23-03-2015

De gemeente Arnhem neemt het estafettestokje over van Rijkswaterstaat. Arnhem gaat verder met de inrichting van Stadsblokken-Meinerswijk. In het gebied heeft de rivier nu meer ruimte gekregen en ligt er een netwerk van struin- en fietspaden. De gemeente gaat 24 hectare nieuwe natuur aanleggen en de woonbuurtjes beter inpassen in het landschap. Overblijfselen uit de geschiedenis worden weer zichtbaar, zoals de sporen van het fort uit de Romeinse tijd. Bewegwijzering, banken, speelplekken en uitzichtspunten zorgen ervoor dat je kunt recreeren en genieten van de natuur. Begin 2016 zijn de werkzaamheden afgerond. De gebiedsvisie Stadsblokken-Meinerswijk, het 'oergroen hart van Arnhem', wordt werkelijkheid.

Mensen wandelen over struinpad.

De natuur in het uiterwaardengebied is de grootste kracht van Stadsblokken-Meinerswijk, een van Europa's grootste stadsuiterwaardenparken. De Rijn, de Veluwse grondwaterstroom en de baksteenindustrie hebben in vele eeuwen tijd een prachtig natuurgebied gevormd met bijzondere flora en fauna, - ja, zelfs de zeldzame bever huist hier en een unieke mossoort groeit er.

Van Romeinen tot Russen

De mens is ook altijd actief geweest in het gebied. De Romeinen bouwden hier kort na het begin van onze jaartelling een castellum (fort) ter verdediging van de noordgrens van hun Rijk. In de vroege Middeleeuwen verrees er een hofstede, Huis Meinerswijk. De IJssellinie uit de Koude Oorlogstijd, halverwege de vorige eeuw, diende om het stroomgebied van de IJssel onder water te kunnen zetten om een eventuele opmars van de Russen te stuiten. Lange tijd werden in het uiterwaardengebied stenen gebakken en schepen gebouwd. Agrariers waren op de vruchtbare rivierkleigrond altijd aan het werk.

Betrokken bewoners en belangenorganisaties

Arnhemmers - de bewoners van het gebied voorop - zijn sterk betrokken bij het gebied. Heel veel organisaties zetten zich in voor Stadsblokken-Meinerswijk: de Vrienden van Meinerswijk, cultuurhistorische instellingen als De Romeinse Limes, De IJssellinie, Menno van Coehoorn, Historische Kring Elden, Archeologische werkgroep Meinerswijk en Historische Schepen Arnhem, natuur- en landschapsinstellingen als Staatsbosbeheer, Groenforum Arnhem, het Arnhemse Polderlandschap, IVN en KNNV, Vogelwerkgroep Arnhem, en gebruikers zoals de Hengelvrienden Meinerswijk. Ook verschillende overheden zijn actief betrokken: Rijkswaterstaat, de provincie Gelderland, Waterschap Rivierenland en gemeente Arnhem.

Van gebiedsvisie naar gebiedspresentatie en uitvoering

De gemeente Arnhem heeft de gebiedsvisie Stadsblokken-Meinerswijk in samenspraak met organisaties en individuele inwoners ontwikkeld. Eind vorig jaar is onderzoek gedaan naar hoe we het gebied 't beste kunnen presenteren. Veel instellingen zijn geinterviewd en er is een gezamenlijke avond gehouden om de resultaten te bespreken. We zijn het erover eens dat de natuur de bindende kracht is van Stadsblokken-Meinerswijk. De unieke geschiedenis maakt een bezoek extra waardevol. Stadsblokken-Meinerswijk leent zich niet voor massale recreatie; die zou de rust en de kwetsbare flora en fauna juist aantasten en dus afbreuk doen aan de bijzondere kwaliteit en aantrekkelijkheid van het gebied. We zetten dus in op gerichte communicatie met de Arnhemmers en met 'fijnproevers' in het land over wat het park aan natuur, cultuurhistorie en de daarbij behorende recreatieve mogelijkheden heeft te bieden. Intussen heeft de gemeente het uitvoeringsplan gemaakt. Het komt nu aan op realisatie!

Meer natuur en landschap

24 hectare nieuwe natuur gaat het gebied verrijken. Een struinvlakte is aangelegd bij de plaats waar de nieuwe geul uitstroomt in de rivier. Het accent ligt op de bescherming van de leefgebieden van bijzondere soorten als de bever en ijsvogel en van bijzondere natuur- en landschapstypes. Denk aan de graslanden in het stroomdal, de oude vegetatie, het open water en het moeras. Gallowayrunderen en konikpaarden krijgen meer graasgebied. De vier woonbuurtjes De Praets, 't Heuveltje, de Haven van Coers en de buurt rond de steenfabriek Elden krijgen een betere landschappelijke inpassing, bijvoorbeeld met natuurlijke beplanting als doornhagen. De zichtlijnen bij de gebiedsentree Nelson Mandelabrug worden weer open, zodat je ook vanaf de noordkant van de rivier het Arnhemse stadsuiterwaardenpark echt zien kunt. Het oude landhoofd bij de vroegere schipbrug keert weer.

De Romeinen komen terug

Na 2000 jaar krijgen de Romeinen hun castellum terug. Het verdedigingsfort aan de noordgrens van het Romeinse Rijk wordt weer zichtbaar gemaakt met behulp van schanskorven, gevuld met natuursteen, hout en dakpannen. Het is het enige castellum in Gelderland waarvan de precieze ligging bekend is. Ook de Koude Oorlog komt terug - figuurlijk, dan. De ingebouwde geschutsopstellingen komen aan de oppervlakte. En er wordt een duidelijk verhaal bij gepresenteerd, hoe de IJssellinie werkte - hoe we in de jaren '50 de Russen wilden tegenhouden door land onder water te zetten. De app Spannende Geschiedenis van RBT KAN laat je zien hoe het castellum eruit zag en vertelt je meer over de IJssellinie.

Natuurlijk recreeren

In de nabijheid van de steenfabriek Elden komt een uitzichtpunt met een kade waaraan bij hoogwater schepen kunnen afmeren. Bij extreem hoogwater wordt de kade gebruikt om bewoners per boot over te brengen naar de noordoever. Vanaf het uitzichtpunt is er een prachtig zicht op stad, Eusebiustoren, rivier en uiterwaarden. Ook allerlei andere voorzieningen stellen je in staat om rustig te genieten en te recreeren in natuur en landschap. Verspreid door het gebied komen zitbanken te staan en picknick- en natuurlijke speelplekken te liggen.

Samen met de stad

De gemeente wil voorzieningen samen met de stad verwezenlijken. Bij de landschappelijke inpassing van de woonbuurtjes betrekken we - natuurlijk - de bewoners zelf. Scholieren gaan met de huifkar het gebied in om hun favoriete speelplek ter plekke uit te tekenen waarna die wordt uitgewerkt. Ook de natuur- en landschapsinstellingen en de cultuurhistorische organisaties hebben vanzelfsprekend een actieve rol bij het ontwerpen en uitvoeren van maatregelen.

In 2016 klaar!

Het wordt hard werken, want dit jaar komt alles in uitvoering. Dit is een belangrijke stap in de realisatie van de gebiedsvisie Stadsblokken-Meinerswijk. Wegwijzers leiden wandelaars en fietsers straks naar het gebied, waar routes zijn uitgezet en informatieborden vertellen over de schatten van Stadsblokken-Meinerswijk.

Meer informatie

Meer informatie over Uiterwaardvergraving Meinerswijk vindt u op de projectpagina.