Vrije prijzen logopedie, en hoe nu verder?


06 juli 2015
Vereniging

Vrije prijzen logopedie, en hoe nu verder?

Macht zorgverzekeraars blijft punt van zorg, ondanks vrije prijzen.

Eind mei heeft de NZa de minister van VWS geadviseerd om de tarieven logopedie vrij te geven en de mogelijkheid voor facultatieve prestaties in te voeren. Als het ministerie de aanwijzing voor vrije prijzen op korte termijn (uiterlijk in augustus) afgeeft kunnen de logopedietarieven per 2016
vrij worden gegeven. Het kan ook zijn dat de wijziging pas per 2017 ingaat. Het contracteerproces voor 2016 is namelijk al gestart. Wanneer de invoering een jaar later plaatsvindt geeft dit meer tijd om in het contracteerproces in te spelen op deze mogelijke wijzigingen.

Wat zijn de gevolgen van de invoering van vrije prijzen en welke vervolgstappen onderneemt de NVLF?

Analyse van randvoorwaarden
De NZa heeft de logopedie-markt geanalyseerd op de randvoorwaarden voor het invoeren van vrije prijzen en facultatieve tarieven.
Het vrijgeven van de tariefsregulatie kan volgens de NZa plaatsvinden indien de sector voldoet aan drie criteria:
- markttoegang (voldoende aanbieders en overstapmogelijkheden consument)
- marktgedrag (voldoende contracteergraad en voldoen prikkel inkoop consument)
- externe effecten (kans op negatieve effecten zoals volume-effect).

Uit de analyse van deze drie criteria ontstaat het volgende beeld:
Marktwerking: er zijn geen signalen van wachtlijsten voor logopedie. Er is voldoende dekking van logopedie-praktijken in Nederland.
Marktgedrag: ondanks onvrede over de tarieven is de contracteergraad hoog. Volgens de NZa is dat 70%, de zorgverzekeraars betwisten of dit percentage klopt. Volgens hen ligt de contracteergraad hoger.
Externe effecten: Binnen logopedie zouden negatieve volume-effecten kunnen optreden door langer te behandelen dan nodig. Gezien de onderschrijding van het budget logopedie lijkt dit effect binnen logopedie niet te spelen.

Op basis van het bovenstaande heeft de NZa geconcludeerd dat de logopediesector voldoet aan de criteria markttoegang, marktgedrag en externe effecten zodat er geen belemmering is voor het vrijgeven van de tarieven.

Hoe kijkt de NVLF aan tegen invoering vrije prijzen
Voor het evenwicht tussen alle betrokken partijen is het belangrijk als een onafhankelijke instantie zoals de NZa de tarieven vaststelt. Daarbij dient er rekening gehouden te worden met een kostenniveau dat in evenredige verhouding staat tot de geldende praktijkkosten van een
logopediepraktijk. Het maximumtarief geeft tot op zekere hoogte een houvast, een gemiddelde richtprijs, waar de kwaliteit tegen afgezet kan worden.
Ten aanzien van transparantie: de zorgverzekeraars mogen tegen lagere tarieven inkopen, maar zij dienen transparant te zijn over de manier waarop zij tot hun tarieven komen. Dat is nu niet het geval.

Wat vinden zorgverzekeraars van invoering vrije prijzen
Maximumtarieven zijn ervoor om (te) hoge prijzen tegen te gaan. Het risico hierop is volgens zorgverzekeraars nihil omdat de contracteergraad voor de logopedie nog altijd hoog is. Daarom kunnen vrije prijzen ingevoerd worden.
Zorgverzekeraars hebben in het stelsel de rol om onder andere de kosten te drukken door tegen lagere tarieven in te kopen, ook in de logopediesector. De maximumtarieven geven jaarlijks discussie met de NVLF en met zorgaanbieders. Die vinden immers dat zij recht hebben op het maximum tarief
omdat de hoogte ervan niet zonder reden is bepaald.

