Henk Hagoort: “Geen leden meer, maar fans van de Publieke omroep“
Henk Hagoort: “Geen leden meer, maar fans van de Publieke omroep“
Hilversum, 20150518 -- Henk Hagoort is op dit moment het middelpunt van kritiek vanuit politiek Den Haag maar ook de publieke omroepdirecteuren én omroepmedewerkers. Recent werd Hagoort, samen met zijn collega Shula Rijxman uitgemaakt voor 'tweekoppig monster'. Spreekbuis.nl sprak vorige week zeer uitgebreid met Henk Hagoort. In het interview zegt Hagoort ook af te willen van de leden van omroepen. Ook gaat hij in op de zichtbaarheid van omroepen, centraliseren van content, het verjongen van de zenders, de digtale plannen en de bemoeienis van Den Haag. Tot op heden werd vooral gefocused welke impact NPO-plannen op de televisiezenders gaat hebben.
Het lijkt alsof jullie boodschap niet echt overkomt bij de omroepen.
“Die boodschap komt over, er wordt heftig op gereageerd.”
Als die boodschap inderdaad was overgekomen dan hadden omroepen gezegd: ‘Henk, je hebt gelijk. Onze neuzen staan dezelfde kant op. Wij wachten – in stilte- graag op jullie definitieve plannen.’ Maar het tegendeel is waar. Op internet en sociale media ‘bashen’ jullie elkaar enorm. Dat helpt niet in de beeldvorming van een gezamenlijke omroep.
“Dat is altijd jammer voor de beeldvorming, maar het is de praktijk in Hilversum om zelf als media de media op te zoeken. In de hitte van de strijd worden dingen gezegd die verkeerd overkomen, maar vaak niet zo bedoeld zijn. De discussies lopen altijd goed af. Ik vind het wel vervelend dat die strijd leidt tot oneliners en frames, die echt de inhoud overstijgen. Onze intentie is om programma’s bij elkaar te houden, alleen dan kunnen we relevant, herkenbaar en vindbaar voor ons publiek blijven. Dat dit uitgelegd wordt als macht, vind ik vervelend. Het gaat dan over elkaars motieven, in plaats van de inhoud. Dat maakt de discussie ook niet meer nuttig.”
Staatssecretaris Dekker zei bij WNL Opiniemakers (11 maart) ‘weinig boodschap te hebben aan de conservatieve krachten in Hilversum die tegen veranderingen zijn en alles willen houden zoals het is’. Geldt dat ook voor jou?
“Nee, ik begrijp hun vragen wel. De achterban van omroepen is voor ons ook van waarde. Voor de omroepen zijn het hun leden, die hun legitimeren. Voor ons zijn het 3 miljoen vrienden van de publieke omroep.”
Hoe verhoudt zich dit in je eerdere uitspraak dat omroepen zouden moeten stoppen met het tellen van leden?
“Ik heb gezegd: het zou niet meer zo moeten zijn dat de leden worden geteld om mee te mogen doen als publieke omroep. Ik zou veel liever zien dat wij die leden zien als vrienden van een omroep en vrienden van de NPO, als geheel. Anders gezegd; als fans van Max, de EO enz… en niet als telmachine die bepaalt hoeveel budget je krijgt. Dat is een verkeerde prikkel. Die zou moeten zijn om een zo intensief mogelijke band met ze te hebben. Daar moeten we mee stoppen, om ze vanuit Den Haag te willen tellen. Je moet omroepen juist uitdagen om echt iets met die leden te gaan doen.”
Vrienden van de NPO?
“Ja, eerst vrienden van de verschillende omroepen en opgeteld vrienden van de NPO en de publieke omroepen. Daar zou Netflix een moord voor doen.”
Na de uitvoering van de motie van SP-Kamerlid Jasper van Dijk ontstond er euforie omdat niet alleen de Raad van Bestuur zeggenschap krijgt over programma ideeën, die ontstaan nadat een coproducent deze heeft ingediend.
“Nee (fel). Die motie van Jasper van Dijk is een soort mythe, die is ontstaan. Dat stond al in een brief die wij gezamenlijk (omroepen en RvB, red.) in juni 2014, na het verschijnen van het rapport De Tijd Staat Open naar de Kamer hebben gestuurd.”
D66 heeft de kritiek dat de publieke omroep regelmatig haar kerntaken niet nakomt.
“Die is volledig uit de lucht gegrepen. Ik snap niet waar dat vandaan komt. Het stuk wat Kees Verhoeven in Trouw schreef, daar snap ik helemaal niks van. De vijf speerpunten, waarvan hij zegt: ‘ga die gewoon doen’, hebben wij zelf met elkaar geformuleerd. Dat citeert Verhoeven uit het beleid van de Raad van Bestuur. De keuzes die wij nu maken zijn een versterking van die speerpunten, zowel in wat we nu aan het intekenen zijn. We gaan minder aan amusement en sport doen en bezuinigen niet op kinderprogramma’s. In de hele discussie over digitaal gaat het helemaal niet over minder programma’s, zoals cultuur of documentaires, maar het gaat over de vraag hoe we die programma’s bij de mensen brengen. Wij zeggen: gun, ook die meest publieke programma’s nou het grootste podium en bouw er niet allemaal aparte portals omheen. Maar gebruik NPO.nl als een relevant podium, dat elke dag 1 miljoen streams heeft. Als je dan het verwijt krijgt dat het dan alleen over kijkcijfers gaat en dat je commercieel denkt, dan heb je er helemaal geen snars van begrepen. Wij schaffen geen programma’s af die te maken hebben met kunst, cultuur en wetenschap. We schrappen hoogstens websites af, die extra geld kosten, waarop die programma’s vertoond worden om ze vervolgens een podium te geven daar waar de meeste mensen het kunnen zien.”
