Nachtelijk licht leidt tot overgewicht door minder actief bruin vet Naar overzicht

12 mei 2015 | PERSBERICHT

Verstoring van het dag-nachtritme kan leiden tot overgewicht doordat bruin vet bij nachtelijk licht minder energie verbrandt. Dat ontdekten onderzoekers van de afdeling Endocrinologie van het LUMC.

In deze studie werden muizen bij een zelfde dieet voor langere en verschillende periodes per dag in aan licht blootgesteld. Niet alleen kwamen de muizen die het langst aan licht werden blootgesteld het snelste aan, ook nam de activiteit van het bruine vet in een rechte lijn af naarmate ze langer in het licht zaten.

De onderzoekers denken dan ook dat vermindering van de activiteit van bruin vet verklaart waarom een verstoorde slaapcyclus ook bij mensen kan leiden tot overgewicht. Patrick Rensen, hoogleraar endocrinologie in het LUMC: "Normaalgesproken zorgt een optimaal dag-nachtritme ervoor dat het bruine vet actief energie verbrandt. Aangaan van het licht fungeert als `reset' voor de biologische klok. Het lijkt erop dat als je het aantal donkere uren kleiner maakt, de reset-functie niet meer goed werkt."

Bruin vet

Bruin vet is een relatief nieuwe speler in het onderzoek naar welvaartsgerelateerde ziekten. "Tot 2003 dachten onderzoekers dat alleen baby's bruin vet hadden", zegt Rensen. "Daarna ontdekte men dat ook volwassenen bruin vet boven de sleutelbeenderen en langs de aorta hebben."

In 2009 werd wereldwijd bekend het bruin vet een belangrijke functie heeft in de warmtehuishouding. "Energie die niet door het bruine vet wordt verbrand, slaat het lichaam op in het witte vet.", zegt promovendus Sander Kooijman. "Dat mechanisme werd vooral aangestuurd via de koudereceptoren in de huid, dachten we."

Deze studie laat zien dat de warmtehuishouding ook door licht wordt aangestuurd. Rensen: "Als de dagen korter worden, merkt het bruine vet blijkbaar al voordat het echt kouder wordt dat het meer energie moet verbranden om de lichaamstemperatuur op peil te houden."

Overgewicht voorkomen

Het onderzoek heeft implicaties voor de behandeling van overgewicht, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Het LUMC zet klinische interventiestudies op om in kaart te brengen hoe de interactie tussen het bruine vet en nachtelijk licht bij mensen verloopt.

Ook de farmaceutische industrie ontwikkelt al medicijnen die overgewicht moeten bestrijden door het bruine vet te activeren. Rensen. "Maar met deze kennis kun je ook proberen om overgewicht te voorkomen. Om je bruine vet actief te houden lijkt het belangrijk om te slapen in een koele en verduisterde kamer."

Dit onderzoek werd gefinancierd door onder andere de Hartstichting, het Diabetesfonds en NWO.