De meeste mensen hebben wel eens een beroep moeten doen op hun verzekering. Met het uitkeren van de schade lijkt de zaak afgesloten. Maar dat is niet zo. Als de verzekeraar uitkeert, krijgt hij daarmee meestal van de verzekerde het recht om te proberen dat geld terug te vorderen bij de veroorzaker van de schade. Dat heet subrogatie. Promovendus Peter van Zwieten onderzocht de regelgeving rond subrogatie en de inperkingen die de wet voorziet. Hij pleit ervoor om in bepaalde situaties minder snel te zijn met het inperken van dat verhaalrecht. Op vrijdag 27 maart 2015 verdedigt hij zijn proefschrift bij de Open Universiteit in Heerlen.

Schade verhalen

Subrogatie houdt in dat een verzekeraar die schade heeft uitgekeerd aan zijn verzekerde, voor zover hij betaald heeft, de vorderingen krijgt die de verzekerde op de aansprakelijke derde heeft. Vervolgens mag de verzekeraar proberen die schade te verhalen op de veroorzaker van de schade.

Beperkingen

Maar de wet voorziet in een aantal beperkingen op subrogatie. Als de veroorzaker van de schade een familielid is, of een collega, dan is het verhaalrecht van de verzekeraar geblokkeerd. De wet wil zo voorkomen dat een familierelatie of werkrelatie wordt verstoord doordat de verzekeraar probeert schade te verhalen. En zo zijn er nog een aantal andere inperkingen van subrogatie in geval van werk- of familierelaties.

Onverplichte uitkering

Van Zwieten pleit ervoor de beperkingen op het verhaalrecht aan te passen. Zo stelt hij voor de beperkingen van het verhaalrecht buiten beschouwing te laten als het gaat om een onverplichte uitkering. Als de verzekeraar het recht heeft om de schade te verhalen, zal hij immers eerder geneigd zijn die onverplichte uitkering te doen. Dat is in het belang van de verzekerde.

Aansprakelijkheidsverzekering

Het doel van de verhaalbeperkingen is onder andere te voorkomen dat de verhouding tussen de verzekerde en de aansprakelijke derde verstoord raken. De verhaalbeperking beschermt dus op die manier de verzekerde. Van Zwieten stelt dat er bij de aanwezigheid van een aansprakelijkheidsverzekering geen verstoring aan de orde zal zijn. In die gevallen schiet een verhaalblokkade dan ook het doel voorbij.

Geen relatie, geen verstoring

Van Zwieten stelt ook voor om een ander moment bepalend te achten voor de vraag of het verhaalrecht wel of niet moet worden ingeperkt. De wet gaat nu uit van het moment van de uitkering en in de literatuur wordt uitgegaan van het moment van de schade. Van Zwieten stelt voor om uit te gaan van het moment van verhaal. Is er op dat moment sprake van een familie- of werkrelatie? Dan leidt verhaal tot verstoring van de verhouding, en is er dus een inperking van subrogatie nodig. De verzekeraar mag niet verhalen. Is de werknemer inmiddels van werk veranderd? Dan leidt verhaal niet meer tot verstoring van de werkrelatie (deze bestaat immers niet meer) en is inperking van subrogatie niet nodig.

Promotie

Peter van Zwieten, bedrijfsjurist bij Unive Dichtbij, verdedigt zijn proefschrift 'De gesubrogeerde verzekeraar in het schadeverzekeringsrecht' op vrijdag 27 maart 2015 om 16.00 uur ibij de Open Universiteit in Heerlen. De promotores zijn prof. mr. drs. M.L. Hendrikse en prof. mr. J.G.J. Rinkes.