwetsbaar. "Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat deze jongeren
kansen krijgen en pakken", vertelt Constantijn Wouters van UNICEF Libanon. "We willen koste wat kost voorkomen dat ze geen toekomstperspectief hebben."
Een vluchtelingenkamp, of erger...
In Libanon worden de inmiddels ruim een miljoen Syrische vluchtelingen niet opgevangen in kampen, maar wonen ze in zogenaamde gastgemeenschappen - gemengd met de lokale bevolking. De vluchtelingen die nog een beetje geld hebben huren een flatje, anderen wonen in garages soms wel met twee of
drie gezinnen. De allerarmsten vinden onderdak in onafgebouwde gebouwen -"Tripoli staat er vol mee", vertelt Constantijn - of mensen wonen in kleine informele tentenkampen.
Syrische jongens en mannen zijn veelgevraagde werkkrachten voor Libanese werkgevers. Ze zijn goedkoop en bereid onder slechte arbeidsomstandigheden te werken. Zeven dagen per week, 15 uur per dag werken in de bouw of landbouw is niet ongewoon.
Net als Libanon, gaat ook Jordanie zwaar gebukt onder de Syrie crisis. Alhoewel de situatie hier net even anders is. Een gedeelte van de vluchtelingen die in Jordanie terechtkomen, belandt namelijk in een vluchtelingenkamp. Het bekendste voorbeeld is het Al Za'atari kamp, waar inmiddels al
ruim 81.000 Syrische vluchtelingen onderdak vinden. Al Za'atari bestaat nu al vier jaar en door de immense omvang en drukte, begint het steeds meer op een kleine stad te lijken.
Dat kleine beetje extra inkomen om te kunnen overleven
"Kinderarbeid is een veelvoorkomend probleem onder Syrische kinderen en adolescenten in Al Za'atari", vertelt Maaike van Adrichem van UNICEF Jordanie. "Wanneer je door het kamp loopt zie je jongens, vanaf een jaar of 10, zware bagage vervoeren met hun kruiwagens. Andere kinderen werken in de
vele winkeltjes langs de hoofdweg van het kamp. Meisjes blijven vaak thuis om te helpen in het huishouden en op jongere broertjes en zusjes te passen. Hun dag bestaat uit het halen van water, schoonmaken en koken."
Ook in Libanon moeten veel jongens en meisjes werken. "Afgelopen week bezochten we een school waar veel minder kinderen dan normaal in de klaslokalen zaten, vertelt Constantijn. "Dit komt omdat het aardappeloogstseizoen deze maand is begonnen. Door hun kinderen te laten werken levert het een
arm Syrisch gezin net dat beetje extra inkomen op wat ze nodig hebben om te kunnen overleven."
Spanningen
De constante toestroom van Syrische vluchtelingen zorgt voor enorm veel druk op de Libanese en Jordaanse sociale voorzieningen. Doordat de situatie zo extreem is, ontstaan er nog weleens spanningen tussen vluchtelingen en de gastgemeenschappen waar ze verblijven. Met name tussen Syrische en
lokale jongeren.
Om spanningen tussen de jongeren te voorkomen heeft UNICEF jeugdcentra opgezet, waar kinderen en jongeren op elk moment van de dag terecht kunnen. Wat bijzonder is, is dat zowel Syrische jongeren als jongeren uit de gastgemeenschappen kunnen meedoen aan de sport- en spelactiviteiten die
georganiseerd worden in deze centra. Zo wordt er bijvoorbeeld tijdens een potje voetbalpartijtje gewerkt aan teambuilding en conflict management.
Zelfredzaamheid van jongeren
Ook wordt in de centra gewerkt aan de zelfredzaamheid van de jongeren. Er worden bijvoorbeeld kapperscursussen en vaardigheidstrainingen gegeven. Dit vergroot de kans dat de jongens en meisjes (later) een zelf voldoende kunnen verdienen en op eigen benen kunnen staan. Een baan is namelijk zo
belangrijk voor hun waardigheid. Het gevoel dat ze iets bij kunnen dragen aan hun familie en terug kunnen geven aan de samenleving.
"Mijn baan is uitdagend en soms ook heel frustrerend", vertelt Constantijn. Het probleem is immens. "Op dit moment is een op de vier mensen die in Libanon woont een Syrische vluchteling. Stel je voor dat er in Nederland opeens 5 miljoen mensen kwamen wonen."