in Israel / door Elise Friedmann / op 20/04/2015 om 14:53 / Tags: Jodendom, verkiezingen

Netanyahu heeft meer moeite om een kabinet te vormen dan na de verkiezingen werd verwacht. Zijn formatie had vandaag rond moeten zijn, maar een overeenkomst met de religieuze partijen en Kulanu is alleen maar 'dichtbij', en de onderhandelingen met Bennett en Lieberman willen niet vlotten. President Reuven Rivlin heeft Netanyahu vandaag tot 7 mei gegeven om een regering te vormen. Normaal moet een formatie binnen 28 dagen na de verkiezingen rond zijn.

Het ziet ernaar uit dat afspraken met de religieuze partijen een akkoord met Yisrael Beiteinu en Bayit Yehudi blokkeren, omdat partijleiders Lieberman en Bennett eisen stellen die haaks staan op die van Shas.

Het politieke systeem in Israel lijkt veel op dat in Nederland, met veel kleinere en kleine partijen voor wie de kabinetsformatie de kans is om programmapunten door te drukken in ruil voor hun steun.

Bayit Yehudi eist een zwaar ministerie voor partijleider Naftali Bennett, een ministerspost voor Ayelet Shaket, en de verzekering dat het ministerie van Religieuze Zaken niet naar Shas gaat. Bennett heeft hier een breekpunt van gemaakt, maar voor Shas is het dat waarschijnlijk ook. In de wandelgangen wordt gezegd dat Bennett mogelijk wel een roterende invulling van het ministerie zou accepteren, of een Likudminister. Rotatie zou het ministerie waarschijnlijk nagenoeg verlammen, want Shas en Bennetts partij kwamen tijdens de vorige kabinetsperiode hard met elkaar in aanvaring over de voorgestelde hervormingen van de verhouding tussen religie en staat.

De eisen van Yisrael Beiteinu zouden nog verder gaan. Lieberman heeft nog geen lijst van gewenste ministersposten neergelegd. Hij vermoedt dat Netanyahu vaste toezeggingen heeft gedaan aan de religieuze partijen om die over de streep te trekken, schreef Ynetnews vandaag. Lieberman heeft wel andere harde eisen neergelegd die voor problemen met de religieuze partijen kunnen zorgen.

De wet die een eind heeft gemaakt aan de impopulaire vrijstelling van dienstplicht voor yeshivastudenten moet van Lieberman absoluut gehandhaafd blijven en hetzelfde geldt voor hervormingen van de regels voor het overgaan tot het Jodendom. Ook moeten stellen volgens hem kunnen kiezen door welke rabbijn zij zich in de echt willen laten verbinden. (Een burgerlijk huwelijk bestaat in Israel nog steeds niet.) De religieuze partijen willen al deze wetten afgeschaft zien. Voor Yisrael Beiteinu, met een grotendeels seculier Russisch electoraat, zou dit een breekpunt zijn. Zelfs het ministerie van Buitenlandse Zaken zou Lieberman niet kunnen verzoenen met afschaffing van deze wetten.

Netanytahu had slechts een half uur nodig om zijn uitstel te krijgen van de president en er stonden nauwelijks journalisten te wachten op het resultaat, want het uitstel verbaast niemand. Als Netanyahu er niet in slaagt om de religieuze partijen op een lijn te krijgen met Lieberman en Bennett, is hij aangewezen op het Zionistische Blok van Isaac Herzog. Maar Herzog heeft al verklaard dat zijn partij in de oppositie blijft.

Bronnen in de Likud zeggen dat Netanyahu nog steeds hoopt op een snel akkoord met Kulanu, Shas en Verenigd Tora Jodendom, bericht de Jerusalem Post. Volgens het linkse dagblad Ha'aretz zou hij willen proberen Isaac Herzog en zeven anderen los te weken uit het Zionistische blok, waarna zij zouden toetreden tot zijn regering in ruil voor ministersportefeuilles. Herzog tweette dat dit `pure fantasie' is: 'Maak je geen zorgen. Wie denkt dat hij ons kan splijten, zal zelf in de diepe kloof vallen die ons scheidt.' Het Zionistisch Blok voerde campagne met de leus: `Het is wij of hij' (afbeelding).

Bij het verlenen van het uitstel wees Rivlin erop dat de formatieperiode volgens de wet maximaal 42 dagen mag duren.