Amsterdam, 16 april 2015

Nationaal Vrijheidsonderzoek 2015: Heel Nederland is stil op 4 mei

95 procent van de Nederlanders neemt tijdens de dodenherdenking twee minuten stilte in acht. Dat blijkt uit het Nationaal Vrijheidsonderzoek 2015 van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. De Nationale Herdenking op 4 mei vindt in het hele land plaats, bij duizenden monumenten. De herdenking bij het Nationaal Monument op de Dam, waar miljoenen mensen via de televisie naar kijken, wordt goed gewaardeerd. Suggesties voor aanpassingen aan de bijeenkomst op 4 mei komen vooral van jongeren (13-17).

De Nationale Dodenherdenking op 4 mei bij het Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam is goed zoals het nu is, er hoeft niets aan te worden veranderd. Dat vinden zeven van de tien Nederlanders. Vooral de stilte, de aanwezigheid van het koninklijk paar en het zingen van het volkslied worden aansprekend genoemd. Zeventig jaar na de Tweede Wereldoorlog vinden Nederlanders herdenken en vieren nog altijd belangrijk. Nederlanders zien de herdenking als een moment om respect te tonen aan oorlogsslachtoffers. Dat vindt men in eerste plaats belangrijk voor mensen die in de Tweede Wereldoorlog zelf dierbaren hebben verloren. Op de vraag aan welke slachtoffers tijdens de dodenherdenking speciale aandacht moet worden besteed, antwoordt 45 procent van de Nederlanders ‘groepen die werden vervolgd’, dat wil zeggen: Joden, Roma en Sinti. Ruim vier op de tien Nederlanders wil daarnaast graag aandacht besteden aan verzetsstrijders en Nederlandse militairen.

Twee derde van de Nederlanders geeft aan de herdenking ook voor zichzelf belangrijk te vinden. Suggesties voor aanpassingen aan de Nationale Dodenherdenking bij het Nationaal Monument op de Dam komen vooral van jongeren (13-17). Zij raden het Nationaal Comité 4 en 5 mei aan om ook te kijken naar mogelijkheden om te verjongen, vernieuwen (interactief en audiovisueel) en te verbreden. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei, dat onlangs zijn toekomstvisie op herdenken en vieren Kom vanavond met verhalen heeft gepresenteerd, gaat deze suggesties verder uitwerken.

Verbinding met de actualiteit

Niet alleen op 4 mei, ook op 5 mei willen Nederlanders een verbinding tussen de Tweede Wereldoorlog en de actualiteit. Onder Nederlanders is al jarenlang een groot draagvlak voor de viering van 5 mei. Drie kwart vindt de viering belangrijk en ziet 5 mei als een dag om stil te staan bij de gedachte dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Het vrijheidsonderzoek toont dat de verbinding met de actualiteit daarbij van groot belang is. Bijna zeven op de tien Nederlanders viert dat we nu in vrijheid leven en noemt de oorlog in Syrië, de strijd tegen de Islamitische Staat en het conflict in Oekraïne spontaan als tegenhanger. Mensen die 5 mei belangrijk vinden, geven aan dat dit in sterke mate wordt beïnvloed door het (wereld)nieuws en actualiteiten.

Over het Nationaal Vrijheidsonderzoek

Het Nationaal Vrijheidsonderzoek is een langlopend monitoronderzoek dat sinds 2001 jaarlijks wordt uitgevoerd door onderzoeksbureau Veldkamp in opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. De kern van het Nationaal Vrijheidsonderzoek wordt gevormd door vragen naar het draagvlak voor en de betekenisgeving aan 4 en 5 mei, herdenken en vieren. In 2015 deden 969 burgers van dertien jaar en ouder mee aan het onderzoek dat door middel van een online enquête werd uitgevoerd tussen 2 en 10 februari 2015.