"Het voorportaal van de concentratiekampen"

20-03-2015

WEENER - De geschiedenis van Anne Frank is ook onlosmakelijk verbonden met het gebied van de Eems Dollard Regio. Op 7 augustus 1944 werd ze naar Kamp Westerbork (gemeente Midden-Drenthe) gebracht van waaruit ze op 3 september naar Auschwitz is gedeporteerd. Zeven gedenkpanelen op stations langs de deportatieroute houden vanaf nu de herinnering levend aan het lot van 107.000 gedeporteerde mensen uit Westerbork. De panelen waarop korte briefjes, foto's van de Holocaustslachtoffers en historische opnames van het betreffende station te zien zijn, staan in Bad Nieuweschans, Winschoten, Hoogezand-Sappemeer, Zuidbroek, Bunde, Weener en Leer. Het plaatsen van de gedenkpanelen is een onderdeel van het Nederlands-Duitse project "Op de weg van Anne Frank", dat in het kader van het INTERREG IV A-programma "Deutschland-Nederland" mede werd ondersteund met middelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), de deelstaat Niedersachsen en de provincie Drenthe. Het wordt begeleid door het programmamanagement bij de Eems Dollard Regio (EDR) in Bad Nieuweschans.

De centrale plechtigheid voor de onthulling van de gedenkpanelen vond onlangs plaats in Weener. Het station aldaar speelt een uitermate tragische rol. De overvolle treinen stonden hier vaak urenlang in de brandende zon voor ze doorreden richting de concentratiekampen. Ooggetuige Franz Marheineke uit Weener moest als jongere mede aanzien hoe de opgesloten gedeporteerden wachtten op voortzetting van hun reis zonder terugkeer. "Tijdens een poging om uit de wagon te stappen om hun behoefte te doen werden de mensen op brute wijze teruggeduwd door de SS-ers met hun geweerkolven.

Het was een voorbode van hetgeen de gedeporteerden in de concentratiekampen te wachten stond. De herinneringen daaraan achtervolgen mij nog steeds", zei de inmiddels 87-jarige in het kader van de onthulling. Behalve Marheineke was ook Albrecht Weinberg uit Leer, die Auschwitz overleefde, aanwezig bij de onthulling.

Marheineke is ook een van de 15 Nederlandse en Duitse ooggetuigen waar de organisatoren in het kader van het project "Op de weg van Anne Frank" mee in contact zijn gekomen. In een documentatie en tentoonstelling zijn hun herinneringen als waarschuwing vastgelegd. In Herinneringskamp Westerbork herinneren bovendien 102.000 stenen aan de mensen die uit dit doorgangskamp zijn gedeporteerd en om het leven kwamen. En hier begon de geschiedenis van het INTERREG-project "Op de weg van Anne Frank" van de EDR. Het Zentrum fuer Arbeit (ZfA) in Leer, de Arbeitskreis Schule Rhauderfehn (AKSR), de gemeente Oldambt en het Herinneringscentrum Kamp Westerbork startten samen een initiatief voor Nederlandse en Duitse langdurig werklozen. De in totaal 15 deelnemers aan het project restaureerden met elkaar de 102.000 stenen van het monument in Westerbork. De gedenkstenen moesten op grote schaal worden ontdaan van groene aanslag. De Davidsterren werden er vervolgens weer opgeplakt met een speciale lijm. Binnen het project "Op de weg van Anne Frank" zijn er ook diverse deelprojecten gerealiseerd. Op de website www.opdewegvanannefrank.nl zijn de resultaten, onderzoeken en ooggetuigenverslagen te vinden.

Fotobijschrift:

De onthulling van het gedenkpaneel op het station in Weener door Bernhard Bramlage, EDR-voorzitter en Landrat van de Landkreis Leer, alsmede Monika Fricke, projectleider van "Op de weg van Anne Frank". << terug