21/05/2015PGB's, PGB's en statistiek

De uitbetaling van de Persoongebonden Budgetten (pgb's), of liever gezegd: de chaos daar rondom, houdt de Kamer en de samenleving al een aantal maanden bezig. Staatssecretaris Van Rijn moest deze week aantonen dat de pgb's vanaf 15 mei tijdig door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) betaald werden aan de zorgverleners. Die hebben recht op dat geld, want ze hebben ervoor gewerkt. Op 18 mei verscheen er prompt een juichend persbericht en een brief aan de Tweede Kamer waarin de volgende zin stond: "Dit betekent, dat tussen de 94 en 95% van de zorgverleners die hun gewerkte uren correct declareren, binnen 5 tot 10 werkdagen hun declaratie krijgen uitbetaald."

Tegelijk hoorden wij nog steeds veel verhalen van mensen die hun PGB, soms al maanden, niet uitbetaald kregen, zoals Caroline bij Hart van Nederland. Wie heeft er nu gelijk, zult u denken. Om daar duidelijkheid over te krijgen heeft het CDA het onderliggend rapport opgevraagd, dat de basis is voor die bewering van 94%. Daarin wordt uitgelegd hoe die 94% wordt berekend.

Duidelijk is inmiddels, dat bij de SVB het ICT-systeem erbarmelijk slecht is. Zelfs bijlagen per mail werden lange tijd eerst uitgeprint en dan weer ingescand. En alles wordt nog steeds extern verwerkt, dus er raakte nogal wat kwijt. Een ontvangen declaratie blijkt in het systeem niet van ontvangst tot aan de betaling geautomatiseerd gevolgd te kunnen worden. Er wordt geen uniek kenmerk aan een declaratie gekoppeld (inclusief dus de naam van de budgethouder). Toen wij dat lazen kregen we wel flink medelijden met de medewerkers van de SVB. Die konden dus geen elektronische memo toevoegen aan een niet te vinden declaratie, laat staan beloften doen.

Maar wat doen de onderzoekers ondanks deze informatie? In hun eigen woorden: "Vanuit het aantal betaalbaar gestelde declaraties hebben wij het percentage vastgesteld dat binnen 10 werkdagen na scannen van de declaratie is betaald, en het percentage dat niet binnen 10 werkdagen is betaald."

Ofwel: zij pakken de stapel geslaagde declaraties en kijken hoe lang het geduurd heeft tot de betaling. Daar vinden zij vervolgens relatief weinig problemen. Dat is niet zo verwonderlijk!

Dat kun je vergelijken met een middelbare school waar veel leerlingen zakken voor het eindexamen en je kijkt vervolgens alleen naar het aantal onvoldoendes bij de leerlingen die wel slaagden. Dat valt natuurlijk zeker mee, anders waren ze niet geslaagd. Je laat dan bewust alle gezakte leerlingen met veel en zware onvoldoendes buiten de steekproef.

Het is wel duidelijk dat de steekproef op basis waarvan de staatssecretaris concludeert dat alles nagenoeg is opgelost, zo lek is als een mandje.

Woensdagavond zou de Tweede Kamer hierover met de staatssecretaris gesproken hebben. Op het allerlaatste moment stelde de PvdA voor om het debat uit te stellen. Het zeer negatieve oordeel van de Algemene Rekenkamer over de invoering van het nieuwe betalingssysteem van de pgb's zal hierbij vast een rol gespeeld hebben. En anders de commotie wel, die ontstaan is vanwege een zorgverlener die een zwijgplicht kreeg opgelegd in ruil voor uitbetaling.

Volgende week woensdag of donderdag wordt het debat nu ingepland. Wordt vervolgd dus.