Komen kunst en wetenschap steeds dichter bij elkaar te staan? Dinsdagavond 26 mei gingen rector magnificus van de Universiteit Leiden Carel Stolker, en wereldvermaard theaterregisseur Johan Simons met elkaar in gesprek. `Wetenschappers zijn een beetje als kunstenaars.'

Mannen met macht en een missie

Gebroederlijk zitten de twee vertegenwoordigers van hun disciplines naast elkaar, op het podium van de Haagse concertzaal Paard van Troje. `Mannen met macht en een missie', zegt gespreksleider Andrea van Pol in haar introductie. Stolker zwakt dat meteen af. `Mijn macht is gering hoor. Wetenschappers zijn een beetje als kunstenaars: ze houden niet van bazen.'

Zwijgen is sturen

Simons, gelauwerd theaterregisseur en tot dit jaar artistiek leider van de Muencher Kammerspiele, herkent zich in wat Stolker zegt. `Ik regisseer manipulerend, laat het de acteurs vaak zelf uitzoeken. Door te zwijgen stuur je meestal meer dan met praten.'

Toevallig ontdekken

Wetenschappers hebben volgens Stolker kunst, cultuur en soms ook religie nodig om te ontdekken wat `de grote vragen' zijn, hoe een ideale, goede en veilige wereld eruit ziet. Hij ziet het als zijn taak om eerder door vragen te stellen dan commando's te geven wetenschappers de vrijheid te bieden om tot inzichten te kunnen komen. Stolker: `Serendipiteit, dat is het onvoorzien, toevallig ontdekken, is daarbij heel belangrijk. Ik wil een omgeving creeren waarin die rol van het toeval de maximale mogelijkheid krijgt.'

Intuitie

Wanneer het gesprek op het onderwerp intuitie komt, tekent zich toch een verschil af. Voor Simons begint creativiteit met intuitie, zowel in kunst als in wetenschap. Intuitie is voor hem een soort `dieper weten'. Daar denkt Stolker anders over. `Wetenschap begint met definieren. Intuitie, creativiteit en vrijheid zijn belangrijk, maar uiteindelijk moeten er strakke methodes worden gehanteerd om betrouwbare kennis op te leveren. Onderzoek moet herhaalbaar zijn.' Als Simons tegenwerpt dat een kunstenaar ook door herhaling zijn uiteindelijke optreden mogelijk maakt, wijst Stolker hem erop dat herhaling iets anders is dan herhaalbaarheid. Gespreksleider Van Pol: `Kijk, hier zien we toch de wetenschapper aan het werk.'

Academie der Kunsten

Beide heren vinden elkaar weer helemaal als het gaat om de Academie der Kunsten, een samenwerking tussen Universiteit Leiden en de Hogeschool der Kunsten Den Haag. In die academie komen kunsten en wetenschappen samen om zo op zoek te gaan naar de grenzen van kennen en kunnen, en kan er zelfs in de kunst gepromoveerd worden. Simons is enthousiast: `kunst moet altijd tegen grenzen stoten, eroverheen gaan. Door deze samenwerking kan een heel nieuw gebied worden verkend.'

De serie `Ontmoetingen tussen Kunst en Wetenschap' is een onderdeel van het 88e lustrumjaar van de Universiteit Leiden, die 440 jaar bestaat. De laatste twee avonden van de serie vinden plaats op: | | | | | | | | | | | | * 9 juni (Marileen Dogterom & Francine Houben) | | | | | | | | * 23 juni (Bas Haring & Colin Benders). | | | | | | | | Meer informatie | | | | | |

(27 mei 2015 - Coen van Beelen)