Studenten organiseerden debat over marktwerking en macht in de zorg

2 juli 2015 | NIEUWSBERICHT

De M.F.L.S., de Leidse studievereniging voor geneeskunde en biomedische wetenschappen, organiseerde op 24 juni een debat over de macht van zorgverzekeraars sinds de invoering van de marktwerking in de zorg. Er ontstond een interessante discussie tussen Andre Rouvoet van Zorgverzekeraars Nederland, politici, huisartsen en studenten. "De marktwerking heeft er in elk geval voor gezorgd dat de patient weer centraal staat."

Prof. Mattijs Numans, hoofd van de afdeling Public Health en Eerstelijns Geneeskunde, leidde het debat in collegezaal 1 van het LUMC. De zaal was goed gevuld met voornamelijk geneeskundestudenten. De eerste stelling: De marktwerking in de zorg is mislukt.

Andre Rouvoet, voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, schetste de historische achtergrond van marktwerking. "Het stelsel van voor 2006 was niet houdbaar." Niet iedereen uit het vrij jonge publiek wist wat er eigenlijk voor 2006 was: een stelsel waarin 70 procent van de mensen via het ziekenfonds verzekerd was en 30 procent particulier. "Ziekenhuizen kregen toen een zak geld en als dat op was, ontstonden er wachtlijsten. De kosten liepen uit de hand en er moest iets gebeuren. Er is toen gekozen voor marktwerking." Rouvoet was destijds leider van de ChristenUnie en vertelde aanvankelijk te hebben getwijfeld, maar uiteindelijk toch voor marktwerking te hebben gestemd.

Te lang in het ziekenhuis

"Er zijn zeker nog dingen die verbeterd kunnen worden, maar van mislukking is geen sprake", vond Rouvoet. Arno Rutte van de VVD was het met hem eens: "Marktwerking is geen doel, maar een middel." Hij sprak over `gereguleerde marktwerking', want van echte marktwerking is in Nederland geen sprake, vond ook Henk Gerla, lid van de Raad van Bestuur van het LUMC. "We staan nog maar aan het begin ervan", aldus Rutte. Waarna SP-kamerlid Renske Leijten concludeerde dat de marktwerking volgens hem dus niet mislukt is, maar nog niet gelukt.

Een jonge huisarts in de zaal vertelde dat patienten nu te vroeg naar huis worden gestuurd. Ze komen regelmatig weer terug. Huisarts Jos van Bemmel herkende dat. Hij vroeg zich af of ziekenhuizen soms meer betaald krijgen voor de eerste ligdag, zodat ze erbij gebaat zijn om patienten vaker op te nemen. Henk Gerla kon dat idee ontkrachten. Hij zei dat patienten vroeger vaak te lang in het ziekenhuis lagen, nu is dat veel beter. Al vond Gerla wel dat er goed moest worden opgelet dat patienten niet te vroeg naar huis worden gestuurd.

Meer oog voor kwaliteit

Zorg in Nederland is over het algemeen heel goed, daar waren de meeste aanwezigen het wel over eens. Gerla: "In het buitenland vragen mensen waarom je komt kijken hoe zij het doen, omdat het in Nederland toch beter is." Volgens Renske Leijten gaat de zorg wel achteruit. "In een internationale vergelijking van patienttevredenheid zijn we van plaats 1 in 2010 gezakt naar plaats 5 van de 11 landen. En we hebben een overhead van 800 miljoen euro premiegeld, veel hoger dan in Amerika en het Verenigd Koninkrijk", aldus Leijten. Volgens haar loopt het systeem ook vast in de enorme bureaucratie. Die mening is Jos van Bemmel ook toegedaan. Hij is huisarts en een van de initiatiefnemers van het manifest `Het roer moet om'.

Gerla was ook niet voor marktwerking, maar zag wel positieve kanten. "Vroeger gingen onderhandelingen met zorgverzekeraars alleen maar over geld. Nu wordt er ook over kwaliteit gesproken. En de marktwerking heeft er ook voor gezorgd dat de patient weer centraal staat." Rouvoet erkende dat we nog weinig weten van kwaliteit, maar dat daar nu wel mee gestart is, onder meer door de start van een kwaliteitsinstituut voor de zorg.

Macht

SP-Kamerlid Leijten benoemde een van de perverse prikkels in het huidige systeem: het kan lonen om meer patienten te behandelen. "En zoals jullie weten is meer behandelen niet altijd beter. En als jullie dat nog niet geleerd hebben, dan gaan jullie dat nog leren", hield ze de jonge geneeskundestudenten voor.

Wat opviel tijdens de interessante discussies deze middag was dat iedereen, zowel voor- als tegenstanders van de marktwerking, vinden dat er nog veel dingen verbeterd moet worden. De verschillende krachten in het zorgveld moeten elkaar goed in evenwicht leren houden.

Bekijk ook: Huisartsen zijn boos over macht zorgverzekeraars (uitzending Pauw)