13-05-2015

In aanloop naar de opening (medio augustus - september) van de Salland-Twentetunnel worden de veiligheidssystemen in de tunnel uitgebreid getest. En dat zijn er nogal wat. Ze zijn op tal van manieren aan elkaar gekoppeld, zelfs met elkaar vervlochten. Dat maakt het complex. Omgevingsmanager Peter van 't Hoog geeft tekst en uitleg. 'We willen zeker zijn dat het werkt.'

Portret van omgevingsmanager Peter van 't Hoog

Omgevingsmanager Peter van 't Hoog geeft uitleg over de veiligheidssystemen in en rond de tunnel.

Wie in de tunnel staat, ziet niet direct wat er onder, in en rond de tunnelbuizen allemaal voor systemen zijn aangelegd. En ook niet hoe ze met elkaar samenwerken en vervlochten zijn. 'Dat begint al in het asfalt', vertelt Peter. 'Daarin zitten tal van detectielussen. Als die een afwijking in de tunnel waarnemen, bijvoorbeeld als verkeer langzamer rijdt dan gebruikelijk, dan gaat er een signaal naar de verkeerscentrale in Wolfheze. Dat gaat via het glasvezelnetwerk langs de rijkswegen. Van daaruit worden dan de matrixborden buiten en in de tunnel ingeschakeld om een aangepaste snelheid aan te geven.' Als een auto of vrachtwagen door bijvoorbeeld pech op de vluchtstrook belandt, dan treden meer systemen in werking. Zo zijn er vijftig camera's die de situatie in de tunnel dag en nacht in de gaten houden. Als een voertuig stil komt te staan, registreren ze de precieze locatie en sturen ze het beeld door naar Wolfheze. Peter: 'De medewerker zoomt in op de bewuste plek en kan de inzittenden dan via de omroepinstallatie aanwijzingen geven: bijvoorbeeld om in de auto te blijven of naar een van de rode hulppostkasten te gaan om de telefoon te gebruiken.' Als iemand de kast opent, gaat er ook een signaal naar de verkeerscentrale. 'Zo weten we het altijd meteen als er iets speelt.'

Blussen

In de tunnel vinden voortdurend luchtkwaliteit metingen plaats. Is er sprake van rookontwikkeling, dan signaleert het systeem dat direct en wordt er ingegrepen. De matrixborden gaan aan, bij de toeritten van de tunnel treden de verkeerslichten in werking en de slagbomen gaan dicht. Het verkeer wordt vanaf de verkeerslichten over de omrijdroute via plaatselijke hoofdwegen geleid. De blusleidingen in de tunnel lopen vol met water uit een groot bluswaterreservoir onder het diepste punt van de tunnel. En de ventilatoren gaan draaien om de rook af te voeren. Allemaal in enkele minuten tijd. 'De aansluitingen voor de brandslangen zitten in de hulppostkasten. Daarin hangen ook brandblussers', voegt Peter daaraan toe. 'Die zijn met de verkeerscentrale gekoppeld: als iemand een blusser pakt, ziet de centrale dat meteen.'

Veilige tunnelbuis

Is een calamiteit zo ernstig dat evacuatie van mensen in de tunnel nodig is, dan wordt ook het verkeer in de andere tunnelbuis stil gelegd. 'Hier kunnen de evacues dan veilig naartoe', legt Peter uit. Alle reguliere maatregelen treden in zo'n geval in werking - matrixborden, slagbomen, enzovoort - en er klinkt een evacuatiebericht via luidsprekers. De verlichting in de tunnel gaat branden, vluchtdeuren tussen de tunnelbuizen lichten op en sturen een geluidssignaal. 'Zo ziet en hoort iedereen altijd waar de dichtstbijzijnde deur te vinden is. De deuren mogen echter pas open als de andere buis echt veilig is.' In deze tunnelbuis draaien de ventilatoren ook, om te voorkomen dat afgevoerde schadelijke lucht uit de calamiteitenbuis via de veilige buis weer de tunnel in stroomt. De lege, veilige buis is ook nodig voor de hulpdiensten. 'Je kunt je voorstellen dat achter het incident een lange file staat. Het is voor de hulpdiensten dan gemakkelijker om via de andere buis de tunnel in te komen.' Dit gebeurt via de aparte hulpverleningswegen die aan de oost- en westzijde van de tunnel zijn aangelegd. Die komen uit bij een speciale calamiteitendoorsteek, die op afstand kan worden bediend, net voor de slagbomen. Consequentie van het naderen via de veilige buis is dat hulpdiensten het incident niet direct kunnen zien. Maar ook hiervoor is iets geregeld, zegt Peter. 'De commandovoerder kan precies zien wat er aan de hand is, doordat de verkeerscentrale camerabeelden kan doorzetten op monitoren voor de commandovoerder. Communicatie verloopt via het speciale C2000-communicatienetwerk voor hulpdiensten. Ook daarvoor zijn voorzieningen in de tunnel aangebracht. Het gewone mobiele netwerk werkt namelijk niet in de tunnel.'

Back-ups

Het testen van alle veiligheidssystemen is al een paar maanden aan de gang. Alle denkbare scenario's komen aan bod. 'We hebben in de tunnel te maken met een intelligent systeem: het geeft zelf steeds de volgende logische stap aan. De mensen bij de verkeerscentrale hoeven dat niet zelf te bedenken, maar alleen goed te keuren. De bediener van de centrale kan beslissingen van het systeem ook overrulen en actief ingrijpen als het nodig is.' Noodstroomvoorziening en een knop voor noodbediening zorgen voor back-up als tijdens een calamiteit onverhoopt de stroom of besturing wegvalt. 'Alle veiligheidssystemen zijn aan elkaar gekoppeld en moeten op de juiste manier, in de juiste volgorde samenwerken. Dat is de essentie van het systeem. Maar het maakt het tegelijkertijd ook ingewikkeld. We kunnen niet een keer met `1, 2, 3, test' controleren of de omroep het doet, maar moeten dat in elk scenario opnieuw beoordelen. Alleen zo kunnen we aantonen dat de tunnel veilig is.'

Kijk voor voor informatie op de projectpagina N35: Combiplan Nijverdal.