Bezuinigingen leiden tot scherpe keuzes in het cultuurbeleid


27 mei 2015
TwentseWelle en Openbare Bibliotheek krijgen bezuiniging en veranderopdracht
Iundefinedn het Enschedese cultuurbeleid wordt ingezet op drie grotere ontwikkelingen. De versterking van Roombeek Cultuurpark, de ontwikkeling van de Openbare Bibliotheek en de samenwerking tussen de grote regionale podia. Gepaard met deze ontwikkelingen gaat een bezuiniging op TwentseWelle
en de Openbare Bibliotheek Enschede.

Na de vaststelling van het Cultuurplan "Enschede, culturele hotspot van het Oosten" in 2012 is er veel veranderd in het culturele veld. Een aantal instellingen maakt grote ontwikkelingen door, daaronder Kaliber Kunstenschool, Concordia en het Wilminktheater. Hiernaast zetten alle
cultuurpartners zich in afstemming met het onderwijs in op het terrein van cultuureducatie. In de economie van de toekomst is creativiteit immers een van de belangrijkste productiefactoren.

De financiele positie van de gemeente heeft ertoe geleid dat er ook in het culturele domein een financiele taakstelling moet worden ingevuld. De totale bezuinigingsopgave voor cultuur loopt op naar 1,2 miljoen euro in 2017. Deze korting kan niet meer met de kaasschaaf worden ingevuld,
invulling is alleen mogelijk door het maken van enkele grote keuzes. De keuzes zullen ook pijnlijk zijn, omdat mensen en instellingen daardoor geraakt zullen worden. Om de culturele infrastructuur toekomstbestendig te houden, is naast bezuinigen ook vernieuwing nodig.

Het college stelt voor drie grotere ontwikkelingen in te zetten, waarvan de eerste twee gepaard gaan met een bezuiniging:

1. een bezuiniging van 600.000 euro op TwentseWelle in combinatie met een versterking van Roombeek Cultuurpark. Het college ziet kansen voor een transitie van de exploitatieopzet van TwentseWelle, gericht op een compacter museum, qua organisatie, gebouw en programmering. De compactheid zal
bijdragen aan een sterkere focus op de programmering en het profiel van Roombeek Cultuurpark. Op dit punt heeft TwentseWelle ook al een ontwikkeling ingezet, door haar positionering te verleggen naar "het museum van de vindingrijkheid", en haar relatie met onder meer de creatieve
bedrijvigheid te versterken. Hiernaast liggen kansen in de recente oprichting van de Academie van Verbeelding door Rijksmuseum Twenthe (RMT). Het RMT zet zich in voor samenwerking met kennisinstellingen (AKI ArtEZ, UT en Saxion), het innovatieve bedrijfsleven en de Roombeekpartners om
kunst, creativiteit, technologie, innovatie en ondernemerschap meer met elkaar te verbinden. Deze ontwikkeling heeft goede culturele en economische kansen, en versterkt het profiel van Enschede als Ondernemende Kennisstad en Twente als Innovatieve Kennisregio.

2. een bezuiniging van 600.000 euro op de Openbare Bibliotheek Enschede in combinatie met een ontwikkeling naar een nieuwe exploitatieopzet. Er liggen kansen voor een compactere hoofdvestiging en de verbinding met partners die belang hebben bij de aantrekkingskracht die een bibliotheekfunctie
heeft. Een compactere hoofdvestiging schept ook ruimte voor verhuur aan en medegebruik van commerciele en niet-commerciele partners. Bijvoorbeeld op het gebied van sport, gezondheid, voeding, nieuwe media, muziek, koken, reizen, etc. Voor de nevenvestigingen liggen mogelijkheden voor een
sterkere verbinding met andere voorzieningen in de wijken. Bijvoorbeeld op het gebied van vastgoed - de bibliotheekfunctie moet vooral zichtbaar en bereikbaar zijn in de wijken en stadsdelen; daarvoor is geen "eigen" vastgoed nodig. Daarnaast kan verbinding met andere voorzieningen en
partners de bibliotheekfunctie ondersteunen. Denk aan samenwerking met cultuurpartners of de Volksuniversiteit Enschede op het gebied van educatie, debat, en kennis maken met kunst en cultuur.

3. tot slot zet het college in op de versterking van de samenwerking in Twents verband. De grootste podia zijn in Hengelo en Enschede gevestigd. Het zijn podia met een centrumfunctie voor heel Twente. Doel is om die centrumfunctie voor Twente te versterken, en daarvoor een passende wijze van
samenwerking te realiseren. Met het oog hierop hebben de portefeuillehouders cultuur van Hengelo en Enschede eind 2014 opdracht gegeven aan het Wilminktheater, ATAK, Rabotheater en Metropool om de mogelijkheden van samenwerking te onderzoeken. Centrale vraag van de opdracht: "Wat is er
nodig voor een goed en divers podiumaanbod voor Twente (625.000 inwoners), waaronder het verzorgingsgebied van Enschede en Hengelo samen (250.000 inwoners)". Vervolgvragen hebben betrekking op een beter bereik van doelgroepen, een hogere gemiddelde zaalbezetting en de inhoudelijke en
financiele meerwaarde van verdergaande samenwerking.

Wethouder Hatenboer: "We hebben er vertrouwen in dat de betrokken organisaties sterk genoeg zijn om aan de opdracht te voldoen. Instellingen als Kaliber Kunstenschool en Concordia hebben aangetoond dat het na een subsidiekorting mogelijk is een ondernemende toekomst in te slaan. Met de
richting die we nu voorleggen aan de raad denken we dat de instellingen en daarmee ook de culturele infrastructuur in Enschede zijn kracht en vitaliteit behoudt."

Van de partners wordt gevraagd zelf met een plan te komen, waarin een beeld van bezuinigingen, investeringen, een nieuwe exploitatieopzet, samenwerkingsmogelijkheden en nieuwe inkomstenbronnen. Komende maanden worden de opdrachten in samenspraak met de partners verder uitgewerkt.