Toespraak burgemeester bij de Dodenherdenking(07-05-2015)


RSS

Dames en heren,

Op 4 mei vindt elk jaar in Nederland de Nationale Herdenking plaats voor de Nederlandse oorlogsslachtoffers. We herdenken dit jaar voor de 70ste keer de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. We herdenken alle militairen en burgers in andere oorlogssituaties en bij vredesmissies.

Hier staan we stil bij de 10 Nederlandse militairen die in Wessem sneuvelden bij de inval op 10 mei 1940. Over 6 dagen is dat 75 jaar geleden. We gedenken hier en nu ook de 32 inwoners van Pol en Wessem die door oorlogsgeweld zijn omgekomen.

* Een speciaal welkom aan mevrouw Beekmans en haar familie uit Valkenswaard. U bent onze bijzondere gast bij deze herdenking. Uw vader was een van de 10 militairen die in 1940 hier om het leven kwamen.
* Een speciaal welkom ook aan alle familieleden van de omgekomen burgers, waarvan de namen op 2 plaquettes zijn aangegeven.
* A warm welcome to mister Harry Bellars. We are honored that you are able to join us again to commemorate the victims of the Second World War.
* Welkom aan alle inwoners van Wessem. U herdenkt hier jaarlijks de slachtoffers. Als gemeente zijn we dankbaar dit jaar de Maasgouwse herdenking hier bij u en met u, vorm te mogen geven.
* Welkom aan alle andere inwoners uit de gemeente Maasgouw.

In Maasgouw stonden we al eerder dit jaar stil bij het begin en het einde van de Tweede Wereldoorlog. In september 2014 was het 70 jaar geleden dat de bevrijding in onze omgeving in gang werd gezet. Het duurde echter nog tot eind januari 1945 voor geheel Maasgouw vrij was.

* De bevrijding van Thorn vond plaats op 25 september 1944.
* Wessem is bevrijd op 11 november.
* Beegden, Heel en Panheel op 16 november.
* Ohe en Laak en Stevensweert zijn bevrijd op 19 januari 1945.
* Maasbracht en Brachterbeek, op 23 januari.
* Linne op 25 januari 1945.

Thema

Ieder jaar kiest het Nationaal Comite 4 en 5 mei een jaarthema als rode draad. Voor 2015 is dit: "Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst." Professor Adams schreef hiervoor een verdiepende tekst. Op enkele onderdelen ga ik nu in:

Vrijheid is niet vanzelfsprekend

In 2015 viert Nederland dat het zeventig jaar geleden werd bevrijd van de Duitse onderdrukking. Tegelijkertijd lijkt de wereld in brand te staan, zijn oorlog en grootschalig geweld aan de orde van de dag. Vrijheid is nog steeds niet vanzelfsprekend. Dat doet de vraag rijzen hoe het verhaal van
de verschrikkingen van onderdrukking en bezetting blijvend kan worden gehouden? Dat doet de vraag rijzen hoe ons oorlogsverleden zich verhoudt tot de actualiteit?

Professor Adams stelt, dat voor en na 1940 ons land vluchtelingen zag toestromen die lang niet allemaal toegang kregen en dan ook nog met de nodige moeite toegang kregen. Eenmaal toegelaten, kregen deze mensen niet vanzelfsprekend de veiligheid waarop zij hadden gehoopt en die ze hadden
verwacht. Dit gold voor Joden, maar ook, na de oorlog, voor mensen met een Nederlands-Indische achtergrond. Ook zij kregen een kille ontvangst en behandeling.

Alert op behoud van vrijheid

Op Lampedusa en andere eilanden in de Middellandse zee, arriveren bijna dagelijks vluchtelingen op zoek naar een beter leven; grote groepen halen in wankele boten de overkant niet eens. De beelden van drenkelingen zijn verschrikkelijk. Zien we dit als onze zorg en verantwoordelijkheid? Aldus
professor Adams. Mijn vraag is: Hoe blijven wij alert op het behoud van onze vrijheid?

Tijdens de Buchenwaldherdenking riep Frans Timmermans mensen op om het verhaal van onderdrukking en verzet in de Tweede Wereldoorlog met ten minste 10 mensen van alle generaties te delen. We kunnen zoals Timmermans aangeeft de verhalen delen. Maar kunnen we nog meer? Moeten we niet zoeken naar
nieuwe middelen om ons zelf en maar zeker ook de jeugd alert te houden?

Ik vond nog een voorbeeld. Jelle de Vries. Jelle is 17 jaar en komt uit Weert. Toevallig ken ik hem. Hij schreef een stukje in de krant. Aanleiding waren de aanslagen in Parijs waarbij medewerkers van de krant Charly Hebdo en politieagenten zijn omgekomen en de gijzeling van een aantal mensen
in de Joodse supermarkt. Mensen die gewoon hun werk deden, mensen die net als u en ik op een doordeweekse dag hun boodschappen deden. Zij waren het slachtoffer.

De beelden hebben Jelle geraakt. Hij vroeg zich af: "Waarom ben ik hier nog nooit eerder echt door geraakt? Ben ik murw geslagen door al dat nieuws elke dag?" U zult dit ongetwijfeld wel herkennen. Ook ik hoor de verhalen, ook ik lees de krant, kijk naar de beelden op het Journaal en
Nieuwsuur. Maar ben ik me echt bewust wat dit betekent voor mensen die dit overkomt?

Wereld zonder wreedheden

Jelle beseft dat de vrijheid die wij nu kennen er niet zomaar is gekomen. Hier is in de Tweede Wereldoorlog hard voor gevochten. Jelle komt tot de conclusie dat hij in de wereld van nu niet bereid is om zomaar te accepteren dat mensen elkaar doodschieten omdat zij een andere mening hebben of
een ander geloof. Hij weet nog niet precies hoe, hij is 17, maar hij weet wel dat hij een bijdrage wil leveren om te komen tot een wereld zonder wreedheden. Hij wil niet bang zijn om een eigen mening te hebben en daarvoor gestraft of gedood te worden.

Ook ik wil ons allen oproepen te worden zoals Jelle en gehoor geven aan het idee van de heer Timmermans om alert te blijven op het behoud van onze vrijheid:

* Blijf niet onverschillig.
* Toon interesse in wat er in de wereld gebeurt.
* Vorm een eigen mening, discussieer met elkaar.
* Vertel het verhaal van de Tweede Wereldoorlog door.
* Denk na over de hedendaagse gruwelheden die ons dagelijks bereiken.

We stonden net 2 minuten stil bij de slachtoffers. Ieder in zijn eigen gedachte verzonken. Laat ons kracht putten uit dit samenzijn. Laat ons onze vrijheid gebruiken. De vrijheid, waar anderen voor vochten, waar anderen voor zijn gestorven. Want "Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind
voor de toekomst".

Burgemeester Strous