Tour de France in Nederland: Verstoring van de zondagsrust?
3 juli 2015
Den Haag
Op zaterdag 4 juli start de Tour de France in Utrecht. Een feestje voor de Nederlandse wielerliefhebbers! De tweede etappe op zondag, van Utrecht naar Zeeland, bezorgt sommige kerkgangers flinke kopzorgen. Zal het grote wielerevent de zondagsrust niet te veel verstoren? Een SGP-er uit Gouda
opperde als grap bij een bijeenkomst over de Tour dat "we maar spijkers op de weg moeten gooien voor de renners", aldus het AD, eerder dit jaar.
Sport versus zondagsrust
Het is niet de eerste keer in de geschiedenis dat de belangen van de zondagsrust en die van de sportbeoefening botsen. De Tweede Kamer wil in 1946 de achterhaalde Zondagswet uit 1815 herzien maar minister-president Beel wil met deze herziening wachten tot de vrije zaterdag is ingevoerd omdat
dan `de zondag ontheiligende sport' naar die dag verschoven zou kunnen worden. Maar een vrije zaterdag is gezien de wederopbouw voorlopig niet aan de orde.
Zondag zonder gerucht
In 1951 doet J.H. van Maarseveen, minister van Binnenlandse Zaken, een voorstel voor een vernieuwde Zondagswet Veel punten uit het wetsvoorstel kunnen op forse kritiek rekenen. Zo verbiedt artikel 3 op zondag `zonder strikte noodzaak gerucht te verwekken', dat op een afstand van meer dan 200
meter van het punt van verwekking hoorbaar is. `Hoe (zit het) dan met het gejuich als Abe Lenstra (op een zondag) op fraaie wijze aan Nederland een voorsprong geeft?' vraagt Tweede Kamerlid G. Ritmeester (VVD) zich af. Moet Abe dan volgens de nieuwe wet worden bekeurd? De ARP daarentegen vindt
de nieuwe wet juist niet streng genoeg.
Zondagswet van 1953
De Zondagswet van 1953 wordt uiteindelijk een compromiswet die ruimte laat voor interpretatie en lokale `escapes'. Zo is het volgens artikel 4 verboden om op zondag voor 13 uur openbare vermakelijkheden te houden. De burgemeester kan echter een ontheffing verlenen. Optochten of bijeenkomsten
zijn volgens artikel 5 op zondag voor 13 uur verboden op openbare plaatsen. Dit geldt echter weer niet voor samenkomsten tot het belijden van godsdienst of levensovertuiging of wandeltochten, die niet door muziek worden begeleid.
De Tour van 1973
De nieuwe wet moet o.a. uitkomst bieden voor het conflict tussen sport en de zondagsrust. In 1973 komt deze spanning weer aan de oppervlakte als de Tour de France, voor de tweede keer, in Nederland start. Op zondag 1 juli loopt de route van Scheveningen, langs Rotterdam, naar Sint-Niklaas in
Belgie. In christelijke kringen is men bang dat de Tour overlast zal bezorgen aan kerkdiensten en de kerkgangers zal hinderen bij hun kerkbezoek. Tweede Kamerlid Jongeling (GPV) stelt de vraag of de etappe niet in strijd is met de Zondagswet.
De mogelijkheden van de Zondagswet pakken echter in het voordeel van de Tour uit. Alle betrokken gemeentebesturen hebben namelijk de volgens de wet mogelijke ontheffingen verleend van het verbod om op zondag voor 13 uur openbare vermakelijkheden te houden. De Tour kan ongestoord plaatsvinden,
net als dit jaar.
Nationaal Archief
2.02.21.01 Archief Staten-Generaal Handelingen
C. van Baalen en J. Ramakers (red.), Het kabinet Drees III, Barsten in de brede basis, (Den Haag 2001) Signatuur S 38 159