Op vrijdag 17 april opent burgemeester Lenferink van Leiden de Metabolomics Faciliteit van de Universiteit Leiden. Het ultieme doel is om ziektes te voorkomen en de gezondheid van de mens te verbeteren, ook tijdens het ouder worden.

Vroege diagnose

Bij veel ziektes zoals kanker, diabetes en hart- en vaatziekten, treden al in een vroeg stadium veranderingen in de stofwisseling op. Zelfs nog voordat er symptomen zichtbaar zijn. Metabolomicsonderzoek maakt veranderingen in de stofwisseling zichtbaar waardoor in de toekomst een diagnose beter, sneller en vroeger kan worden gesteld en het effect van behandelingswijzen voorspeld. Zo hopen wetenschappers te kunnen bepalen welke diabetespatienten het risico van nierfalen lopen. Of vast te stellen of een specifiek medicijn nierfalen bij een patient zal voorkomen, of niet. In Leiden wordt bijvoorbeeld gewerkt aan het vroegtijdig kunnen opsporen van Alzheimer en aan methoden om deze hersenziekte in de toekomst te kunnen voorkomen.

Personalized medicine

Uit onderzoek is gebleken dat patienten verschillend reageren op medicijnen. Metabolomics is een belangrijke technologie voor de verdere ontwikkeling van personalized medicine: behandeling aangepast op de persoon. In Leiden is recent een zogeheten biomarker gevonden die mogelijk kan voorspellen of iemand hartritmestoornissen zal ontwikkelen en of het implementeren van een defibrillator nodig is.

Metabolomics: component van de toekomst

Thomas Hankemeier, Leids hoogleraar Analytical Biosciences: `Genen voorspellen het risico om een bepaalde ziekte te krijgen, het meten van de stofwisseling met metabolomics bepaalt de actuele gezondheidstoestand van een patient. De combinatie van genetisch onderzoek met metabolomicsonderzoek stelt ons in staat om het ontstaan van ziekten beter te bestuderen. Daarom zal metabolomics een belangrijke component van het klinische lab van de toekomst worden.'

Internationale sprekers

De Metabolomics Faculteit is ondergebracht in de Gorlaeus Laboratoria, de opening vindt plaats in museum Corpus. Daar geeft de decaan van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen, Geert de Snoo, een presentatie over het metabolomicsonderzoek. Op een minisymposium komen toekomstige mogelijkheden aan bod: preventie van ziektes, de rol van farmacologie in behandelingen op maat en het ontdekken van nieuwe natuurlijke verbindingen. Leiders van de Personalized Medicine-programma's van de Mayo Clinic en Duke University, beide in de VS, laten zien hoe ver het al mogelijk is om met behulp van metabolomics de uitkomst van behandelingen te voorspellen en hoe metabolomics in de nabije toekomst zal bijdragen aan de behandeling van patienten. Voor en na de opening kan met de experts gesproken worden en kan de faciliteit worden bezocht.

Nationale en internationale samenwerking

De faciliteit is de vrucht van samenwerking tussen de BioMedical Facility van het Leiden Academic Centre for Drug Research en het Natural Products Laboratorium van het Instituut Biologie Leiden en biedt wetenschappers en bedrijven toegang tot een unieke combinatie van expertises. De faciliteit wordt onder meer gebruikt voor metingen voor het LUMC, het Erasmus Medisch Centrum en vooraanstaande klinieken als de Mayo Clinic. Nauwe samenwerking is opgezet met internationale bedrijven zoals Janssen Pharmaceutica en Unilever. Ook een aantal bedrijven op het BioScience Park maakt gebruik van de metabolomicsfaciliteit, zoals Astellas, ZF-screens, Inovo, en het Centre for Human Drug Research.

(15 april 2015 / W&N)

Meer informatie

* Programma openingsevent 17 april

* Institute Biology Leiden

* Leiden Academic Centre for Drug Research