Hoger rendement van oliewinning doel van nieuwe industriele samenwer..


13 april 2015

De Stichting FOM en NWO Chemische Wetenschappen zijn met de firma BP een (Chemical) Industrial Partnership Programme (CH)IPP gestart. De betrokken partijen, die deze nieuwe samenwerking recent vastlegden, gaan zich richten op de fysisch-chemische processen tijdens oliewinning uit zandsteen.
Het uiteindelijke doel is een hoger rendement van oliewinning. De komende vijf jaar werkt een team onder leiding van prof.dr. Frieder Mugele aan dit onderzoek, met een budget van ruim 3 miljoen euro.

De onderzoekers zullen zowel experimentele als theoretische technieken toepassen op een reeks goed gedefinieerde modelsystemen. Daarnaast zullen zij een microchip ontwikkelen om het rendement van oliewinning op kleine schaal te monitoren.

De adsorptie van ionen op het oppervlak van gesteente speelt een cruciale rol voor de hechting van olie aan de rots in een oliereservoir. Met behulp van Atomic Force Microscopie (AFM), roentgen- verstrooiing, niet-lineaire optische spectroscopie en andere technieken willen de onderzoekers van
het consortium de microscopische mechanismen van dit proces en detail in kaart brengen en nieuwe strategieen ontwikkelen om olie efficienter van de rots los te halen. In eerder onderzoek heeft de groep van Frieder Mugele met AFM metingen laten zien hoe divalente Ca2+ ionen aan klei
oppervlakken adsorberen en hierdoor de chemische eigenschappen van het oppervlak en de hechting van olie veranderen (aangepast van: I. Siretanu et al. Scientific Reports 4, 4956 (2014)

Op het raakvlak van fysica en chemie

Oliewinning is een complex proces dat afhankelijk is van fysische en chemische fenomenen op verschillende schalen en onderzoek naar oliewinning beslaat zowel de fysica als de chemie. Om deze reden hebben FOM en NWO Chemische Wetenschappen samenwerking gezocht en is een uniek multidisciplinair
onderzoek tot stand gekomen: een mix van een Industrial Partnership Programme (IPP) van FOM en een Chemical Industrial Partnership Programme (CHIPP) van NWO Chemische Wetenschappen.

Multidisciplinaire samenwerking

Dit (CH)IPP is een voortzetting en uitbreiding van een eerdere succesvolle samenwerking tussen de groep van Frieder Mugele en BP. Het consortium bestaat uit teams van de Universiteit Twente (Frieder Mugele, Martien Cohen Stuart, Michel Duits, Dirk van den Ende, Igor Siretanu en Cees Otto),
FOM-instituut AMOLF (Huib Bakker), de Universiteit Utrecht (Rene van Roij) en de Radboud Universiteit (Elias Vlieg). Zij zullen eveneens samenwerken met de University of California (Miquel Salmeron). In totaal zal het programma plaats bieden aan een tenure track er, zes promovendi en twee
postdocs.

Topsector Chemie

Het onderzoek sluit aan bij de Topsector Chemie en bij het Fonds Nieuwe Chemische Innovaties (NCI) van NWO Chemische Wetenschappen. Met dit fonds draagt NWO bij aan de Topsector Chemie via het financieren van publiek-private samenwerkingsprojecten in de chemie. Voor dit programma is een
zogenaamde TKI-toeslag aangevraagd, die onderdeel is van de programmabegroting. Het ministerie van Economische Zaken stimuleert samenwerking van bedrijven met kennisinstellingen zoals universiteiten, NWO, FOM, STW, TNO en ECN door het toekennen van TKI-toeslag. Deze bedraagt 25 procent over de
in-cash private bijdragen en een kleinere toeslag over in-kind bijdragen.

Meer informatie

Voor meer informatie over dit programma kunt u kijken op www.fom.nl/ipp. Dit nieuwe (CH)IPP heeft de titel 'Rock-on-a-Chip: Salt-controlled wettability alteration in oil-water-solid systems for applications in enhanced oil recovery (ROAC)', nummer i40.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Prof.dr. Frieder Mugele, programmaleider, (053) 489 30 94
Dr. Martijn de Jager, programmacooerdinator bij FOM, (030) 600 12 73
Dr. Maarten de Zwart, beleidsmedewerker bij NWO Chemische Wetenschappen, (070) 344 06 97

Bron: NWO