PERSBERICHT

Steun van Vrienden bij aankoop

Limburgs museum verwerft tekeningen Jan de Beijer

23 maart – Het Limburgs Museum in Venlo heeft drie interessante tekeningen verworven, vervaardigd in 1738 en 1739 door Jan de Beijer (1703-1780). Het zijn twee werken op papier van kasteel Keverberg in Kessel en een van kasteel De Putting in Kessel-Hout. De aankoop werd mede mogelijk door een substantiële bijdrage van de Vrienden van het Limburgs Museum. Het bijzondere is dat het museum tijdens een veiling ruim twintig jaar geleden al eens geboden heeft op de werken. De verwerving ging toen niet door, omdat een particuliere verzamelaar hoger bood. Onlangs werden de tekeningen aangeboden en kon het museum ze alsnog aankopen. De recente aanwinst wordt met een selectie van in het verleden verworven werken van Jan de Beijer gepresenteerd in een kabinetje in de zaal ‘Limburg ontstaat… steeds opnieuw’.

Topografische tekenkunst was in de achttiende eeuw ongekend populair onder verzamelaars. Jan de Beijer was de bekendste kunstenaar in dit genre. Hij heeft een omvangrijke oeuvre nagelaten van tekeningen van steden, dorpen, kastelen, kloosters en buitenplaatsen. Veel van deze werken zijn door hem gedateerd, wat een reconstructie mogelijk maakt van de reizen die hij ondernam en de plekken waar hij langer verbleef.

Hoewel we vertrouwd zijn met zijn werk, weten we weinig over het leven van De Beijer. De archivalische bronnen zijn schaars. Jan de Beijer wordt op 24 september 1703 geboren in Aarau, waar zijn vader waarschijnlijk wervingsofficier voor het Hollandse leger is. Zijn jeugd brengt hij goeddeels door in Emmerik. In de jaren twintig van de achttiende eeuw volgt hij een opleiding bij Cornelis Pronk in Amsterdam. In een biografie verschenen in 1751 wordt vermeld dat Jan de Beijer in de zomer in Vierlingsbeek verblijft. Het is een uitvalsbasis voor reizen in de omgeving. De schetsen die hij maakt, worden in de wintermaanden uitgewerkt in zijn atelier in Amsterdam. Later verhuist hij naar deze stad. Waarschijnlijk is Jan de Beijer in Emmerik overleden en wel op 15 februari 1780.

De Beijer tekende voor uitgevers van platenboeken die aan een bepaalde streek waren gewijd. Naast modellen voor uitgevers maakte hij prachtig uitgewerkte geaquarelleerde tekeningen. Deze meesterwerken werden door verzamelaars gekocht en opgenomen in privécollecties.

Twee van de tekeningen die het Limburgs Museum heeft verworven, zijn ontstaan in de zomer van 1738 in het Maasdorp Kessel. In het oog springt echter vooral de geaquarelleerde pentekening van kasteel Keverberg die De Beijer in 1739 in zijn atelier vervaardigde. We zien het karakteristieke kasteel, gebouwd op een kunstmatig opgeworpen heuvel, vanuit het zuidwesten. In 1279 kwam de burcht in het bezit van Reinoud I, graaf en later hertog van Gelre. Kessel werd daardoor een strategische plaats aan de Maas. Op de voorgrond gaat een boer met twee paarden naar het land. Enkele voornaam geklede personen komen de helling afgelopen. Een tweede tekening laat Keverberg vanuit het noorden zien. Op de top van een heuveltje zit iemand te tekenen. Een tweede persoon kijkt over de schouder mee. Is dit een knipoogje van Jan de Beijer en heeft hij zichzelf aan het werk getekend? Kasteel Keverberg, sinds 1944 een ruïne, staat momenteel volop in de belangstelling. Het dak wordt in de originele vorm teruggebracht, een reconstructie die voor de winter geklaard moet zijn.

De derde tekening van Jan de Beijer laat De Putting of Putteneyck in het buurtschap Hout zien. Van het kasteel uit de late middeleeuwen zijn aan de huidige Bosakkerweg de fundamenten gedeeltelijk teruggevonden en nog intact aanwezig. Op de tekening van Jan de Beijer zien we dat De Putting was omgeven door een gracht en een ophaalbrug had. De gracht werd gevoed met water uit de Tasbeek. De Putting werd in 1849 afgebroken, omdat de toenmalige eigenaresse Helena Gertruidis barones van Erp-van Voorst tot Voorst er geen pachter meer voor kon vinden. Ze liet een nieuwe boerderij met dezelfde naam iets verder westwaarts opbouwen, waarbij materiaal en een hardstenen wapensteen van het afgebroken kasteel zijn gebruikt.

Limburgs Museum (recht tegenover het NS-station)

Keulsepoort 5 5911 BX Venlo

www.limburgsmuseum.nl

inlichtingen

Jos Schatorjé/Sef Derkx

telefoon 077 352 21 12

Scans van de tekeningen zijn downloadable van: www.limburgsmuseum.nl./pers/jandebeijer/