Geslaagd agrarisch natuur- en landschapsbeheer door samenwerking

24 april 2015

Het succes van het vernieuwde stelsel Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer staat of valt met een goede samenwerking. Dat was de rode draad van de landelijke dag Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer op 22 april in Lunteren. "Als je koploper bent, kom je ook als eerste problemen tegen die je gezamenlijk moet oplossen", aldus de aanwezige staatssecretaris Sharon Dijksma.

De bijeenkomst werd georganiseerd door de gezamenlijke koepels in samenwerking met IPO/provincies en het ministerie van EZ, allen betrokken bij de invoering van het nieuwe stelsel voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer dat per 1 januari 2016 van start gaat. Bijna 300 agrariers, beleidsmakers van overheden en kennisinstituten woonden de bijeenkomst bij. Zij gingen met elkaar in gesprek over de effecten van het nieuwe stelsel Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer (ANLb2016) aan de hand van presentaties, een Lagerhuisdebat en workshops. Ook werd een Inspiratieprijs uitgereikt aan het bestuur van ANV Zuidelijk Westerkwartier.

Moloch

"Het oude stelsel was een bureaucratisch moloch, dat kon echt niet meer", zei staatssecretaris Sharon Dijksma die aanschoof voor een zaaldiscussie met provincies en collectieven. "We lopen als Nederland echt voorop met dit initiatief. Alle lidstaten kijken naar ons. En als je koploper bent, dan kom je ook als eerste problemen tegen. En die moeten we met elkaar oplossen; als Rijk, provincies, agrariers en collectieven." En er is ook daadwerkelijk behoefte aan oplossingen, blijkt uit de zaaldiscussie. Dagvoorzitter Pieter Hellinga houdt de uitgangspunten en effecten van het ANLb2016 tegen de praktijk van de agrariers aan: "Boeren staan voor een nieuwe uitdaging. Zij nemen op vrijwillige basis deel aan het agrarisch natuurbeheer en geven daar ook zelf invulling aan. Ze worden er niet rijker van en willen meedoen vanuit hun (ondernemers-) hart. Dat kan op gespannen voet staan met regulering vanuit overheden."

Niet alles met geld sturen Agrariers namen de gelegenheid te baat om hun zorgen over het werken met het stelsel te uiten. Zij constateren dat hoewel de passie en wil aanwezig is om van het agrarisch natuurbeheer een succes te maken, er door hen aan veel criteria moet worden voldaan. Daarnaast zien zij dat er nog veel open eindjes zijn. Bovendien ontbreekt het hen vaak aan financiele middelen. Zij deden een oproep aan de provincies om hen hierbij te steunen. Gedeputeerde Jan Jacob van Dijk (Gelderland) benadrukte in antwoord hierop dat provincies hen kunnen helpen - binnen het natuurbeheerplan. Van Dijk: "Het agrarisch natuurbeheer biedt daarnaast ook keuzevrijheid. Alles staat en valt bij individuele agrarier - wat hij of zij wil gaan doen. Niet alles valt met geld te sturen."

Vuist op tafel

Een geslaagd agrarisch natuurbeheer komt volgens de sprekers alleen tot stand door een slagvaardige samenwerking, het onderhouden van goede relaties, duidelijke afspraken met elkaar maken en gebruikmaken van elkaars expertise.

Over duidelijke afspraken maken is Jos Roemaat, vicevoorzitter SCAN helder: "We werken al drieenhalf jaar intensief samen met IPO/provincies en EZ. Bestuurlijk overleg blijft nodig en we vinden gehoor bij deze partijen. En ja, af en toe moet er met de vuist op tafel worden geslagen, maar dat hoort erbij. Een ding is zeker: deze trein rijdt door."