'Dringend nieuw vaccin tegen tuberculose nodig'

Persbericht 24 maart 2015

Multiresistente TBC: meer dan helft patienten nu niet te genezen Op Wereld Tuberculose Dag 24 maart, roepen eminente onderzoekers op vaart te maken met de ontwikkeling van een nieuw vaccin tegen tuberculose (TB). TB-autoriteit prof. dr. Peter Peters van de Universiteit Maastricht: 'TB is ten onrechte onderbelicht. Met sinds 2013 jaarlijks wereldwijd 9 miljoen nieuwe infecties en 1,5 miljoen dodelijke slachtoffers is het vergelijkbaar met HIV/Aids en een veel groter probleem dan Ebola.' Het meest zorgelijk is de opmars van een nieuwe multiresistente vorm van TB (MDR-TB). Dit jaar lopen 500 duizend mensen deze zeer moeilijk behandelbare infectie op, waarbij meer dan de helft van de patienten sterft of niet te genezen is. Wereldwijd en ook in Europa groeit het aantal patienten. Peters: 'De ontwikkeling van een nieuw vaccin is de enige oplossing. De geschatte kosten van behandeling van de MDR-TB plus de economische last door uitval zijn 10 keer zo hoog als de ontwikkeling van een werkend vaccin.' Recente berekeningen van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) ondersteunen deze analyse. Oktober vorig jaar is 400 miljoen Euro uitgetrokken voor de bestrijding van tuberculose. Maar volgens Peter Peters wordt dat geld ten onrechte niet besteed aan fundamenteel onderzoek dat noodzakelijk is om een nieuw vaccin mogelijk te maken. Peter Peters is directeur van het Maastricht Multimodal Molecular Imaging institute van de Universiteit Maastricht: 'De eerste noodzakelijke stap in de race naar een nieuw vaccin is nanobiologisch onderzoek om de resistente TB-bacterie precies in beeld te brengen. Op grond hiervan kan een werkend vaccin worden ontwikkeld', aldus Peters die met uiterst precieze microscopie enkele jaren geleden als eerste ter wereld de transportroute van de 'gewone' tuberculosebacterie in witte bloedcellen in beeld bracht. Voor dit nieuwe onderzoek zijn zeer kostbare instrumenten nodig.

Bedreiging voor Europa De multiresistente TB (MDR-TB) bacterie vormt ook een groeiende bedreiging voor Europa. In Nederland is het aantal besmettingen licht gedaald in 2014, maar dat zou dit jaar kunnen oplopen door de invloed van Europese buurlanden. De WHO stelt dat de 'Europese Regio al bijna een kwart van de MDR-TB last draagt, en te maken heeft met de hoogste graad van resistentie bij nieuwe gevallen van besmetting met deze TB-bacterie'. Resistente Tuberculose is niet alleen veel moeilijker te behandelen en te genezen, maar zet de beperkte budgetten voor gezondheidszorg verder onder druk. Bij elke -poging tot- behandeling kunnen de kosten tot 100 keer hoger oplopen dan bij patienten die getroffen zijn door tuberculose die niet resistent is. Daarom heeft de huidige EU-voorzitter Letland ook besloten om eind maart de eerste Ministeriele EU-conferentie over TB te houden met als doel de regionale samenwerking in de gezondheidszorg en de TB-preventieprogramma's te versterken.

WHO: Nieuw vaccin noodzakelijk Tom Evans, CEO van Aeras, een non-profit biotech-organisatie die een nieuw TB vaccin probeert te ontwikkelen: 'Een nieuw vaccin zou de spreiding van alle vormen van TB, inclusief de resistente MDR-TB, voorkomen en de druk van de ziekte in Europa op de gezondheidszorg en de kosten beperken.' De WHO bevestigt dat naast een nieuw vaccin ook voldoende diagnostische middelen en medicijnen nodig zijn om de ambitieuze doelen in de Tuberculose bestrijding te behalen: het aantal sterfgevallen ten gevolge van de ziekte zou met 95% naar beneden moeten en de incidentie (mate waarin het zich voordoet) zou met 90% moeten dalen. Evans: 'Samenwerking tussen 'Product Development Partnerships' in Nederland en ontwikkelingslanden helpen ons om uiteindelijk met veel inzet te bereiken dat we het nieuwe vaccin kunnen maken.' Peters: 'Zolang we ondersteund worden met voldoende middelen en inkoop door alle relevante partijen, komen we dichterbij de dag dat niemand meer hoeft te lijden onder deze verwoestende ziekte.'