Toespraak | 26-03-2015

Toespraak minister-president Mark Rutte tijdens trade dinner in Shenzhen, 26 maart 2015.

Dames en heren,

Onlangs las ik in een Nederlandse krant een interview met uw landgenoot Wang Dexian, vanwege zijn bijzondere prestaties ook wel Wonder Wang genoemd. Hij is de voorman van telecombedrijf Huawei in Nederland. Huawei timmert in ons land flink aan de weg. Het bedrijf bouwt aan 4G-netwerken, voorziet gemeentes van intranet en zorgt voor wifi in het voetbalstadion.

Ik kan u vertellen - Wang Dexian is niet de enige Chinees die de laatste maanden in onze kranten staat. De Nederlandse media staan vol met berichten over China - en dat is ook niet zo gek. Want ook al liggen onze landen hemelsbreed duizenden kilometers uit elkaar, Nederland en China raken steeds meer vervlochten.

Bekende Nederlandse bedrijven als drogisterij Kruidvat, ICI Paris XL en afvalverwerker AVR, kwamen de afgelopen jaren deels in Chinese handen. Andersom neemt ook de interesse van Nederlandse bedrijven voor China al jarenlang exponentieel toe. Dat blijkt alleen al uit de grote interesse voor deelname aan deze en eerdere handelsmissies. Nederland behoort tot de top drie van Europese handelspartners van China. De wederzijdse handel bedroeg in 2014 bijna 44 miljard euro en blijft groeien.

Waar komt die wederzijdse interesse vandaan? Misschien komt het wel, omdat we ondanks die verschillen iets in elkaar herkennen. Toen Wonder Wang werd gevraagd waarom bij de vestiging van drie kantoren voor Nederland was gekozen, antwoordde hij: `vanwege de openheid en cultuur van innovatie.'

Die cultuur van innovatie, die is er niet alleen in Nederland, die is er ook in China. Dat bindt ons. Dat maakt dat we nieuwsgierig naar elkaar zijn. Dat maakt dat we graag van elkaar leren. En waar kan dat beter dan in deze stad?

Want Shenzhen is Chinees kampioen patenten aanvragen. En volgens zakenblad Forbes de meest innovatieve stad van China. En met Eindhoven, heeft Nederland volgens Forbes zelfs de meest innovatieve stad ter wereld in huis. Die rijkdom aan ideeen, die innovatieve lente, hier en in Nederland, daar moeten we iets mee. En daarom zijn we hier vandaag. Er zitten nu 36 Nederlandse bedrijven in Shenzhen. Dat is natuurlijk nog veel te weinig - en de optimist in mij zegt dan: dat biedt dus volop mogelijkheden.

Mogelijkheden om zaken te doen en mogelijkheden om kennis uit te wisselen. Dat gebeurt bijvoorbeeld al tussen partnersteden Almere en Shenzhen. Je zou op het eerste gezicht zeggen dat die twee steden weinig bij elkaar te vinden hebben. Zo heeft Shenzhen 14 miljoen inwoners en Almere nog geen 200.000. Toch hebben de twee veel gemeen. Het zijn beide groeisteden met een grote metropool in de buurt, en een bevolking die er vaak niet geboren en getogen is. Almere en Shenzhen helpen elkaar bijvoorbeeld bij de planning van de stad. Hoe sluiten treinen en vliegvelden, fietspaden en wegen goed op elkaar aan?

De cultuur van innovatie, hier en in Nederland, helpt ons ook bij de gezamenlijke uitdagingen waar wij voor staan. Vragen als: hoe zorgen we voor voldoende en veilig voedsel voor steeds meer mensen? En: waar halen we in 2050 onze energie vandaan? Het zijn vragen waar we ons in Europa en in China over buigen. En juist daar komt die innovatieve kracht zo van pas.

Wang Dexian koos voor Nederland vanwege de openheid en cultuur van innovatie. Maar, zo vertelt hij in het interview: `later kwamen we erachter dat Nederland ook een goede gateway naar Europa is.' Met de haven van Rotterdam, Amsterdam Airport en uitstekende verbindingen naar een Europees achterland, heeft Nederland op dat gebied veel te bieden. Het was voor president Xi Jinping de reden om Nederland uit te kiezen als eerste Europese bestemming voor een staatsbezoek.

De handel heeft in onze relatie altijd centraal gestaan. Maar we zijn ook in toenemende mate nieuwsgierig naar elkaar en naar elkaars cultuur. In 2014 nam het aantal Chinese toeristen in Nederland toe met maar liefst 18%. Ik zie het zelf ook op mijn werkplek in Den Haag, waar dagelijks vele toeristen voorbijtrekken. En in deze stad vindt creatieve kruisbestuiving plaats, bijvoorbeeld bij de Shenzhen Architecture\Urbanism Biennale, waar een Nederlands artistiek directeur was aangesteld.

Dames en heren, het lijkt me duidelijk: China en Nederland raken steeds meer vervlochten. Want ondanks alle verschillen, herkennen wij veel in elkaar. En wat we niet kennen, daar willen we meer van weten. Dat kenmerkt onze beide culturen.

Aan beide kanten liggen grote kansen voor het grijpen. En dat is natuurlijk vooral aan u, niet aan mij. Want goede contacten op het hoogste politieke niveau zijn belangrijk, maar het gaat uiteindelijk om de bedrijven. Daar worden de zaken gedaan.

Daarom eindig ik vandaag graag met woorden van Confucius, die zei: een mens heeft twee oren en een mond, om twee keer zoveel te luisteren dan te praten. Het lijkt mij dus wijs dat ik het praten nu aan u overlaat - en dat ik zal luisteren. Nogmaals veel dank voor de ontvangst in deze inspirerende stad. En ik proost met u op een net zo inspirerende maaltijd!