De Kijkcijfercommercie, zoals Kees Verhoeven dat op Spreekbuis.nl noemt is dan…
“Echt onzin! En een ontkenning van het beleid van de NPO zoals dat op dit moment is.”
Zit Den Haag in de weg bij het maken van jullie beleid?
“Nee, een debat over de publieke omroep mag altijd. Want we zijn van en voor iedereen. Iedereen mag er een mening over hebben. Ik vind dat politici wel een verantwoordelijkheid hebben, omdat ze meer dan anderen de onafhankelijkheid van de publieke omroep dienen te respecteren. Ze hebben een rol.”
Zijn de opmerkingen van Kees Verhoeven dan over het randje?
“Nee, die getuigt ervan dat hij niet begrijpt wat we hier aan het doen zijn. Hij creëert een beeld van de publieke omroep dat de mensen hier te kort doet. De vraag waarom hij dat doet, moet je aan hem stellen.”
Wat is wel over de grens?
“Ik vind de opmerkingen van Verhoeven van een andere orde wanneer de staatssecretaris en Kamer ons vragen om van alle individuele programma’s een overzicht te geven wat ze kosten. Dan zit je op de grens en wordt de volgende stap een debat of een programma wel dat bedrag mag kosten. Voor je het weet bepaalt de politiek welke programma’s wij uitzenden.”
Die vraag is toch logisch?
“Nee, ik vind dat rond de publieke omroep geen logische vraag. Dat gebeurt nergens in West-Europa.”
Gemeentes en andere instanties die worden gefinancierd uit belastinggeld geven toch ook openheid? Waarom ben je zo tegen?
“De Grondwet – artikel 7 – zegt ergens dat in een democratie een paar dingen echt heilig zijn, waaronder de afstand tussen de politiek en media. Dat is een verschil met een gemeente of een andere publieke instantie. De verantwoording doen we aan het Commissariaat, daar geef ik graag antwoord op. Maar als het Commissariaat een soort verlengstuk wordt van een behoefte uit Den Haag om in de Kamer te gaan debatteren over de besteding rond individuele programma’s of sportcontracten, dan doe ik daar niet aan mee.”
Maar reguliere programma’s zijn toch anders dan concurrent gevoelige bedragen van de sportprogramma’s?
“Programma’s zijn ook concurrentie, die worden door de helft van de markt gemaakt. Ik zie deze discussie als iets zakelijks, die afbreuk doet aan de onafhankelijkheid van de publieke omroep.”
Maar als de Kamer in meerderheid en Sander Dekker die cijfers wel willen, dan kun jullie toch niet blijven volhouden om de cijfers niet te verstrekken?
“Dat gaan we dan wel merken.”
Wordt de soep niet zo heet gegeten…
“Deze soep is aardig opgewarmd (lacht). Wij willen natuurlijk transparant zijn. Het is niet zo dat Hilversum een zak geld krijgt en zelf ziet wat we daarmee doen. Natuurlijk willen we best, aan heel Nederland laten zien wat je per net en zender uitgeven.”
Zoals de PvdA heeft voorgesteld, die partij wil een overzicht per genre.
“Ja, dat zou ook kunnen. Maar we moeten heel zuinig zijn op een debat over titels of groepjes titels. Ik gruwel van debatten waarin het links zijn van Paul Rosenmöller, bij de IKON, invloed had op een korting op de 2.42 omroepen. Dat hoort niet bij de waarde van onze westerse samenleving. Die grens moet als een heilige grens met een heel dik randje zijn.”
Waar blijven Best24 en Spirit24.nl straks, deze themakanalen zijn nu niet te vinden op NPO.nl
“Levensbeschouwing als genre blijft, daar is een geoormerkt budget voor. Ook daar willen we goed kijken, als we levensbeschouwelijke programma’s maken, waar bereik je het beste publiek bereikt. Er blijft genoeg ruimte op televisie voor levensbeschouwing, op radio is dat wél een discussie omdat we zien dat het publiek voor de klassieke doelgroepprogrammering afneemt. Een uurtje Boeddhisme, Hindoeïsme of Islam in de avond bereiken niet het publiek wat we er mee willen bereiken. Dat gesprek voeren we met de omroepen. Ik kan met voorstellen dat omroepen deze content ook vanuit hun eigen omgeving willen uitzenden. Spirit24 blijft geen apart themakanaal. Best24 zal worden geïntegreerd met ZAPP Extra, waarbij Best24 vanaf 20.30 uur te zien zal zijn. Politiek24 wordt gekoppeld aan Sport, dat aanvult tijdens het reces in Den Haag.”
Waar wringt dan nog de handschoen?
“Ik snap wel dat omroepen zich nog afvragen wat nog wel kan op bijvoorbeeld hun ‘eigen’ VPRO.nl. Daar voeren we het gesprek over.”
En daar zit ruimte?
“Natuurlijk zit daar ruimte. We willen sowieso alles op NPO.nl, maar ik snap ook de behoefte voor verbinding met de achterban, de leden en ruimte voor experiment. Maar die grote beweging moeten we echt met elkaar gaan maken. Het is nog geen 15 juni (datum wanneer de Raad van Bestuur haar plan definitief bekend maakt, red.).”
Het gehele interview is te lezen op Spreekbuis.nl
Spreekbuis.nl