Nieuwe proactieve en gezamenlijke aanpak nodig bij verkeersveiligheid

13 maart 2015

Hoe brengen we de negatieve trend in het aantal verkeersslachtoffers een halt toe? Deze vraag stond woensdag en donderdag centraal tijdens een VAO Verkeersveiligheid in de Tweede Kamer en tijdens een mede door IPO georganiseerd bestuursdiner over dit onderwerp. Duidelijk werd dat een nieuwe proactieve en gezamenlijke aanpak nodig is.

Regeringscommissaris verkeersveiligheid

Het VAO was een vervolg op het AO Verkeersveiligheid van 12 februari. CDA-woordvoerder Martijn Van Helvert eiste een prominente rol voor zichzelf op tijdens het debat. Hij sprak over een "doelstelling van maximaal 500 doden" en wilde minister Melanie Schultz van Haegen (IenM, VVD) ertoe bewegen een regeringscommissaris voor de verkeersveiligheid te installeren. Pas na indiening van zijn motie werd er door de Kamer nagedacht over het takenpakket en bevoegdheden van de commissaris. Barbara Visser (VVD) vroeg zich hardop af of de commissaris "alle 55-plussers gaat verbieden op een elektrische fiets plaats te nemen". Helvert lichtte toe dat de nieuwe commissaris "ervoor moet zorgen dat de partijen aan tafel gaan, zodat niet alle zaken vanuit Den Haag van bovenaf afgedwongen moeten worden". Nadat hij door collega's was gewezen op zijn onjuiste aanname over de verantwoordelijkheden rijk en decentrale overheden bij verkeersveiligheid zwakte hij zijn onderbouwing enigszins af: (1) de doelstelling van het aantal verkeersdoden is een nationale doelstelling, (2) de slachtoffers vallen ook op de provinciale en gemeentewegen en dus (3) "de verantwoordelijkheid voor die doelstelling van de minister willen we wat meer afdwingen". Even later stelde hij dan toch maar voor om in gesprek te gaan met de lokale, provinciale overheden en betrokken instanties om gezamenlijk het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen.

"Samenwerking is het sleutelwoord"

Het toeval wilde dat een dag later een dergelijk gesprek al plaatsvond. In Utrecht tijdens een Bestuursdiner verkeersveiligheid. Het diner was georganiseerd door het IPO, NLingenieurs en SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) en bracht vertegenwoordigers vanuit het bedrijfsleven, de wetenschap (hoogleraren, TNO), maatschappelijke organisaties (ANWB, Fietsersbond) en het binnenlands bestuur (provincies, gemeenten en het rijk) bij elkaar. Gastheer en IPO-voorzitter Johan Remkes vatte het doel van de bijeenkomst tijdens zijn welkomstwoord als volgt samen: "Het aantal verkeersslachtoffers moet omlaag. Samenwerking is in dat streven een sleutelwoord."

Nieuwe en andere mogelijkheden

Remkes pleitte voor een aanpak waarbij preventie centraal staat. Er zijn grenzen aan de mogelijkheden de infrastructuur aan te passen. Er moet gekeken worden naar nieuwe, andere kansen ter verbetering van de verkeersveiligheid. Wat zijn de risicofactoren die onveiligheid veroorzaken? Ook Voorzitter Ed Nijpels van NLingenieurs benadrukte dat de traditionele manier van verkeersongevallen voorkomen niet (langer) meer werkt. Hij wil op zoek naar vernieuwing in de mix van wetenschap, ingenieurs en politiek. Hij riep provincies op verkeersveiligheid een expliciete plek te geven in de collegeprogramma's. Aan de verschillende tafels ontstonden tijdens de avond levendige discussie over de problematiek, de oplossingen, maar de boventoon werd gevoerd door het commitment om gezamenlijk de handschoen op te pakken.

Proactief aan de slag!

Voorzitter Remkes sloot de avond af met de boodschap dat we een "niet-vrijblijvende nieuwe start" moeten maken, met zo concreet mogelijke maatregelen. Hij nodigde het ministerie van IenM uit hierin de regie te pakken en alle aanwezigen drukte hij op het hart - op basis van de bereikte consensus en commitment -proactief aan de slag te gaan.