17 maart 2015

Genen met effect op uitzaaiing borstkanker in kaart gebracht

Onderzoekers van de Universiteit Leiden hebben genen in kaart gebracht die uitzaaiingen van borstkankercellen veroorzaken.

Prof. dr. Bob van de Water, dr. Wies van Roosmalen, dr. Sylvia E. Le Dévédec en collegas bekeken 1500 individuele genen. Ze vonden acht genen, waaronder het gen SRPK1, die betrokken zijn bij het ontstaan van uitzaaiingen bij patiënten met borstkanker. De publicatie is verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Clinical Investigation.

Kans op uitzaaiingen neemt toe

Elke cel heeft in principe deze acht genen, vertelt Van de Water. Ze hebben altijd een verschillende mate van expressie: ze kunnen een beetje aanstaan of heel hard aanstaan. Wij hebben gevonden dat als ze heel hard aanstaan in borsttumorcellen, de kans op uitzaaiingen stijgt. Deze vinding biedt een aanknopingspunt voor de ontwikkeling van kankermedicijnen, die kunnen voorkomen dat uitzaaiingen ontstaan.

Ontsnappen uit de tumor

De acht genen beïnvloeden de celmigratie. Dit is een van de oorzaken van het ontstaan van uitzaaiingen. Celmigratie is het loslaten van agressieve cellen en het zich verplaatsen naar andere lichaamsdelen. De tumorcellen wandelen als het ware de primaire tumor uit, aldus Van de Water. Als de genen heel hard aanstaan, zorgen ze ervoor dat het wandelen van de tumorcellen toeneemt, waardoor meer uitzaaiingen ontstaan.

Nieuwe geneesmiddelen tegen uitzaaiingen

De Leidse vinding biedt aanknopingspunten voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen tegen kanker. De door ons gevonden genen zorgen ervoor dat bepaalde stoffen, de zogeheten kinasen, worden aangemaakt, aldus Van de Water. Kinasen zorgen ervoor dat tumorcellen als het ware voetjes krijgen, waardoor ze sneller gaan wandelen en uitzaaiingen ontstaan. We hopen nieuwe chemische stoffen te kunnen ontwikkelen die deze kinasen kunnen remmen, waardoor de kans op uitzaaiingen afneemt. Uiteindelijk is het voorkomen van uitzaaiingen samen met het doden van tumorcellen in al aanwezige uitzaaiingen cruciaal voor de behandeling van kanker.

Artikel Tumor cell migration screen identifies SRPK1 as breast cancer metastasis determinant