Ten aanzien van kwaliteit: op dit moment menen verzekeraars dat niet of nauwelijks te bepalen is welke logopedist betere kwaliteit levert. Zij kunnen dan niet goed onderscheid maken in de tarieven en bijvoorbeeld betere praktijken een hoger tarief bieden.

Hoe nu verder?
Kan de NVLF bezwaar maken tegen de invoering vrije prijzen? De NVLF heeft de gevolgen op een rij gezet.

Gevolgen invoering vrije prijzen en factoren die van invloed kunnen zijn:
- Wanneer er geen wettelijke maximum tarief wordt vastgesteld, ontbreekt een onderbouwing van het tarief (salaris, praktijkkosten)
- Publiciteit rondom tarifering zorgverzekeraars is lastiger. Er ontbreekt een maximum NZa- tarief om aan te refereren.
- Invoering per 2016 komt snel, onvoldoende tijd voor de leden zich voor te bereiden op de komst vrije prijzen. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om de aangeboden overeenkomst te kunnen beoordelen qua tariefsaanbod.
- Hoewel de (slechte) financieel economische positie van veel logopediepraktijken een punt van aandacht vormt, staat dit gegeven los van de conclusie en het advies van de NZa.
- Door de lage tarieven zorgverzekeraars (onder maximum NZa-tarief) is er al sprake van `vrije prijzen'. Het maximum NZa-tarief wordt al drie jaar door de meeste zorgverzekeraars niet meer vergoed. Voor 2016 is de verwachting dat geen enkele zorgverzekeraar het maximum Nza-tarief zal
vergoeden.
- De NVLF wil liever de dialoog met de zorgverzekeraars opzoeken en samenwerken op basis van kwaliteitsaspecten om tot hogere beloning logopedie te komen.
- Praktijken zonder overeenkomst met zorgverzekeraar kunnen zelf de tarieven logopedie vaststellen.
- Tweede Kamerleden zijn meer gevoelig voor marktmacht bij de zorgverzekeraars, minder gevoelig voor de lage tarieven zorgaanbieders.

Conclusie en vervolgstappen NVLF
De NVLF verwacht geen noemenswaardig effect van de invoering van vrije prijzen op de huidige situatie waar nog sprake is van maximum tarieven. De meeste zorgverzekeraars contracteren al langer onder het maximum tarief. Gezien deze situatie heeft de logopedie al te maken met vrije prijzen. Als
de vrije prijzen pas per 2017 ingevoerd zullen worden, verwachten we niet dat zorgverzekeraars voor 2016 wel het maximum NZa-tarief zullen vergoeden.

Evenmin is de verwachting dat zorgverzekeraars de tarieven naar beneden zullen bijstellen als de invoering vrije prijzen alsnog in 2016 zal ingaan. Enkele zorgverzekeraars (Menzis en Multizorg) hebben bovendien meerjarige overeenkomsten waarin de prijzen voor 2016 en 2017 zijn vastgesteld.

De NVLF zal op korte termijn een calculatiemodel ontwikkelen. Met dit model kan de logopedist zelf de kosten berekenen waarmee een tarief, gebaseerd op vrije prijzen, vergeleken kan worden.
Ook zal de NVLF informatieavonden in het land organiseren voor leden. Tijdens deze bijeenkomsten zal het calculatiemodel uitgebreid worden toegelicht. Ook zullen andere onderwerpen die met vrije prijzen samenhangen, zoals het ophangen van een prijslijst, aan bod komen.

Overigens blijft de NVLF de macht van de zorgverzekeraars een punt van zorg vinden. Daarom dringt de NVLF er met regelmaat bij het ministerie van VWS op aan dat de mededingingswetgeving voor de eerstelijnszorg verruimd moet worden. Alleen bij een verruiming kun je als groep logopedisten
onderhandelen over de hoogte van tarieven.

Zie dossier Vrije prijzen.