Onderzoek naar taal levert een schat aan informatie over de mens: onze geschiedenis, verklaring van cultuurverschillen tot de manier waarop we leren. De universiteit deelt haar kennis en passie over het onderwerp op nieuwe manieren, via de MOOC `Miracles of Human Languages' en het webdossier Taaldiversiteit.

Deelnemers uit de hele wereld

De Massive Open Online Course (MOOC) Miracles of Human Languages is een gratis online cursus die door het Leiden University Centre for Linguistics voor het eerst werd aangeboden tussen 30 maart en 11 mei 2015. Maar liefst 43.000 deelnemers uit de hele wereld, van alle leeftijdscategorieen schreven zich in voor de MOOC, van Afrika tot Japan en van Turkije tot Amerika. In vijf colleges van prof.dr. Marc van Oostendorp leerden ze onder meer hoe en waarom je moedertaal tegelijkertijd verschillen en overeenkomsten vertoont met veel andere talen, en hoe je manier van denken wordt beinvloed door de taal die je spreekt.

Vurige discussies over het woord

Die verschillende manieren van denken kwamen mooi tot uiting in de vurige discussies op het internetforum van de MOOC, vertelt Marten van der Meulen, als onderwijsassistent betrokken bij de MOOC. 'Zo waren er sterke persoonlijke meningen over het concept `woord'. Veel mensen verstonden daar iets anders onder dan hoe de Taalwetenschap daar naar kijkt.' De huidige editie van Miracles of Human Language bevindt zich in de afrondende fase.

Leids taalonderzoek

Een belangrijke component van de MOOC was taaldiversiteit, een van de speerpunten van het Leidse taalonderzoek. Wetenschappers verrichten baanbrekend onderzoek naar de meest uiteenlopende vragen binnen de taalkunde, zoals: `Bestaat er een `bron' van alle talen?' of `Hoe beinvloeden minderheidstalen de standaardtaal van een land?' Meer over actueel onderzoek naar taaldiversiteit door de universiteit vind je in het online dossier Taaldiversiteit.

Taal gaat verder waar geschreven bronnen stoppen

Wereldwijd worden ongeveer 6000 verschillende talen gesproken. Het bestuderen van taal geeft ons informatie over de geschiedenis en migratie van volkeren van duizenden jaren geleden, zelfs als archeologische of geschreven bronnen uit die tijd ontbreken. Volkeren die geografisch ver uit elkaar leven, gebruiken soms precies dezelfde woorden. Die overeenkomsten moeten op een bepaalde manier 'getransporteerd' zijn. Door het spoor van de taal te volgen kom je meer te weten over de reis die een volk heeft gemaakt, en met welke andere volkeren ze in contact zijn gekomen. Het bestuderen van overeenkomstige woorden en begrippen in talen vertelt ons meer over de sociaal-culturele achtergrond van volkeren.

Hoe onze hersenen taal accepteren

De bestudering van taaldiversiteit geeft daarnaast inzicht in de biologische en psychologische ontwikkeling van de mens. Dat gaat onder meer over hoe we taal leren, welke talen onze hersenen accepteren en welke niet en hoe onze hersenen taal verwerken tijdens het lezen of spreken.

(8 mei 2015 / JJA)