Minister Koenders (Buitenlandse Zaken) heeft donderdag en marge van de cyberconferentie in Den Haag gesproken met EU Hoge Vertegenwoordiger Mogherini. Het gesprek ging onder meer over het voornemen om het Europese buitenlandbeleid tegen het licht te houden. Ook de uitdagingen door relatief nieuwe bedreigingen zoals hybride oorlogvoering en cyberaanvallen kwamen aan de orde.

Koenders: `Hybride oorlogvoering is een realiteit waar we rekening mee moeten houden. Cyberaanvallen kunnen tegenwoordig net zo veel invloed hebben als een traditionele aanval. En dus moeten we als EU en als lidstaten aan de slag om ons hiertegen te kunnen verweren.'

Volgens Koenders en Mogherini is het hoog tijd om internationale afspraken te maken over gedragsnormen voor de omgang met het internet. `Het internet is niet van staten, het is van iedereen. Daarom moeten we garanderen dat iedereen te allen tijde toegang heeft tot het web. Het ontwikkelen van normen voor staten, die zijn gebaseerd op wederzijds eigenbelang, is in onze ogen dan ook de eerste stap naar een systeem van wapenbeheersing in cyber.'

Koenders gaf in het gesprek verder aan te willen helpen met de herziening van het Europees buitenlandbeleid. 'Nederland wil graag actief bijdragen aan de versterking van ons gemeenschappelijke buitenland- en veiligheidsbeleid, nu en tijdens het Nederlandse EU voorzitterschap in de eerste helft van 2016.'

`In deze turbulente tijden is het noodzakelijk dat de EU het buitenlandbeleid snel en effectief verstevigt', stelt Koenders. `Nu Europa omringd wordt door instabiliteit is het van groot belang om veiligheid goed in onze samenwerking te verankeren. Dat is in goed voor Nederland, maar ook voor Europa.'

Koenders heeft in het gesprek met Mogherini benadrukt dat Nederland hecht aan een geintegreerde benadering. `We moeten kiezen voor een samenhangende aanpak als het gaat om ons buitenlandbeleid. We kunnen het ons niet veroorloven om in hokjes te denken; alle middelen en programma's moeten op elkaar afgestemd zijn om problemen te tackelen', aldus de minister.

Als voorbeeld geeft hij het Nederlandse contraterrorisme beleid. Koenders: `We trekken daar nauw samen op met landen als Marokko en Tunesie om kennis en expertise uit te wisselen en bevriezen we tegoeden van terroristen. Verder werken we aan het wegnemen van een voedingsbodem voor terrorisme, onder meer meer door humanitaire hulpverlening en door bij te dragen aan ontwikkeling. Je kunt dit soort complexe problemen niet oplossen met maar een maatregel, je moet een scala van maatregelen inzetten.'

Ook de problemen in Libie vragen om een samenhangende aanpak, vindt Koenders. `Ik heb ernstige zorgen over de ontwikkelingen in Libie. We kunnen niet stilzitten, maar moeten waar mogelijk bijdragen aan het politieke proces om de partijen dichter tot elkaar te brengen, negatieve effecten op Europa te verminderen en voorbereidingen te treffen om de toekomstige eenheidsregering duurzaam te steunen', aldus Koenders.

Het gesprek tussen Koenders en Mogherini ging ook over de conflicten aan de buitengrenzen van Europa. Zo werd er gesproken over de situatie in het oosten van Oekraine en de noodzaak dat de afspraken die in Minsk zijn gemaakt worden nageleefd. Ook spraken ze over de instabiele situatie in Jemen. Daarnaast blikten Koenders en Mogherini terug op de nabuurschapsconferentie, die afgelopen maandag in Barcelona werd gehouden. Koenders pleitte daar voor een meer flexibele samenwerking met de landen ten zuiden van de EU.