5 mei 2015 Op 4 mei jongstleden waren er verschillende herdenkingsplechtigheden waarbij aandacht werd gevraagd voor de soms vergeten geschiedenis van de koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog. Honderden koopvaardijschepen werden tot zinken gebracht waarbij meer dan 3400 zeelieden om het leven kwamen waaronder ook 26 zeevarenden afkomstig uit Egmond aan Zee. KVNR-voorzitter Tineke Netelenbos sprak ter plaatse over de moedige rol van al die bemanningsleden die van de ene op de andere dag frontsoldaat werden, iets waarvoor ze niet hadden gekozen.

De koopvaardij zorgde dat de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog op de been konden blijven en bleek een belangrijke schakel in het heroveren van de vrijheid. Nederland voerde als enig geallieerd land de zogenoemde militaire vaarplicht in voor burgeropvarenden. De koopvaardijschepen werden ingezet voor troepentransport en het vervoer van materiaal en het bevoorraden van Groot-Brittannie. Zo'n 18.000 bemanningsleden konden aan het begin van de oorlog niet naar huis en `zouden hun geliefden zes jaar lang niet zien.'

Voorste linies

"De koopvaardij staat bij een onveilige wereld door haar aard in de voorste linies", legde Tineke Netelenbos in haar toespraak [ link] het verband met de huidige tijd. Zij doelde vooral op het drama van de bootvluchtelingen in de Middellandse Zee. "Grote aantallen mensen in nood worden gered door zeevarenden op een schip met wellicht maar negen of tien vaak jonge bemanningsleden. Dat dit niet zonder risico's is, kunnen wij ons allemaal goed voorstellen."

Onvoldoende beveiligen

Ook in de Tweede Wereldoorlog voerden zeevarenden hun missies uit zonder dat ze zich goed konden beveiligen tegen de Duitsers. Ook hier is weer een parallel te trekken met de huidige tijd volgens Netelenbos omdat schepen onder Nederlandse vlag zich onvoldoende mogen beveiligen tegen Somalische piraten. "Voor niet-zeevarenden is het heel moeilijk om zich voor te stellen hoe het is op zee. Die onmetelijke watervlakte waarop je aan je lot bent overgelaten."

De Boeg

Ook in Rotterdam werd op 4 mei traditiegetrouw de opvarenden van de koopvaardij herdacht die tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen. Dat gebeurde bij het nationaal koopvaardijmonument De Boeg aan de voet van de Erasmusbrug. Burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam hield een toespraak waarin hij het menselijk leed benoemde dat zich op zee heeft afgespeeld.

Erelijst van Gevallenen

In de hal van de voormalige Tweede Kamer bij het nationaal monument Erelijst van Gevallenen legden Tweede Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg en Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol een krans. In de toespraak van Van Miltenburg [ link] ging zij specifiek in op de cruciale rol die de koopvaardij [link speech] in de Tweede Wereldoorlog speelde. Na de kranslegging door beide Kamervoorzitters legde minister-president Mark Rutte een krans namens de Raad van Ministers.

Toespraak vanTineke Netelenbos op 4 mei in Egmond aan Zee

Toespraak van Anouchka van Miltenburg op 4 mei in Den Haag

Zie het origineel.