NWO versnelt de carriere van 112 vrouwelijke topwetenschappers


17 april 2015

Het NWO-financieringsprogramma Aspasia heeft tussen 2010 en 2012 een bijdrage geleverd aan het vergroten van het aantal vrouwelijke hoogleraren in Nederland. Dit blijkt uit de in 2014 gehouden evaluatie. Er hebben 112 vrouwelijke topwetenschappers versneld een vaste aanstelling gekregen in een
hogere functie dan ze hadden. Hieronder waren 18 nieuwe hoogleraren. Voor het Aspasia-programma bestaat een stevig draagvlak onder onderzoekers en hun werkgevers. De invloed van Aspasia op het diversiteitsbeleid van onderzoeksinstellingen is echter beperkt.

Aspasia bestaat sinds 1999 en heeft tot doel meer vrouwelijke universitair docenten te laten doorstromen naar het niveau van universitair hoofddocent (uhd) of hoogleraar. De Aspasia-premies van 100.000 en 200.000 euro zijn gekoppeld aan de persoonsgebonden Vidi en Vici-beurzen van NWO. In 2015
is het budget voor Aspasia 7 miljoen euro. Dat is een verhoging van het geplande budget met 4 miljoen euro ten opzichte van 2014.

Evaluatie

Aspasia bestaat sinds 1999 en wordt periodiek geevalueerd. De meest recente evaluatie werd uitgevoerd onder 24 vertegenwoordigers van instellingen, 40 Aspasia-laureaten en 10 Aspasia-kandidaten. Deze laatsten zijn wel genomineerd, maar hun bevordering is niet gerealiseerd. Uit die evaluatie
blijkt dat in de periode 2010-2012 166 vrouwen voor de Aspasia premie werden voorgedragen. Ruim tweederde van die nominaties (112 vrouwen) werd geaccepteerd. Dit is een flink en veelbelovend aantal dat een significante bijdrage levert aan de doorstroom van vrouwen in de wetenschap. Er zijn met
name veel vrouwen in de stap naar een uhd-positie ondersteund.

Ook blijkt dat er zowel onder de onderzoekers als hun werkgevers een breed draagvlak voor de financiering bestaat. Een ruime meerderheid van de respondenten beschouwt Aspasia als een welkome en effectieve steun in de rug voor de carrieres van vrouwen in wetenschappelijke functies. Als sterke
punten noemen de laureaten de invloed op de bevordering naar een uhd- of hoogleraarsfunctie, verruiming van de financiele middelen voor onderzoek en het zichtbaar maken en vergroten van de bewustwording over de problemen van vrouwelijke wetenschappers.

Minder sterk vinden de respondenten (de reacties op) de positieve discriminatie, de hoogte van de premie en de beperkte aandacht voor de mentaliteitsverandering over diversiteit.

Vervolgacties

Het Algemeen Bestuur van NWO heeft naar aanleiding van de evaluatie besloten in 2015 7 miljoen euro voor het programma beschikbaar te maken. De besteding van de beleidspremie is een aandachtspunt. Dit is het gedeelte (50.000 euro) van de Aspasia-premie dat door de werkgevers van de
Aspasia-onderzoeksters besteed moet worden aan activiteiten die de carrieredoorstroming van vrouwelijke wetenschappers bevorderen. Uit de evaluatie blijkt dat hiermee vooral ad hoc initiatieven worden ondersteund, die geregeld slechts tijdelijk effect hebben en waarvan maar een beperkt aantal
vrouwelijke wetenschappers profiteert. NWO gaat met de betrokken instellingen in overleg over een nieuwe opzet met een duidelijkere lijn voor de besteding van de beleidspremie, zodat een structurele inbedding in het diversiteitsbeleid van de instellingen in de toekomst geborgd is.

NWO en genderdiversiteit

Genderdiversiteitsbeleid is een speerpunt voor NWO. Aspasia is onderdeel van een pakket maatregelen om een evenredige vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in de wetenschap sneller te bereiken. Het aandeel vrouwen in wetenschappelijke functies stijgt geleidelijk, maar langzaam. In 2012 was
het percentage vrouwelijke hoogleraren in Nederland 15,7% van het totaal. Als het tempo niet versnelt, zijn er pas in 2058 evenveel vrouwelijke als mannelijke hoogleraren in Nederland. (Bron: Monitor Vrouwelijke Hoogleraren)

Meer informatie

* NWO-programma Aspasia
* Evaluatie NWO Aspasia Programma 2010-2012 (PDF)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bron: NWO