Meer ambitie verwacht rond de opvang van vreemdelingen

De problematiek rond de opvang van ongedocumenteerde vreemdelingen in Nederland is nog altijd niet opgelost. Vandaag spreekt de Raad van Europa over de opvang van deze vreemdelingen. De staatssecretaris zegde toe zich aan die uitkomst te houden. Mensenrechten bepalen dat de overheid ten minste een veilige plek om te slapen en drie maaltijden per dag moet bieden. Maar het College voor de Rechten van de Mens verwacht van een land als Nederland, waarin de levensstandaard sowieso al hoog ligt, meer ambitie dan het absolute minimum waartoe zij vanuit humaan oogpunt verplicht is. Vreemdelingen die zijn uitgeprocedeerd, hebben de plicht om Nederland te verlaten. Maar zo lang dat niet is gelukt, heeft de overheid de zorg over hen.

De afgelopen jaren trof Nederland diverse maatregelen om het verblijf van ongedocumenteerde vreemdelingen te bestrijden en te ontmoedigen. Gemeentes bieden vanwege de winter inmiddels wel voorlopig nachtopvang, maar de staatssecretaris vindt nog steeds dat hij die plicht niet heeft. Dit druist in tegen meerdere uitspraken en vermaningen van gezaghebbende instanties, zoals de Raad van Europa en de Verenigde Naties. Iedereen op Nederlands grondgebied heeft recht op een levensstandaard die hoog genoeg is om in veiligheid en gezondheid te leven en geen honger te hebben. Dit is het minimum dat de overheid moet bieden. Individuele omstandigheden of externe factoren vereisen soms extra voorzieningen.

Voorkom een noodsituatie Door enkel het minimale te bieden zwerven ongedocumenteerden de hele dag op straat. Werken mag deze groep niet, waardoor een deel van hen illegaal werkt en waarbij uitbuiting op de loer ligt. Mensen die geen werk kunnen vinden zijn afhankelijk van particuliere liefdadigheid. Hierdoor ontbreekt een veilige omgeving om na te denken over en te werken aan terugkeer. Naast de vraag of dit wenselijk is, kan het ook noodsituaties veroorzaken. Het bezoek van het College aan de Vluchtgarage in Amsterdam maakte duidelijk welke onmenselijke situaties ontstaan. Door meer te doen dan het minimum voorkomt Nederland dat noodsituaties ueberhaupt ontstaan. Maar ook externe factoren spelen een rol in de vraag of een slaapplaats en drie maaltijden genoeg is om een noodsituatie te voorkomen. Onlangs nog verbood de rechter de ontruiming van de Vluchtgarage vanwege het koude weer. Enkel nachtopvang vond de rechter onvoldoende.

De staatssecretaris biedt in sommige gevallen wel dag- en nachtopvang in een vrijheidsbeperkende locatie. Voorwaarden zijn dan wel dat de vreemdeling zijn vrijheid deels opgeeft en meewerkt aan uitzetting. Maar deze beperkingen van het recht op een adequate levensstandaard druisen in tegen de mensenrechten.