Herdenking 4 mei 2015
Burgemeester Bert Blase hield tijdens de Dodenherdenking in Vlaardingen een herdenkingstoespraak bij het monument op het Verploegh Chasseplein. Hieronder vindt u de tekst van deze toespraak:
"Vandaag, dames en heren, meisjes en jongens, herdenken wij allen - burgers en militairen - die in het Koninkrijk der Nederlanden, of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesmissies. We staan stil bij het
verdriet van de nabestaanden, bij de slachtoffers van onrecht, dictatuur, onderdrukking en rechteloosheid.
De herinnering
Enkele maanden geleden was ik met een schoolklas in het streekmuseum van Jan Anderson. U bent hier vast al eens geweest. Achterin is de ruimte waar alle voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog zich bevinden. Daar werd een boekwerkje gepresenteerd over bijzondere en alledaagse voorwerpen uit de
oorlog, die in het museum te vinden zijn. Een bekeuring vanwege het dragen van een speldje van een uitgezaagd dubbeltje, een Jodenster, een koffieblik en een bonnenboekje. Gebruikt of gezien door de opa's en oma's van deze kinderen. Hun vragen waren concreet en geinteresseerd en de antwoorden
kwamen tastbaar dichtbij. Want zo dichtbij is het. Nog maar 70 jaar geleden werd ons land van het juk van de bezetter bevrijd. Onder u, onder ons, zijn er die dit meegemaakt hebben en bij wie, bij die herinnering, de tranen in de ogen staan. Letterlijk ook, een ruime maand geleden, op 26
maart bij de herdenking van de jonge bemanningsleden van de neergestorte geallieerde bommenwerper, bij het Wellington monument. Of vanmiddag, bij de Indie-herdenking. Familieleden voor wie de herinnering nog vers en dichtbij is.
Vrijheid van geweten
De afgelopen periode is het vaker dichtbij gekomen. De schok die door ons land ging bij het neerhalen van de MH17 boven Oekraine. Een vakantietrip of zakenreis wordt onderwerp van een terroristische aanslag. Zo dichtbij kan het zijn. Of de aanslag in Parijs, op de redactie van Charly Hebdo op
7 januari. Honderden mensen verzamelden zich op onze Markt om hun afschuw uit te spreken; in iedere huiskamer kwam het binnen. Een aanslag op het vrije woord, door mensen die vrijheid, verschil en variatie niet aankunnen. Wat juist de essentie van de vrije samenleving is. Vrijheid van mening,
van geweten en van levensbeschouwing. Verschillen van inzicht gaan met elkaar in gesprek - zo nodig in debat - waardoor het bespreekbaar en hanteerbaar wordt gemaakt. Door woorden en door beelden. Maar nooit, nooit door geweld.
Zo goed en actueel was het daarom, dat de Geuzenpenning dit jaar werd uitgereikt aan Free Press Unlimited, die strijd voor vrije nieuwsgaring wereldwijd - en dat dit het thema was van de activiteiten van de Geuzenmaand.
Dichtbij
Dichtbij kwam het ook, op 2 maart, toen de brieven van een van de Vlaardingse Geuzen, Cornelis Jacobus Remmerswaal, door de nabestaanden werden overgedragen aan het stadsarchief. Zijn brieven beschrijven zijn tocht langs de concentratiekampen van Buchenwald, Lublin, Auschwitz en Mauthausen,
waar hij uiteindelijk om het leven kwam. Wie de brieven leest staat direct midden in zijn leven - waarin hij de grofheid en de bruutheid van onderdrukking en dictatuur heeft ondergaan. Ook andere Vlaardingers heb ik gesproken, die brieven van hun ouders hebben bewaard uit de oorlogsjaren,
waarin zij getuigen doen van de dwang en de onvrijheid, maar overigens ook van de strijdlust en de vrijheidsdrang, die - gelukkig - altijd in de mens aanwezig blijkt en niet verwoestbaar is.
Herdenken en vieren
Ook bij de herdenking vandaag komt het dichtbij. Natuurlijk, vanwege diegene die de oorlogsjaren zelf hebben meegemaakt. Maar ook door hun familieleden, die hun verhalen soms vele vele malen hoorden, of juist andersom, die getuige waren van langdurig zwijgen. Ook door de mannen en vrouwen, de
veteranen, die sindsdien vanuit ons land zijn uitgezonden - en nu ook hier aanwezig zijn. Maar zeker ook vanwege de beelden die via de media - inclusief de sociale media - voortdurend tot ons komen.
Maar het is goed dat het dichtbij komt. Vrijheid, en in het verlengde daarvan de democratische meningsvorming en de rechtstaat; het gaat ons allemaal aan. Het vraagt iedere dag om onderhoud, en wij - u en ik - zijn degene die dit dienen te onderhouden. Door dialoog, door respect, door samen te
leven met verschil. Door te herdenken en door te vieren.
Want morgen, morgen is het 5 mei. Zeventig jaar geleden is ons land bevrijd. Het is de dag waarop we de vrijheid vieren. De vrijheid die we koesteren, in ons hart, in ons gedrag en onze daden
Maar vandaag, dames en heren, meisjes en jongens, staan wij stil bij allen, burgers en militairen, die in het Koninkrijk der Nederlanden, of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesmissies."
Uitgelicht