Succesvol symposium SOLK

Zintens heeft als afdeling van Revalidatie Medisch Centrum Groot Klimmendaal sinds vijf jaar een succesvol multidisciplinair interventieprogramma voor de doelgroep mensen met SOLK (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten). Ter ere van dit eerste lustrum is op vrijdag 24 april 2015 een symposium gehouden onder de titel: SOLK, van inzicht naar interventie. De honderd aanwezigen waardeerden het symposium met een dikke acht en luisterden geboeid naar de volgende sprekers:

Jan Houtveen, psychofysioloog

Houtveen is in 1986 afgestudeerd als ingenieur. Daarna studeerde hij psychologie. In 2001 promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam cum laude op `de psychofysiologie van stress'. In 2009 publiceerde hij `De dokter kan niets vinden', een populair wetenschappelijke neerslag van zijn jarenlange speurtocht naar een verklaring van het onverklaarde.

In zijn presentatie tijdens het symposium SOLK praatte Jan Houtveen ons bij wat de huidige wetenschappelijke inzichten zijn bij het ontstaan van SOLK. Hierbij gaf hij op humoristische wijze aan voor welke mogelijke verbanden er vooralsnog geen bewijzen gevonden zijn. Zijn boodschap over SOLK en psychofysiologie: "De rol van perifere stressfysiologie is omstreden en ingewikkeld, er is zeker een rol weggelegd voor centrale sensitisatie en de mogelijke rol van de centrale gevoeligheid voor cytokines is veelbelovend. Complexe materie waarbij hij duidelijk is over het feit dat SOLK zeer waarschijnlijk nooit een puur biologische aandoening worden."

Ben van Cranenburgh, neurowetenschapper

Van Cranenburgh studeerde geneeskunde in Amsterdam. In 1973 promoveerde hij op een neurofysiologisch onderwerp. In 1983 publiceerde hij zijn `Inleiding in de toegepaste neurowetenschappen.' In 1987 richtte hij het Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen (ITON) op. Ben van Cranenburgh wil met zijn onderzoek en zijn publicaties een bijdrage leveren om de grote kloof tussen wetenschap en praktijk op het gebied van onder andere pijn en neurorevalidatie te overbruggen. Met dit oogmerk heeft hij diverse naslagwerken geschreven waaronder `Pijn vanuit een neurowetenschappelijk perspectief'. In 2012 verscheen van zijn hand `Pijn, waarom?': een beknopt, goed leesbaar boekje bedoeld als gids voor mensen met pijn.

Op zeer levendige en inzichtelijke wijze volgde Ben in zijn lezing tijdens het symposium voor een groot deel bovenstaand boek. Over "vals alarm" van ons pijnsysteem, het nut van placebo's, het belang van goede uitleg aan clienten en de mogelijke interventies.

Peter Lucassen, huisarts en senior onderzoeker

Lucassen is sinds 1982 als huisarts verbonden aan de groepspraktijk in Bakel. Sinds 2000 is hij als senior onderzoeker verbonden aan de afdeling eerstelijns geneeskunde van Radboudumc in Nijmegen. In dat werk houdt hij zich bezig met de bestudering van GGZ-problematiek in de huisartsenpraktijk, waaronder de onverklaarde lichamelijke klachten.

In zijn presentatie ging Lucassen in op het grote belang van goede communicatie, met name op het aspect van communicatie tussen arts en patient. Waarom maakt het onverklaarde van deze klachten bij artsen onbemind, en vervolgens: is dit een vorm van discriminatie? Na vele communicatieaspecten besproken te hebben eindigde hij met bruikbare tips:

* Realiseer je dat je stereotype opvattingen hebt over patienten met onverklaarde klachten en dat die je gedrag beinvloeden.

* Realiseer je wat de meeste patienten willen (uitleg, empathie) en dat beide moeilijk zijn bij de SOLK-patient.

* Hou structuur in consulten met ingewikkelde patienten.

* Gebruik SCEGS.

* Wees je bewust van welke effecten woorden hebben op de uitkomst.

* Gebruik heel bewust positieve woorden bij de prognose (als de klacht dat toelaat tenminste).

* Blijf bij de uitleg dicht bij de informatie die je uit de SCEGS hebt verkregen.

* Gebruik bij de uitleg lichamelijke mechanismen voor het verklaren van het symptoom, gebruik de fysiologie; dit lijkt momenteel de beste optie

Team Zintens

Het symposium SOLK vervolgde met een presentatie van het team van Zintens. De teamleden besteedden in korte presentaties aandacht aan de theoretische kaders achter hun werkwijze: het gemodificeerde gevolgenmodel, de drie generaties cognitieve gedragstherapie, graded exposure en graded activity en het belang van re-integratie als onderdeel van de interventie. Getoond werd dat op basis van eendracht en een heldere visie en aanpak het werken met deze doelgroep zeer motiverend en succesvol kan zijn.

Dat laatste werd geillustreerd aan de hand van de verhalen van twee ervaringsdeskundigen. Beiden waren zij met een scala aan klachten verwezen naar het multidisciplinaire programma bij Zintens, in een fase waarin ze de regie over hun leven kwijt waren. In een kort interview gaven zij aan hoe ze die regie terug hebben kunnen nemen en weer gekomen zijn tot normaal, volwaardig functioneren inclusief volledige terugkeer in hun eigen werk.

Symposium SOLK scoorde 8,1 bij diktevreden bezoekers

Na afloop gaven de bezoekers van het symposium SOLK gemiddeld een 8,1 als eindbeoordeling voor dit symposium, waarbij de individuele scores van de sprekers varieerden tussen een 7,6 en een 9,5: hartelijk dank daarvoor! Dit gaf ons een bevestiging van de positieve sfeer en enthousiaste reacties gedurende de dag.

Indien u interesse heeft in een pdf van een van de presentaties van het symposium SOLK, dan kunt u deze opvragen via het secretariaat van Zintens: e-mail zintens@grootklimmendaal.nl.

Ap Hilhorst

Teammanager Zintens