Burgerinitiatieven: ambities genoeg maar lang niet altijd met result..
Gepubliceerd op
7 april 2015
Door
Wageningen University
Burgerinitiatieven, waarbij burgers zich inzetten voor hun leefomgeving, volgen veel strategieen maar die leiden lang niet altijd tot het gewenste resultaat. Ze richten zich te vaak op brede thema's, zoals `leefbaarheid' en `voorzieningen', waardoor een gerichte aanpak ontbreekt. Inhoudelijk
hebben de initiatieven ambities genoeg, maar de ideeen realiseren blijkt vaak een brug te ver. Dit blijkt uit onderzoek van Wageningen University naar burgerinitiatieven in Noord-Holland.
Controleer uw cookie-instellingen
Lokale politici en bestuurders bezigen graag termen als `Doe-democratie', `actief burgerschap' en `de participatiesamenleving'. Burgers die zich willen inzetten voor hun eigen leefomgeving en zich organiseren in een burgerinitiatief, worden verwelkomd. Maar op welke doelen richten deze
burgerinitiatieven zich eigenlijk? Welke strategieen hanteren ze daarbij? En wat is het effect van deze strategieen? Op die vragen richtten zich de onderzoekers van Wageningen University. Zij stelden vast dat initiatieven vaak blijven hangen in visievorming, het zoeken naar draagvlak binnen de
lokale gemeenschap en het beinvloeden van formele besluitvorming. Voor het realiseren van hun eigen plannen kijken ze al snel weer naar `de gemeente'. Het resultaat is een impasse waarbij gemeenten en burgerinitiatieven elkaar gevangen houden.
Verlammend
Burgers verenigden zich van oudsher om op te komen voor het belang van hun eigen dorp of wijk, veelal gestimuleerd door de gemeente. Die heeft behoefte aan een centraal aanspreekpunt richting de dorps- of wijkbewoners.
Nu de opgaven in het lokaal bestuur veranderen, mede door bezuinigingen en de decentralisaties in de zorg, vinden deze burgerinitiatieven en gemeenten elkaar opnieuw. Daarbij ontstaat vaak een verlammende wens tot consensus, zowel binnen de eigen gemeenschap als naar potentiele
samenwerkingspartners, zeggen de onderzoekers.
Burgerinitiatieven willen zich graag inzetten voor hun eigen gemeenschap, maar gaan daarbij vaak vanuit hun `oude' rol als belangenbehartiger op zoek naar een breed draagvlak voor plannen. Daarmee gaan ze onbedoeld voorbij aan de meervoudigheid van visies en belangen binnen de lokale
gemeenschap, de continue verandering hiervan en de onmogelijkheid deze eenduidig vast te leggen en te behartigen. De focus op het definieren en invullen van containerbegrippen als `leefbaarheid' en `voorzieningen' werkt dan ook verlammend: het wordt niet concreet en biedt weinig handvatten
voor concrete acties.
Tegelijkertijd koesteren gemeenten hoge verwachtingen jegens burgerinitiatieven en praten daarom graag mee. Het gevolg van deze nauwe betrokkenheid is echter dat burgerinitiatieven voor de uitvoering en financiering van hun plannen ook weer naar de gemeente kijken. Omdat burgerinitiatieven
zich vooral op de gemeente richten, hebben beide partijen elkaar op de lange termijn weer nodig. Een `alles-of-niets-strategie' is daarmee uitgesloten.
Aanbevelingen
De onderzoekers bevelen burgerinitiatieven aan bewust doelgerichter te werk te gaan door concrete ideeen en projecten uit te werken. Burgerinitiatieven staat een veelheid aan effectieve strategieen ter beschikking, mits deze doelbewust worden afgestemd op tijd en plaats. De organisatievorm is
dan een middel en wordt geen doel op zich. Burgerinitiatieven moeten zelf het proces organiseren en op zoek gaan naar nieuwe samenwerkingspartners. De gemeente dient alleen betrokken te worden wanneer kennis van gemeentelijk beleid nodig is of vergunningen aangevraagd moeten worden. Door
ideeen op korte termijn te realiseren, ontstaat vertrouwen bij andere partijen en worden nieuwe middelen gemobiliseerd.
Het onderzoek naar burgerinitiatieven in Noord-Holland is mede tot stand gekomen door een subsidie van de provincie Noord-Holland in het kader van de Provinciale Sociale Agenda 2012-2015. Voor het onderzoek zijn een aantal burgerinitiatieven langere tijd gevolgd en is een online enquete
uitgezet onder een groot aantal initiatieven.
Download
* Rapport "Het mobiliseren en benutten van bovenlokaal burgerinitiatief"
* A (Albert) Aalvanger MSc
Contactpersoon A (Albert) Aalvanger MSc
Contactformulier
Wageningen University
Internationaal toonaangevende universiteit met opleidingen en onderzoek op het gebied van gezonde voeding en leefomgeving
* Europese maatregelen om gentechniek toe te staan in gewasteelt zijn praktisch uitvoerbaar Europese maatregelen om gentechniek toe te staan in gewasteelt zijn praktisch uitvoerbaar
* Nachtvlinders planten zich liever voort in het donker. Foto: Kamiel Spoelstra (NIOO) Nachtvlinders planten zich liever voort in het donker
* Wetenschappers vinden nieuw wapen in de strijd tegen aardappelziekte Wetenschappers vinden nieuw wapen in de strijd tegen aardappelziekte
Meer nieuws