30 april 2015

Gemeenten, onderwijs en corporaties moeten innoveren in netwerksamenleving

* Gemeenten ontwikkelen zich tot bemiddelaar in netwerksamenleving

* Onderwijs nog in kinderschoenen als innovatieve organisatie

* Woningcorporaties terug naar kernopdracht

Gemeenten moeten burgers, bedrijven en kennisinstellingen verbinden

Gemeenten staan voor grote uitdagingen in het sociale domein. Steeds meer kerntaken worden bij lagere overheden neergelegd, terwijl een groter beroep wordt gedaan op de zelfredzaamheid van burgers. Tegelijkertijd tekenen de eerste contouren van een netwerksamenleving zich af. Hierdoor wint het vermogen om samen te werken, samen te leren en samen te leven aan belang. De rol van gemeenten verandert steeds meer tot bemiddelaar en spil in lokale netwerken, concludeert ABN AMRO in haar Visie op Gemeenten, Onderwijs en Woningcorporaties die vandaag is gepubliceerd. Gemeenten kunnen hierbij als gids fungeren voor burgerinitiatieven en sociale ondernemers die innovatieve oplossingen ontwikkelen. Zo sluiten initiatieven die in de lokale gemeenschap ontstaan beter aan bij behoeften van burgers en ondernemers.

Onderwijs moet investeren in kwaliteiten, niet in faciliteiten

Het bestaande onderwijsaanbod staat ontwikkelingsgericht leren in de weg. De drijvende kracht achter het onderwijscurriculum van morgen is een emancipatiebeweging van leraren, schoolleiders en ouders die streven naar onderwijs dat in het teken staat van de ontwikkeling van jonge mensen en niet van het systeem. De school als professionele en innovatieve organisatie staat volgens ABN AMRO echter nog in de kinderschoenen. De nadruk ligt nu nog op investeringen in kwaliteitssystemen en verantwoording, ofwel investeringen om *af te rekenen*. Het blikveld moet worden verbreed naar kwaliteitsverbetering van het onderwijs in plaats van investeringen in grootschalige voorzieningen, IT en leermiddelen. ABN AMRO verwacht dat hierdoor extra investeringsruimte ontstaat voor verbetering van het primaire proces. Het onderwijs heeft volgens haar veel te winnen door zich sterker te richten op professionalisering.

Woningcorporaties moeten kleur bekennen

De nieuwe Woningwet bindt woningcorporaties aan een strikt regime, met een afgebakend takenpakket en strenge regels op het terrein van governance. ABN AMRO benadrukt dat corporaties terug moeten naar hun kernopdracht: het bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen. Bovendien voorziet de wet in een sterkere rol voor gemeenten en huurders bij de totstandkoming van prestatieafspraken. Corporaties moeten gemeenten meer inzicht geven in hun activiteiten en de financi*le onderbouwing hiervan. Huurderorganisaties mogen hierbij ook hun stem laten gelden en krijgen onder meer instemmingsrecht over fusies. Hierdoor komen corporaties volgens ABN AMRO voor nieuwe strategische keuzes te staan. Zij moeten nadenken over een nieuw verdienmodel en hun financieringsruimte. Ook hierover moeten ze de dialoog aangaan met gemeenten en huurders.

*De publieke sector staat voor nieuwe uitdagingen, waarbij zowel gemeenten als het onderwijs en woningcorporaties hun organisatie op een andere leest moeten schoeien. Dit vraagt om nieuwe keuzes voor de toekomst. Met als belangrijkste gemene deler dat een focus op innovatie en professionalisering onontkoombaar is en oude structuren moeten worden losgelaten. Het vermogen om samen te werken, samen te leren en samen te leven moet omhoog*, vertelt Eric Zwaart, Sector Banker Public van ABN AMRO. *Dit kan vorm krijgen door verbinden. In het verbinden van de burger, het lokale bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld schuilt de grootste kracht van gemeenten. In het onderwijs gaat het om het verbinden van partijen die samen willen werken aan een innovatieve leeromgeving waarin jonge mensen hun kwaliteiten benutten en kunnen excelleren. Voor woningcorporaties komt het er op aan dat zij zichzelf hervinden en de verbinding zoeken met gemeenten en huurders om hun bestaansrecht in de eigen woningmarkt opnieuw te verdienen.*