Herstructureringen op het werk zorgen voor stress en een afname van vitaliteit bij medewerkers. Maar de negatieve effecten zijn minder als werknemers voldoende mogelijkheden krijgen om te leren door te reflecteren en te experimenteren op het werk. Dat is een van de conclusies van het promotieonderzoek van Irina Nikolova. Ze onderzocht de relaties tussen professioneel leren en welzijn op het werk in tijden van herstructurering. Donderdag 28 mei 2015 verdedigt ze haar proefschrift bij de Open Universiteit in Heerlen.

Leren en welzijn

Herstructureringen en leren op het werk zijn meer dan ooit noodzakelijk willen organisaties competitief blijven op de globale markt. Veranderingen in dagelijkse werkactiviteiten en -routines kunnen voor werknemers een stimulans zijn om te leren. Tegelijkertijd kunnen ze ook stress veroorzaken. In tijden van veranderingen kunnen medewerkers onzeker worden over de inhoud van hun toekomstige job. Ze kunnen bijvoorbeeld vrezen dat ze bepaalde waardevolle aspecten van hun werk kwijtraken. Het is ook mogelijk dat ze hun capaciteiten om efficient hun job uit te voeren in vraag beginnen te stellen. In haar promotieonderzoek onderzocht Nikolova de relaties tussen herstructurering, leren op de werkplek en welzijn. Daarnaast voerde ze ook twee validatiestudies uit. In deze studies heeft ze de validiteit van twee schalen - gericht op het meten van leermogelijkheden en leerklimaat - grondig getoetst.

Buffer

Nikolova stelde vast dat herstructurering inderdaad twee effecten heeft: het is een stimulans om te leren, maar kan ook leiden - in elk geval op korte termijn - tot emotionele uitputting en verminderde vitaliteit. Tegelijkertijd bleek dat werknemers die op hun werk ondersteund worden om te leren en de kans krijgen om te reflecteren en te experimenteren minder last hebben van de negatieve effecten. Nikolova pleit er dan ook voor dat werkgevers zorgen voor een faciliterend en apprecierend leerklimaat om het leren op de werkvloer (het verwerven van nieuwe competenties) te stimuleren. In tijden van herstructurering zouden organisaties vooral moeten investeren in het faciliteren van het leren. Maar het is minstens zo belangrijk dat bedrijven in een tijd van weinig herstructureringen zorgen voor zowel een faciliterend als een apprecierend leerklimaat om het leren op de werkvloer te bevorderen. Dat wil zeggen dat ze ondersteuning bieden en waardering tonen als medewerkers bijscholen. Het leren op het werk en de ondersteuning daarvan door werkgevers maakt werknemers namelijk weerbaarder en maakt ze beter bestand tegen de negatieve effecten van herstructureringen.

Irina Nikolova (1977, Sofia, Bulgarije) verdedigt haar proefschrift Professional learning and Occupational Well-Being in Times of Job Restructuring: Towards a better understanding of concepts and relationships op donderdag 28 mei 2015 om 16.00 uur bij de Open Universiteit. Promotores zijn prof. dr. K. van Dam (Open Universiteit) en prof. dr. H. De Witte (KU Leuven). Co-promotor is dr. J.M.E. van Ruysseveldt (Open Universiteit).