De Autoriteit Consument & Markt (ACM) ziet in de energiemarkt dat netwerkbedrijven allerlei bedrijven hebben opgericht die commerciele activiteiten hebben ontwikkeld die net zo goed of beter door de markt zouden kunnen worden uitgevoerd. ACM adviseert dit te beperken om te voorkomen dat netwerkbedrijven voordelen hebben die andere, commerciele partijen niet hebben. Zo kunnen netwerkbedrijven vaak makkelijker en goedkoper geld lenen voor commerciele activiteiten. Maar daar kunnen ze ook financiele risico's bij lopen. "Als niet-rendabele investeringen moeten worden opgevangen uit de inkomsten uit de wettelijke taak, dan kan de leveringszekerheid in gevaar komen. Het is belangrijk dat we leren van wat we gezien hebben bij de woningbouwcooeperaties en dus is het verstandig een rem te zetten op risicovolle commerciele avonturen", zegt Remko Bos, directeur Energie van ACM tijdens het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer over de rol van netbeheerders.

Duurzame energiemarkt

Een netwerkbedrijf bezit naast een netbeheerder nog tal van andere bedrijven. De netbeheerder heeft de wettelijke taak om elektriciteit en gas te transporteren en bedrijven en consumenten betalen daarvoor via de transporttarieven. De andere bedrijven voeren allerlei commerciele activiteiten uit. Het gehele netwerkbedrijf is in publieke handen van gemeenten en provincies. Remko Bos: "De markt moet initiatieven voor een duurzame energiemarkt oppakken. Concurrentie is noodzakelijk om duurzaamheid goed van de grond te laten komen. Netwerkbedrijven mogen met hun commerciele activiteiten niet profiteren van oneigenlijke voordelen die andere bedrijven niet hebben. Want dat verstoort de markt. Concurrentie is niet alleen goed voor kwaliteit en prijs, maar bevordert ook innovatie."

Aansluiten windmolens

We staan in Nederland voor een belangrijke opgave om te groeien naar duurzamere vormen van energie. In deze transitie hebben netbeheerders een belangrijke taak. Vooral als het gaat om ontwikkelingen die direct aan die netten raken zoals het aansluiten en invoeden van elektriciteit die komt van windmolens of zonnepanelen. Deze ontwikkelingen vallen binnen de wettelijke taken van de netbeheerder.

Uitzondering via tijdelijke activiteit

Toch kan het gebeuren dat bepaalde maatschappelijk gewenste initiatieven niet door de markt worden opgepakt. Remko Bos: "Ik kan me voorstellen dat in die gevallen netbeheerders of netwerkbedrijven bijvoorbeeld een tijdelijke taak zouden kunnen krijgen. Voor de netbeheerder gaat het dan om taken die heel dicht bij het netbeheer liggen waardoor het netbeheer evident efficienter kan plaatsvinden." Andere tijdelijke activiteiten - met een in beginsel commercieel karakter - kunnen dan naar het netwerkbedrijf. Netwerkbedrijven mogen deze uiteraard niet bekostigen uit de inkomsten via de transporttarieven.